Verbum

бзы́каць, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць крыламі спецыфічны гук (пра некаторых насякомых). Заклапочана гулі чмялі, бзыкалі авадні і мухі. Сачанка. // Пра падобныя гукі, якія ўтвараюцца пры палёце куль, пра гук верацяна, круцёлкі і пад. Над хлопцамі паблізу бзыкалі кулі. Мележ. Пад роўнае сынава чытанне бзыкала звонка ў руках у Агапы лёгкае верацяно. Мурашка.

вы́йсце, ‑я, н.

1. Месца для выхаду куды‑н. Выйсце на перон. □ Хлопцы кінуліся ўглыб лесу, але і там іх сустрэла засада. Ніякага выйсця з пасткі ўжо не было. Няхай.

2. перан. Спосаб вырашэння чаго‑н. Цэлую ноч праседзеў Алесь над вылічэннямі, але ніякага выйсця не знайшоў. Броўка.

•••

Даць выйсце чаму гл. даць.

загна́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад загнаць.

2. у знач. прым. Змучаны, стомлены яздой, пагоняй і пад. Загнаны конь. Загнаны воўк.

3. перан.; у знач. прым. Забіты, запалоханы, прыніжаны. Бедны хлопчык быў загнаны, У бацькоў нялюбы сын. Колас. // Заняволены, прыгнечаны. Загнанае слова, ты, роднае слова. Грымні ж над радзімай зямлёй. Купала.

адгусці́, ‑гуду, ‑гудзеш, ‑гудзе; ‑гудзём, ‑гудзяце; зак.

Перастаць гусці. Колькі-колькі над пільняй гудкоў адгуло. Зарыцкі. Маўчаць кулямёты, І міны не выюць. Гарматы сваё адгулі. Броўка. // перан. Прайсці, мінуцца. Пазіцыі аглядвае [абеліск], Дзе бітвы адгулі, Герояў мужных згадвае, што з бою не прыйшлі. Калачынскі. Багата адгуло паводак і адцвіло на лузе траў. Вялюгін.

жгут, ‑а, М жгуце, м.

1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы падобны прадмет, якімі перавязваюць канечнасць, каб спыніць кровацячэнне. Над камісарам схіліўся сапёр, пераціскаючы раменным жгутом параненую нагу. Лынькоў. Грыцко паспешліва круціў з лазы жгуты і перавязваў Святлане ногі вышэй каленяў. Кулакоўскі.

2. Туга скручаны кавалак тканіны, саломы і пад. Саламяны жгут.

павыбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Выбраць усё, многае. Павыбіраць зярняты. // Выбраць што‑н. з усяго, многага. Дома .. [Люба] павыбірала самыя тонкія анучы, стала над вядром на калені і мыла да самага вечара. Чорны.

2. Абраць галасаваннем усіх, многіх. Павыбіраць дэлегатаў.

3. і без дап. Выбіраць некаторы час. Павыбіраць бульбу два дні.

падско́к, ‑у, м.

1. Скачок. Сабака плыў, а там, дзе было плытка, скакаў, робячы часам асабліва высокі падскок над сітнягамі, каб убачыць, дзе гаспадар. Караткевіч.

2. Разм. Прытанцоўванне. Пайшла «Лявоніха» з падскокам, Развёўшы рукі ў бакі. Чарняўскі.

3. у знач. прысл. падско́кам. Падскакваючы. Грыша схапіў кашулю і падскокам, вылецеў з пакоя. Пестрак.

лахмо́цце, ‑я, н., зб.

1. Старое, паношанае або падранае адзенне. Вецер торбачкі іх трос, Як шалёны, выў, смяяўся, Біў у твар і з ног скідаў Ды ў лахмоцце забіраўся. Колас.

2. Шматкі, абрыўкі чаго‑н. [Жэня:] — Вечна ў цябе ад карткі застаецца адно лахмоцце... Васілевіч. Над возерам навісае лахмоцце цёмна-шэрых восеньскіх хмар. Галавач.

люля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.

Рытмічна гойдаць з боку ў бок ці зверху ўніз; калыхаць. Люляць дзіця. □ Мяне матка не люляла, Казак, песень не спявала. Колас. Рыпіць пад ветрам дом. Над ім люляе дрэва дуплянку са шпаком. Вялюгін. / у перан. ужыв. Крынічны плёск на росных паплавах Сялянскія люляе думы-мыслі. Пушча.

прарэ́злівы, ‑ая, ‑ае.

1. Які моцна, рэзка дзейнічае на органы пачуццяў. Дзесьці ў глыбіні парку зайграў джаз. Дзікія, прарэзлівыя гукі рвануліся ўвысь, закружыліся над кронамі дрэў. Шашкоў. Цішыню ночы раз-пораз разрывалі прарэзлівыя свісткі паравозаў. М. Ткачоў.

2. Пільны, пранізлівы (пра вочы, позірк). Стоячы на адным месцы, [пані] акінула Сцёпку прарэзлівым бліскучым позіркам. Баранавых.