еўрако́смас

(ад лац. Europa + космас)

аб’яднанне прамысловых прадпрыемстваў 11 краін Еўропы, створанае ў 1961 г. для развіцця касмічнай тэхнікі і касманаўтыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

манапо́лія, ‑і, ж.

1. Выключнае права на вытворчасці продаж або промысел чаго‑н. Дзяржаўная манаполія. // перан. Выключнае права карыстання чым‑н.; перавага, першынство ў якой‑н. галіне.

2. Капіталістычнае аб’яднанне, якое ставіць сваёй мэтай панаванне ў якой‑н. галіне гаспадаркі і атрыманне максімальнага прыбытку. Капіталістычныя манаполіі ў Расіі былі цесна звязаны з царскім урадам. У краінах, якія арыентуюцца на сацыялізм, праводзіцца нацыяналізацыя ўласнасці імперыялістычных манаполій. Брэжнеў.

[Грэч. monopolia ад mónos — адзін і poleō — прадаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

алья́нс

(фр. alliance)

саюз, аб’яднанне дзяржаў або арганізацый на аснове дагаворных абавязацельстваў (напр. міжнародны кааператыўны а.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

саю́з м

1. (адзінства) Bund m -(e)s, Bünde, Bündnis n -ses, -se;

2. (дзяржаўнае аб’яднанне) Bund m; Unión f -, -en;

Саю́з Са́вецкіх Сацыялісты́чных Рэспу́блік (СССР) гіст die Unión der Sozialístischen Sowjétrepubliken (UdSSR);

3. (дружалюбнае аб’яднанне) Bündnis n; Alliánz f -, -en (папаўненне);

абаро́нчы саю́з Vertéidigungsbündnis n;

вайско́вы саю́з Militä́rbündnis n;

валю́тны саю́з Währungsunion f;

мы́тны саю́з Zóllunion f, Zóllverband m, Zóllbund m;

заключы́ць саю́з ein Bündnis schlíeßen* [éingehen*];

саю́з дзяржа́ў Stáatenbund m;

Свяшчэ́нны саю́з гіст die Héilige Alliánz;

4. (арганізацыя, аб’яднанне) Veréinigung f -, -en; Verbánd m -(e)s, -bände, Veréin m -(e)s, -e;

прафесі́йны саю́з Gewérkschaftsverband m;

саю́з пісьме́ннікаў Schríftstellerverband m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

зро́шчванне н

1. Verwáchsen n -s, Zusámmenwachsen n -s;

2. тэх (злучэнне) Verbíndung f -; Verschmélzung f -;

3. перан (аб’яднанне) Fusión f -, Zusámmenschluss m -es (банкаў, канцэрнаў і г. д.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

BDA

=

1.

Bund Deutscher Architekten – Саюз Нямецкіх архітэктараў

2.

Bundesvereinigung der Deutschen Arbeitgeberverbände – Федэральнае аб’яднанне саюзаў работадаўцаў (ФРГ)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Geméinschaft

f -, -en

1) супо́льнасць, агу́льнасць, садру́жнасць

in ~ mit (D) — ра́зам з кім-н.

2) тавары́ства, аб’ядна́нне, згуртава́нне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

уніяні́зм

(фр. unionisme, ад лац. unio = аб’яднанне, адзінства)

імкненне да аб’яднання, зліцця (напр. палітычны у.); проціл. сепаратызм.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

кале́гія, ‑і, ж.

1. Група асоб, якая ўтварае адміністрацыйны, дарадчы або распарадчы орган. Калегія Міністэрства народнай асветы. Судзейская калегія. Рэдакцыйная калегія.

2. Аб’яднанне асоб адной прафесіі. Калегія адвакатаў. Калегія прапагандыстаў. Калегія прафесараў.

3. Цэнтральная ўрадавая ўстанова ў Расіі ў 18 ст. Калегія замежных спраў. Ваенная калегія.

4. Уст. Назва некаторых навучальных устаноў. У 1570 годзе езуіты ў Вільні адкрываюць калегію, якая праз дзевяць год ператвараецца ў акадэмію з падрыхтоўчай школай. Шакун.

[Лац. collegium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́га ​1, ‑і, ДМ лізе, ж.

Саюз, аб’яднанне асоб, арганізацый, дзяржаў з грамадска-палітычнымі мэтамі. Ліга арабскіх краін (арганізацыя групы арабскіх дзяржаў, якая ўтварылася ў 1945 г.). Ліга Нацый (міжнародная арганізацыя дзяржаў, якая існавала ў перыяд паміж першай і другой сусветнымі войнамі).

[Фр. ligue ад лац. ligare — звязваць.]

лі́га ​2, ‑і, ДМ лізе, ж.

У музыцы — знак у выглядзе дугі над нотамі, які абазначае, што патрэбна іграць звязна, складна, не адрываючы адну ноту ад другой.

[Ад іт. liga — сувязь.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)