Gnádenstoß
m -es, -stöße апо́шні ўдар (паляўнічага, ка́та)
j-m den ~ gében* — дабі́ць, прыко́нчыць каго́-н. (пазбавіўшы ад пакут)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Байда́рка ’від лодкі’. Рус. байда́рка, укр. байда́рка і г. д. Слова не вельмі яснага паходжання. Магчыма, як і байда́к (гл.), адносіцца да ба́йда ’барка’ (ад якога ўтворана суфіксам ‑ар(к)а). Такую магчымасць дапускаюць Фасмер, 1, 107, і Шанскі, 1, Б, 12 (апошні ба́йда выводзіць з бадья < цюрк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пагу́дка ’чутка, размова, звестка’ (ТСБМ, Яруш., Др.-Падб.), ’напеў, мелодыя, песня’ (ТСБМ), ’ганьба, асуджэнне’. Укр. погу́дка ’асуджэнне’, рус. погу́дка ’мелодыя, напеў, прыгаворка’. З суф. ‑ка ад пагудзець < гудзець (гл.). Параўн. яшчэ пагу́дзіць ’паганьбіць, асудзіць’ (Шат.), ’абсмяяць’ (Сл. ПЗБ), ’палаяць, пакрычаць’ (Сцяшк. МГ). Апошні дзеяслоў з польск. pogudzić ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каліта́, ‑ы, ДМ ‑ліце, ж.
1. Уст. Сумка для грошай; вялікі кашалёк. Над сіратою бог з калітою, ды з каліты ёй нічога не трапляе. З нар.
2. Уст. Грошы, багацце.
3. Абл. Паходная торба, сумка. Дастае тоўстую кнігу Дзед з вялікай каліты. Грахоўскі. [Марына] бярэ кусок асушка, Хлябок апошні з каліты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крик крык, род. кры́ку м.; гвалт, род. гва́лту м.; (вопль) ля́мант, -ту м.; (шум, гам) га́лас, -су м., гам, род. га́му м.;
◊
после́дний крик мо́ды апо́шні крык мо́ды;
крик души́ крык душы́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Schliff
m -(e)s, -e
1) тачэ́нне, вастрэ́нне (нажа)
2) шліфава́нне, шліфо́ўка
3) гля́нец
den létzten ~ gében* — наве́сці апо́шні гля́нец
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
czwartek, ~ku
czwart|ek
м. чацвер;
Wielki Czwartek рэл. Вялікі Чацвер;
tłusty ~ek рэл. апошні чацвер перад Вялікім пастом
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dzwonek
м.
1. званок;
2. званочак;
3. бат. званочак (Campanula L.);
4. ~ki карц. бубны;
ostatni dzwonek — апошні званок
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
закрэ́сліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Зняць, зрабіць несапраўдным што‑н. напісанае, намалёванае, правёўшы па ім адну або некалькі рыс; закасаваць. [Іван Пятровіч] перачытаў напісанае, закрэсліў апошні няўдалы абзац. Васілевіч. // перан. Перастаць надаваць чаму‑н. значэнне, браць пад увагу; адкінуць. Не закрэсліць жыцця, што было. Куляшоў. Пашкевічус хацеў закрэсліць тое, як раней ставіўся да Алеся. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́мятаваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., пра каго-што і з дадан. сказам.
Тое, што і помніць. — Не ведаю, як аддзякаваць вам, — казаў.. [Андрэй] у апошні вечар перад расставаннем Лідзе, — вы так багата зрабілі для мяне. Выратавалі ад смерці і памаглі пачаць жыццё па-другому, знайсці ў жыцці сваё месца. Я ўсё жыццё буду памятаваць вас. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)