кастра́, ‑ы, ж.

Тое, што і кастрыца. Ільняною кастрой двор усыпаны ў нас, І ідзём з новым кужалем мы. Прыходзька.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

на́гінкам, прысл.

Абл. Сагнуўшыся. [Даніла] ля сваіх варот прыпыніў каня, узваліў на плечы пень і нагінкам панёс яго ў двор. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стальма́шня, ‑і, ж.

Разм. Стальмашная майстэрня. Круглы двор — гэта і стальмашня, дзе робяцца драбіны для калёс, палазы для саней. Сіпакоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пасмятня́, малар. посмітнЛ ’бок дома, які выходзіць у двор’ (Шушк.). Утворана ад укр. посміт ’смецце’. Аб суфіксе ‑ня гл. Сцяцко, Афікс. наз., 165–166.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ба́за 1 ’база’. Рус., укр. ба́за. Запазычанне з зах.-еўрап. моў (ням. Base або франц. base < лац. basis < грэч. βάσις). Фасмер, 1, 105; Шанскі, 1, Б, 9 (апошні не ўлічвае магчымасць запазычання рус. мовай гэтага слова ў розныя часы). Параўн. таксама Кохман, Kontakty, 36, які прымае польскае пасрэдніцтва пры запазычанні ўсх.-слав. мовамі, і Гютль–Ворт, For. Words, 51.

Ба́за 2 ’зборачны пункт для жывёлы і г. д.’ (Яшкін), ’калгаснае памяшканне для збожжа; калгасны двор’ (Лысенка, ССП). Можна думаць, што падабенства з ба́за 1 (гл.) толькі выпадковае. Зыходзячы з семантыкі слова, можна прыцягваць для параўнання бел. баз ’жывёлагадоўчая калгасная ферма’ (Яшкін), рус. дыял. баз, базо́к ’загарадзь, скацінны двор; месца, дзе робяцца кізякі; двор’, укр. баз загарадзь для жывёлы’, база ’хлеў’, якія, відавочна, запазычаны з цюрк. моў (каз.-тат., караім. baz яма, склеп’ > калм. bas ’скацінцы двор’). Гл. Фасмер, 1, 105. Параўн. таксама Булатаў, I, 225. Агляд іншых версій гл. Фасмер, там жа. Трубачоў (Этимология 1965, 41) не пераканаўча выводзіць гэтыя словы з гіпатэтычнага іранскага *baza.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

court

[kɔrt]

n.

1) двор, двара́ m.

2) пляцо́ўка для гу́льняў, корт -у m. (тэ́нісны)

3)

а) карале́ўскі двор, пала́ц

б) сям’я́ й прыдво́рныя

4) суд -у́ m. (буды́нак, судзьдзя́ або́ су́дзьдзі)

Supreme Court — Вярхо́ўны Суд

•

- court disaster

- out of court

- pay court to

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Надво́р’е 1 ’месца па-за жылымі пабудовамі; дворышча’ (Нас., Яшк., Федар.), параўн. укр. надвірʼя, рус. надворье, польск. nadworze, чэш. nádvoři — усё да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (месца), гл. двор, надворак.

Надвор’е 2 ’чыстае паветра, пагода’ (Нас.), ’надвор’е’ (Сл. ПЗБ, ТС), надворʼя ’надвор’е, пагода’ (Бяльк.), рус. надворье ’тс’. Да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (стан паветра і інш.), гл. двор.

Надвор’е 3 ’медыц. стул’ (ТС). Эўфемізм, да папярэдняга слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мінніца ’манетны двор’ (Гарб.). З польск. minnica, mennica ’тс’ і ’грош’, якое са ст.-в.-ням. muniza (> ням. Münze) < лац. monēta (Брукнер, 328). Гл. мане́та.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

засме́ціцца, ‑ціцца; зак.

Зрабіцца брудным, нячыстым ад смецця. Двор засмеціўся за зіму. // Страціць якасць, сапсавацца ад непатрэбных прымесей. Насенне засмецілася пустазеллем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазабяга́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Забегчы куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазабягалі авечкі ў чужы двор. Пазабягалі дзеці за будынкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)