auf ~en árbeiten [láufen*] — працава́ць на по́ўную [усю́] магу́тнасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Fírn
m -(e)s, -e
1) фірн, ве́чны снег
2) го́рная вяршы́ня, пакры́тая ве́чным сне́гам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ма́рмур ’цвёрдая горная парода, якая ўжываецца для архітэктурных і скульптурных работ’ (ТСБМ, Нас., Бес.; швянч., Сл. ПЗБ), марму́рак ’папера, афарбаваная пад мармур’, марму́ркавы ’колерам падобны да мармура’ (Нас.), марвовы ’мармуровы’ (мін., Нар. сл.), ст.-бел.мармуръ, марморъ ’мармур’ (XV ст.) запазычана са ст.-польск.marmur, marmor (Булыка, Лекс. запазыч., 141; Кюнэ, 76), якія з лац.marmor ’тс’ < ст.-грэч.μάρμαρος ’камень’, ’бліскучы камень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́ргель ’асадкавая горная парода (з гліністых мінералаў, кальцыту і даламіту)’, слаўг.мэргель, мэрге́ль ’тс’ (ТСБМ, Яшк.), мергелява́ць запазычаны з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 82), у якой з новав.-ням.Mergel ’тс’ < с.-в.-ням.mẹrgil, с.-н.-ням.mergel з с.-лац.margila < лац.marga ’тс’ з кельц. моў, параўн. брэт.marg, уэльск.marl (Клюге₁₂, 387; Вальдэ, 369; Фасмер, 2, 600).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палані́на ’горная паша з лугавой расліннасцю ў верхнім поясе Карпат і некаторых горных хрыбтоў Балканскага паўвострава’ (ТСБМ). З укр.полони́на ’тс’. Агульнаслав. і прасл.polnina; польск.planina, чэш.planina і г. д. Роднасныя поле (гл.) і ст.-рус.полъ ’адкрыты, вольны, пусты’ (гл. Фасмер, 3, 307 і наст.; Махэк₂, 454; Брукнер, 422). Агляд семантыкі і літаратуры гл. Талстой, Геогр. терм., 79 і наст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчэ́бень, ‑ю, м.
1. Біты, раздробнены камень, цэгла і пад., які прымяняецца для будаўнічых работ і пракладкі дарог.
2. Дарожнае пакрыццё, дарожны насып, зроблены з такога каменю, цэглы і пад. Тут [на Малахавым кургане] шчэбень церлі танкі ў пудру, І раптам нашае: — Палундра!..Смагаровіч.
3. Асадачная горная парода, якая складаецца з невялікіх неабкачаных востравугольных абломкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЛЕЎРАЛІ́Т
(ад алеўрыт + ..літ),
сцэментаваная асадкавая горная парода, складзеная больш як на 50% з часцінак алеўрытавых памераў (0,01—0,1 мм, гл.Алеўрыт). Адзін з асн. тыпаў парод асадкавай тоўшчы. Выкарыстоўваецца як сыравіна для вытв-сці цэменту і керамзіту.