Cujus est potentia, ejus est actum

Чыя сіла, таго і дзеянне.

Чья сила, того и действие.

бел. Чыя сіла, таго і права. Хто каго нагне, той таго і паб’е. Хто хоча ўдарыць сабаку, той палку знойдзе.

рус. Кто кого согнёт, тот того и бьёт. Кто кого сможет, тот того и гложет. У кого сила, у того и право. Где сила, там и закон. Сила закон ломит. Сильная рука ‒ владыка.

фр. La loi du plus fort (Право самого сильного).

англ. Might goes before right (Сила впереди права).

нем. Gewalt geht vor Recht (Насилие идёт перед правом).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

акт, -а, М а́кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзінкавае праяўленне якой-н. дзейнасці, дзеянне, учынак.

Тэрарыстычны а.

2. Закончаная частка драматычнага твора, спекгакля.

Другі а. п’есы.

3. Закон, устанаўленне дзяржаўных органаў або грамадскіх арганізацый.

4. Дакумент, запіс аб якім-н. юрыдычным факце.

Скласці а. аб праверцы.

Абвінаваўчы а.

|| прым. а́ктавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

распространя́ть несов.

1. (делать доступным, известным) распаўсю́джваць;

распространя́ть уче́ние распаўсю́джваць вучэ́нне;

2. (расширять) пашыра́ць;

распространя́ть де́йствие зако́на пашыра́ць дзе́янне зако́на;

3. (наполнять запахом) напаўня́ць (што чым); распаўсю́джваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Варонін сыр, вароніна жыта ’галаўня ў жыце’ (палес., Выг.). Зах.-укр. вароні сыр (Макавецкі, Sł. botan.). Назва гэта ўзнікла таму, што атрутнае дзеянне спарыша не пашыраецца на птушак (так мяркуе Выгонная, Лекс. Палесся, 71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прызы́ў ’дзеянне і людзі, адначасова прызваныя ў армію’ (ТСБМ), пры́зыў ’тс’ (Растарг.), пры́заў ’прызыў (у войска)’ (Ян.), толькі мн. л. пры́звы ’служба ў арміі’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Запазычана з рус. призы́в, дыял. при́зо́в ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прысо́с ’дзеянне паводле значэння дзеясловаў прысса́ць і прысса́цца’, ’прыстасаванне, пры дапамозе якога можна што-небудзь прыссаць, прысмактаць’ (ТСБМ), ’нізкае, вільготнае месца з глейкаватай глебай’, прысо́сьлівый ’нізкі, вільготны і глеісты (пра глебу)’ (Бяльк.). Да ссаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

касава́ць, касу́ю, касу́еш, касу́е; касу́й; касава́ны; незак., што.

1. Закрэсліваць, выкрэсліваць.

К. напісанае.

2. Спыняць, адмяняць дзеянне чаго-н.

К. пастанову.

К. шлюб.

К. дамову.

3. Апратэстоўваць рашэнне суда ў касацыйным парадку (спец.).

|| зак. скасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны (да 2 і 3 знач.).

|| наз. касава́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прыла́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ла́д, ж.

1. Тэхнічнае прыстасаванне, пры дапамозе якога выконваецца работа ці якое-н. дзеянне.

Прылады працы.

Сельскагаспадарчая п.

2. Тое, што і прыбор (у 2 знач.).

Аптэчная п.

3. часцей мн. Камплект прадметаў для выканання аднаго працэсу, напрамку работ.

Рыбалоўныя прылады.

Спартыўныя прылады.

|| прым. прыла́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

геліятрапі́зм

(ад гелія- + трапізм)

уласцівасць раслін рэагаваць рухам, паваротам на дзеянне сонечнага святла (гл. таксама фотатрапізм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гістамі́н

(ад гіста- + аміны)

тканкавы гармон, які належыць да біягенных амінаў і мае моцнае біялагічнае дзеянне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)