bulwark

[ˈbʊlwərk]

1.

n.

1) абаро́на, ахо́ва f., падтры́мка f.

2) абаро́нны вал або́ мур

3) мол -у m., хваляло́м, хвалярэ́з -у m.

2.

v.t.

1) абараня́ць, ахо́ўваць

2) умацо́ўваць абаро́нным ва́лам, му́рам

•

- bulwarks

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

security [sɪˈkjʊərəti] n.

1. (of) упэ́ўненасць;

ha ve the security of a guaranteed pension быць упэ́ўненым у гарантава́най пе́нсіі

2. бяспе́ка;

national security нацыяна́льная бяспе́ка;

security forces о́рганы бяспе́кі

3. гара́нтыя, зало́г; пару́ка; ахо́ва;

social security сацыя́льнае забеспячэ́нне;

lend money on security пазыча́ць гро́шы пад гара́нтыю

4. pl. securities finance кашто́ўныя папе́ры, вэ́ксалі, абліга́цыі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

сторожево́й

1. прил. (несущий охрану) вартавы́;

сторожево́е су́дно вартаво́е су́дна;

2. прил. (связанный с несением охраны) вартавы́, вартаўні́чы;

сторожево́е охране́ние вартава́я (вартаўні́чая) ахо́ва;

3. сущ. (тот, кто охраняет) вартавы́, -во́га м., вартаўні́к, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Geléit

n -(е)s, -e

1) право́дзіны

j-m das létzte ~ gében* — право́дзіць каго́-н. у апо́шні шлях

2) ахо́ва, канво́й, ва́рта

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

patronage

[ˈpeɪtrənɪdʒ]

n.

1) ста́лая кліенту́ра, падтры́мка з бо́ку кліе́нтаў, пакупніко́ў або́ наве́днікаў (тэа́тру, галерэ́і)

2) апяку́нства, шэ́фства, засту́пніцтва n.; ахо́ва f.

3) пабла́жлівае ста́ўленьне

4) раздава́ньне паса́даў або́ прывіле́яў

5) паліты́чныя паса́ды, прывіле́і pl.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

straż

м. ахова; варта;

straż ogniowa — пажарная каманда;

straż przednia — авангард;

straż tylna — ар’ергард;

na ~y — на варце;

pod ~ą — пад вартай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ward

[wɔrd]

n.

1) пала́та (у шпіталі́); ка́мэра f. (у турме́)

2) гарадзкі́ ўча́стак

3) гадава́нец, гадуне́ц -ца m.

4) ахо́ва, ва́рта f.

5) пары́раваньне, абаро́нныя ру́хі

6) вы́раз, нарэ́з -у m. (у ключы́)

•

- ward off

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ДЗЯРЖА́ЎНАЕ ПАЛІТЫ́ЧНАЕ ЎПРАЎЛЕ́ННЕ БССР

(ДПУ БССР),

спецслужба, дзярж. орган, надзелены правам аператыўна-вышуковай дзейнасці. Існавала ў 1922—34. Утворана пры ЦВК БССР паводле рашэння яго Прэзідыума ад 1.3.1922 на базе скасаванай Надзвычайнай камісіі БССР. У адпаведнасці з Канстытуцыяй БССР 1927 ДПУ уваходзіла ў СНК рэспублікі. На ДПУ БССР ускладаліся задачы: барацьба з падрыўной дзейнасцю імперыял. разведак і замежных антысав. цэнтраў; прадухіленне і падаўленне адкрытых контррэв. выступленняў (паліт. і эканамічных); барацьба з бандытызмам і ўзбр. паўстаннямі; выяўленне контррэв. арг-цый і асоб, дзейнасць якіх накіравана на падрыў гасп. жыцця; ахова дзярж. тайнаў і барацьба са шпіянажам; ахова шляхоў зносін, барацьба з крадзяжом грузаў; ахова граніц, барацьба з эканам. і паліт. кантрабандай і незаконным пераходам граніцы; выкананне спец. заданняў ЦВК i СНК БССР па ахове рэв. парадку. У 1922 ДПУ БССР дзейнічала на аснове палажэнняў аб ДПУ РСФСР, яго мясц. органаў, асобых і трансп. аддзелаў, з 1923 на аснове палажэння аб АДПУ СССР і яго органах. У аператыўнай дзейнасці кіравалася загадамі і распараджэннямі ДПУ РСФСР, 3 1923 — АДПУ СССР.

Органы ДПУ БССР былі эфектыўна дзейным інструментам паліт. улады, якая існавала ў БССР, як і ў СССР у цэлым. Пасля грамадз. вайны яны зрабілі істотны ўклад у стабілізацыю ўнутрыпаліт. становішча ў БССР. У 1-й пал. 1920-х г. займаліся барацьбой з узбр. антысав. атрадамі і групамі (Булак-Балаховіча, Паўлоўскага, Моніча, Караткевіча, Багулевіча і інш.), якія прарываліся з тэр. Зах. Беларусі, што адышла да Польшчы. Да сярэдзіны 1920-х г. была наладжана надзейная ахова бел. ўчастка зах. граніцы СССР, створана сістэма процідзеяння разведвальна-падрыўной дзейнасці спецслужбаў зах. дзяржаў і замежных антысав. цэнтраў і арг-цый. Супрацоўнікі ДПУ БССР удзельнічалі ў шэрагу разведвальных і контрразведвальных аперацый, якія праводзіла АДПУ (напр., вывад на сав. тэрыторыю і арышт у Мінску ў жн. 1924 Б.В.Савінкава). У сувязі з узмацненнем у канцы 1920-х г. тэндэнцыі да далейшай цэнтралізацыі ўсіх бакоў жыцця ў СССР, адсутнасцю дастатковай прававой базы дзейнасці спецслужбаў органы ДПУ усё больш ператвараліся ў простых выканаўцаў патрабаванняў саюзнага цэнтра. ДПУ БССР удзельнічала ў выцясненні, а пазней і знішчэнні паліт. і ідэйнай апазіцыі, нанясенні незаменных страт сялянству ў ходзе калектывізацыі, барацьбе з бел. нац.-дэмакр. рухам, праследаванні дзеячаў нац. культуры. У канцы 1920 — пач. 1930-х г. кіраўніцтва ДПУ «выкрыла» шэраг «контррэвалюцыйных арганізацый»: «Саюз вызвалення Беларусі», «Беларускі філіял Працоўнай сялянскай партыі», «Беларуская народная грамада», «Беларускі нацыянальны цэнтр», «шкоднікаў» у Наркамземе, Трактарацэнтры і інш. Паводле пастановы ЦВК БССР ад 15.7.1934 ДПУ пераўтворана ва Упраўленне дзяржбяспекі НКУС БССР.

А.А.Тозік.

т. 6, с. 143

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АХО́ВЫ МАЦЯРЫ́НСТВА І ДЗЯЦІ́НСТВА БЕЛАРУ́СКІ НДІ Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь. Засн. ў 1931 у Мінску на базе Дома груднога дзіцяці, дзіцячых ясляў і дзіцячай кансультацыі № 3. Асн. кірункі навук. даследаванняў: вывучэнне асаблівасцяў адаптацыі нованароджаных дзяцей і выпрацоўка метадаў яе рэгуляцыі; распрацоўка і ўкараненне ў практыку лячэбна-прафілакт. устаноў арганізацыйна-метадычных мерапрыемстваў, накіраваных на змяншэнне захворванняў і дзіцячай смяротнасці. Галаўная ўстанова па рэалізацыі дзярж. н.-д. праграмы «Ахова мацярынства і дзяцінства ва ўмовах ліквідацыі наступстваў уздзеяння катастрофы на Чарнобыльскай АЭС».

т. 2, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АДЗЯРЫ́ХА Уладзімір Сцяпанавіч

(н. 15.11.1937, в. Горкі Слуцкага р-на Мінскай вобл.),

бел. вучоны-геабатанік. Канд. біял. н. (1971). Скончыў Бел. лесатэхнічны ін-т (1960). З 1964 у Ін-це эксперым. батанікі АН Беларусі. Навук. працы па біягеацэналогіі, лесазнаўстве (аднаўленне, ахова і рацыянальнае выкарыстанне лясоў), адзін са стваральнікаў серыі спец. геабат. картаў расліннасці Беларусі. Дзярж. прэмія Беларусі 1972.

Тв.:

Растительность Белоруссии, ее картографирование, охрана и использование. Мн., 1979 (разам з І.Д.Юркевічам, Д.С.Голадам);

Липняки Белоруссии. Мн., 1988 (разам з І.Д.Юркевічам, В.Л.Дольскім).

т. 1, с. 110

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)