Скамурдзі́цца ‘скрывіць морду’ (Касп.). Мабыць, з *скамардзі́цца, дзе пачатак слова ўяўляе экспрэсіўнае *(s)ko‑ пры дзеяслове *mъrdati ‘махаць, рухаць, грымаснічаць’, пра апошні Куркіна (ОЛА, Исследов., 1972, 215–216) мяркуе, што ён захаваўся ў рус.смордать ‘камячыць, сціраць’. Адносна словаўтваральнай мадэлі параўн. яшчэ скапэдзіцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ostatni
апошні;
~a posługa — пахаванне;
w ~ch latach — у апошнія гады;
~e słowo — апошняе слова;
~a wola — апошняе жаданне;
~e namaszczenie — царк. сабораванне;
on jest ~ą osobą, która ... — ён апошні, хто…;
w ~m przypadku ... — у апошнім выпадку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
скавы́ш, ‑у, м.
Разм. Моцны пранізлівы вецер з завываннем. Сухі скавыш ламаў на гасцінцы бярозавае голле, змятаў з поля апошні снег і скавытаў у коміне Кукавіцкай карчмы.Чорны.[Адась:] — Хадзем у хату: чаго дубець на гэтым скавышы, — зазваў Лысакоўчыка.Калюга.Там за ім [акном] пяе завеяй Свежы ранішні скавыш.Чарнушэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хво́раст, ‑у, М ‑сце, м., зб.
Сухія галінкі з дрэў або хмызняку. Паляна была ачышчана ад пнёў, кустоў і камення, па кутках яе ляжалі кучы хворасту, каб запаліць іх уначы, акрэсліўшы самалёту месца пасадкі.Хадкевіч.Агонь апошні хвораст знішчыў.Куляшоў.// Галінкі для веніка, мятлы. Нарэзаць хворасту на венікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кле́шня1 ’галёнка, сцягно’ (Сл. паўн.-зах., Нар. лекс.), ’клюшня’ (Сержп. Пр., Сцяшк., Сл. паўн.-зах., Янк. III). Гл. клюшня2-
◎ Кле́шня2 ’калашына’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Сцяц., Нар. лекс., Шатал., Тарнацкі, Studia). Апошні звязвае лексему генетычна з калашына (гл. калоша) (Тарнацкі, 24). Гл. клешняі·
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
winter
[ˈwɪntər]1.
n.
1) зіма́f.
in winter — узі́мку
2) Figur.апо́шні пэры́яд жыцьця́; час заняпа́ду, прыгне́чанасьці
2.
adj.
1) зімо́вы
2) азі́мы
3.
v.i.
зімава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
former
[ˈfɔrmər]
adj.
1) папярэ́дні
2) пе́ршы з двух
the former… the latter — пе́ршы… другі́ (апо́шні).
3) ране́йшы; былы́; міну́лы, да́ўні; калі́шні
in former times — даўне́й, ране́й
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Нe hasn’t the least idea of it. Ён не мае пра гэта аніякага ўяўлення.
♦
last but not leastапо́шні, але́ не менш ва́жны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Аста́цца. Праслав.ostati sę — зваротная форма да *o‑stati, o‑staviti, утворанага з прэфіксальным o‑ ад дзеяслова *stati (> стаць). Ад гэтага дзеяслова ўтвораны дзеепрыметнік остатъ, адкуль астатак (остатъкъ) (КЭСРЯ, 316) і астача (*остатја). Параўн. падаць, падатак, падача. Дзеепрыметнік даў аснову і для ўтварэння з суфіксам ‑ьн‑ прыметніка остатьний > астатні ’апошні’ (Булахаў, Працы IM, 7, 142; Анічэнка, Праблемы філал., 9). Ад остатъкъ утворана остаточьныи (Карскі, Труды, 372; Булахаў, Працы IM, 7, 141) і астаткавы (остатък‑ов‑ъ); ст.-бел.остатечный ’апошні’ — з польскай (Гіст. лекс., 96), дзе ъ > е. Ад гэтага ж дзеяслова ўтворана было осталь ’тое, што засталося’ (Даль; гл. КЭСРЯ, 315), адкуль астальцы ’астатак’ (Касп.), ст.-рус.остальць ’той, што застаўся’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́зенец ’пяты, самы малы палец на руцэ і назе’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), арш.ме́зініц, уздз.мі́зі́нец, мазыр.мезі́нчык, шальч.мязі́нчык (КЭС, Сл. ПЗБ), ме́зенік, мізіні́к ’тс’ (ТС), ме́зінец ’меншы, апошні сын’, мі́зіная (дачка) ’апошняя’ (Нас., Растарг., Федар. 2). Укр.мизи́нець ’тс’, ’мезенец’, рус.мизи́нец ’тс’, мизи́нный ’малодшы’, рус.ц.-слав.мѣзиньць, польск.miziniec ’тс’, ст.-чэш.mězenec, mezenec, чэш. ’безымянны палец’, славен.mezȋnec, mezȋnek ’малодшы сын’, ’мезенец’, серб.-харв.мје̏зимац, мљѐзимац, мѐзимац ’тс’, ’маленькі’, чак.mezinac, mazinac, лікск. мези́нак, балг.мизи́нец ’апошні сын’. Прасл.měz‑in‑ьcь (параўн. літ.mažỹnikas ’маленькі’). Утварылася ў выніку намінацыі словазлучэння mezinъ pьrstъ (або palьcь). Да ме́дзены (гл.). Параўн. таксама Мартынаў, Балто-слав.-ит. изогл., 30–31.