ВЯРЧА́ЛЬНЫ РУХ цвёрдага цела, 1) Вярчальны рух вакол нерухомай восі — рух, пры якім усе пункты цела перамяшчаюцца ў паралельных плоскасцях і апісваюць акружнасці з цэнтрамі на нерухомай прамой — восі вярчэння. Асн. кінематычныя характарыстыкі — вуглавая скорасць ω і вуглавое паскарэнне ε, лінейная скорасць пункта цела на адлегласць r ад восі вярчэння ν=ωr, тангенцыянальнае паскарэнне aτ=rε, нармальнае паскарэнне an=rω2. Асн. дынамічныя характарыстыкі — момант імпульсу і кінетычная энергія. Закон вярчэння вызначаецца з асн. ўраўнення дынамікі Mz=Izε, дзе Mzвярчальны момант, Izмомант інерцыі цела адносна восі вярчэння z.

2) Вярчальны рух вакол пункта (сферычны рух) — рух цела, пры якім адзін пункт цела нерухомы, а астатнія рухаюцца па паверхні сфер. Пры такім вярчальным руху кожнае элементарнае перамяшчэнне цела — вярчэнне вакол некаторай восі (імгненнай восі вярчэння), якая бесперапынна змяняе свой напрамак.

т. 4, с. 398

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

судьба́ ж., в разн. знач. лёс, род. лёсу м., мн. нет; (участь) до́ля, -лі ж.;

счастли́вая судьба́ шчаслі́вы лёс (шчаслі́вая до́ля);

ду́мать о су́дьбах госуда́рства ду́маць пра лёс дзяржа́вы;

не судьба́ не су́джана;

каки́ми судьба́ми? які́м чы́нам?;

во́лею су́деб па во́лі лёсу;

на произво́л судьбы́ на во́лю лёсу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Адо́нак ’зроблены з колікаў, палак і галля насціл, на якім складаецца (кідаецца) сена ў стог’ (Янк. Мат., Бір. дыс., ДАБМ, Шат.), ’астаткі збожжавай або сеннай сцірты’ (Нас.), адзёнак ’стог сена’ (Янк. I, ДАБМ, Некр.), адзёлак ’падмосткі пад стог’ (ДАБМ), адонішча падножка’ (Арх. Бяльк.) да дно (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Асо́н ’востры кій, якім падганяюць валоў’ (Кароцічы Столінск., вусн. паведамл. Г. А. Цыхуна). З остьнъ > остн > осн з «узноўленым» беглым галосным о паміж c і н. Параўн. таксама асно ’тс’ (Сержп., Земл., 61), осниско (Шн.), асновік вяроўка’ (Арх. ГУ), осён, осны (Маслен.). Гл. асцень і восці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́бліў ’галалёдзіца’ (Бяльк., Гарэц., Др.-Падб., Юрч., КТС), вобліва ’тс’ (Яшк.), воблевень ’тс’ (Мат. Гом.), вобліў, воблакі, вобліўя ’лёд, якім пры галалёдзіцы пакрываюцца дрэвы; галалёдзіца’ (Юрч.), воблівіца ’ападкі ў выглядзе кавалачкаў лёду’ (Мат. АС, бых.). Рус. дыял. о́блив ’іней на дрэвах’. Да абліць (гл.). Параўн. аблівака.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гіба́ла ’бабка, абрубак дрэва, на якім бондар гне абручы’ (Бяльк.). Рус. дыял. гиба́ло ’тс’. У іншых слав. мовах значэнне адпаведных слоў адхіляецца ад семантыкі ва ўсх.-слав. лексемах. Да *gybati ’гнуць’ (гл. гіба́ць), суф. *‑dlo. Прасл. тып утварэння, агляд у Трубачова, Эт. сл., 7, 216 (пад *gybadlo).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гіяцы́нт ’назва кветкі гіяцынт’. Ст.-бел. гияцынтъ, гиацинтъ ’тс’; запазычанне праз польск. hiacynt з лац. hyacinthus (а гэта з грэч.). Гл. Булыка, Запазыч., 83. Але для сучаснага бел. гіяцы́нт можна лічыць крыніцай і рус. гиаци́нт (аб якім меркаванні ў Фасмера, 1, 404; падрабязна Шанскі, 1, Г, 65).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кабе́рац ’дыванок’ (Нас. Сб., КТС, БРС, ТСБМ) ’дыванок, на якім вянчаюць маладых’ (Жд. 2, Касп., Нар. сл., Нас.). Геаграфія слова і фанетычная адзнака сведчыць аб (‑б‑ замест ‑в‑, параўн. укр. коверець, рус. ковер і польск. kobierzec, чэш. kobeřec, славац. koberec) запазычанні з польск. (Слаўскі, 2, 299).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Му́злік, мозо́лік ’вузельчык’ (драг., Уладз.), драг. мозі́ль, мозо́лык, кам. мо̂зы́ль ’вузел’ (КЭС, Шатал.; Сл. Брэс.). Паводле падабенства з мазалём ад вузел (гл.), у якім адбывалася мена в > м. Можна, аднак, дапускаць больш старажытныя семантычныя сувязі, у прыватнасці ўплыў балт. моў, параўн. літ. mãzgas ’вузел’, mégsti, mezgù ’вязаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Папле́ціна ’прут, якім прымацоўваецца салома да лат пры крыцці страхі’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Бір. Дзярж., Шн. 2, Янк. 3.), попле́ціна ’тс’ (Шушк.), ’кусок палкі’ (Бір. Дзярж.), ’доўгая палка’ (Сл. ПЗБ), ’жэрдка, якая кладзецца на кроквы’ (ТСБМ). Дэрыват з суф. ‑іна ад паплесці, папляту (гл. плесці).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)