плуто́н
(гр. Pluton = імя бога падземнага свету ў старажытнагрэчаскай міфалогіі)
агульная назва розных глыбінных вывергнутых парод.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эндакрынапа́тыя
(ад энда + гр. krino = аддзяляю + -патыя)
агульная назва хвароб, якія выклікаюцца парушэннем дзейнасці эндакрынных залоз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
cela
ж.
1. келля
cela zakonna — манаская келля;
2. камера;
wspólna cela — агульная камера
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Згон ’адкрытае месца для зборышча’, ’вялікая колькасць’ (Юрч. Вытв.). Рус. паўд.-зах. сгон, паводле Даля, ’агульная праца, што не залічваецца да чарговай паншчыны’, жалі і касілі сгоном. Аддзеяслоўны бязафіксны наз. съгонъ ад съгоняти (гл. гнаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АЙМАРА́,
індзейскі народ у Балівіі, Перу і Чылі. Агульная колькасць 2,2 млн. чал. (1987). Мова аймара. Паводле веравызнання католікі.
т. 1, с. 176
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕРСО́ПА,
вадаспад у Зах. Гатах, на р. Шараваты, у Індыі. Сістэма з 4 каскадаў (агульная выш. 252 м). ГЭС.
т. 5, с. 200
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«АТЛАНТЫ́ЧНАЯ МАГІСТРА́ЛЬ»,
1) мерыдыянальная двухпутная чыг. магістраль Бостан—Філадэльфія—Вашынгтон—Савана—Маямі, якая злучае ПнУ ЗША з узбярэжжам Мексіканскага зал. Агульная працягласць больш за 2,2 тыс. км.
2) Мерыдыянальная двухпутная чыг. магістраль Мантэвідэо (Уругвай) — Курытыба — Сан-Паўлу — Рыо-дэ-Жанейра — Салвадор — Рэсіфі (Бразілія), якая злучае Уругвай з паўд. і ўсх. штатамі Бразіліі. Агульная працягласць 3,6 тыс. км.
т. 2, с. 71
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
архітэкто́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.
1. У архітэктуры, выяўленчым мастацтве, літаратуры, музыцы і кіно — будова мастацкага твора, арганічная ўзаемасувязь яго галоўных і другарадных элементаў; кампазіцыя.
2. Агульная карціна геалагічнай будовы, асаблівасцей залягання або знаходжання горных народ той або іншай мясцовасці.
[Ад грэч. architektonik — будаўнічае майстэрства.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суку́пнасць, ‑і, ж.
Спалучэнне, агульная колькасць, сума чаго‑н. Мова замацоўвае кожную думку паасобку і ўсю сукупнасць думак чалавека. Юрэвіч. Колькасць запазычанай лексікі і яе характар залежаць перш за ўсё ад сукупнасці фактараў гістарычнага, культурнага і сацыяльна-эканамічнага парадку. Жураўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ева́нгелле, -я, н. (з вялікай літары).
1. Частка Бібліі, агульная назва першых чатырох кніг Новага Запавету пра зямное жыццё і вучэнне Ісуса Хрыста (з’яўляецца асновай хрысціянскага веравучэння).
Кананічнае Е.
2. мн. -і, -яў. Кожная з чатырох кніг Новага Запавету, напісаных, паводле царкоўнай традыцыі, вучнямі Ісуса Хрыста і іх паслядоўнікамі.
Е. ад Марка.
Старонка Евангелля ад Матфея.
|| прым. ева́нгельскі, -ая, -ае.
Е. тэкст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)