чмуры́ць, чмуру, чмурыш, чмурыць; незак., каго-што і без дап.

1. Дурыць, адурманьваць, тлуміць. [Зоя:] — Дзень і ноч на заводзе і дома мудруе і майструе. Я ўжо казала яму: кінь ты, не чмуры галавы. Сабаленка. — Заўтра... Паслязаўтра. Пасля дожджыку ў чацвер, — ужо весела жартуючы, сказаў Каляда.. — Ты мне не чмуры — пасля дожджыку! Ваданосаў.

2. Ашукваць, абдурваць каго‑н., збіваць з толку. І тулілася ўдоўка, Пеставала прымака: — Ну й разумная галоўка! Як людзей ты чмурыш лоўка! Ну і лёгкая рука! Валасевіч.

3. без дап. Гаварыць, рабіць глупствы; хлусіць; прыдурвацца. [Антонаўна:] — А не чмуры ты, стары дурань. Дзяцей пагадаваў, а розуму не набраўся. Прокша. [Раіса:] — Кіньце чмурыць... Я не такая наіўная, каб не пазнаць, як крычыць сава. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляжа́ць несов., в разн. знач. лежа́ть;

кні́га ляжы́ць на стале́ — кни́га лежи́т на столе́;

л. у непрыто́мнасці — лежа́ть без созна́ния;

мая́ зая́ва ляжы́ць у дырэ́ктара — моё заявле́ние лежи́т у дире́ктора;

на траве́ ляжы́ць раса́ — на траве́ лежи́т роса́;

гро́шы л. у ашчадка́се — де́ньги лежа́т в сберка́ссе;

за ле́сам ляжы́ць прасто́рнае по́ле — за ле́сом лежи́т просто́рное по́ле;

шлях мой ляжы́ць на Маскву́ — путь мой лежи́т на Москву́;

на мне ляжы́ць абавя́зак — на мне лежи́т обя́занность;

◊ л. у асно́ве — лежа́ть в осно́ве;

л. на баку́ (на пе́чы) — лежа́ть на боку́ (на печи́);

дрэ́нна ляжы́ць — пло́хо лежи́т;

душа́ (сэ́рца) не ляжы́ць — (да каго, чаго) душа́ (се́рдце) не лежи́т (к кому, чему);

л. пад сукно́м — лежа́ть под сукно́м;

л. на пляча́х — лежа́ть на плеча́х;

л. як пласт (пласто́м) — лежа́ть пласто́м (как пласт);

л. мёртвым гру́зам — лежа́ть мёртвым гру́зом;

ле́жма л. — прост. ле́жмя лежа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Труп ‘ мёртвае цела чалавека або жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Багушэвіч, Байк. і Некр., Ласт., Федар. 4; уздз., Мат.; віл., Сл. ПЗБ), ‘тулава’ (уздз., уласн. інфарм.): …паненкам — крылушкі… А я мужык глуп — мне ўвесь труп (Бел. казкі), ‘прах, астанкі’: адзежа трупам узялася (Нас.), ‘гніль’ (Багушэвіч, Байк. і Некр.): труп яго бяры — праклён (Вушац. сл.), ст.-бел. трупъ ‘мёртвае цела’, зборн. трупие ‘целы мёртвых’ (ГСБМ), трупъ ‘тс’: страшно было трупу московского гледѣти (17 ст., Карскі 2-3, 316); stojaczy na trupi (Хроніка Быхаўца). Укр. труп ‘мёртвае цела, мярцвяк’, рус. труп ‘тс’, ‘тулава’, ‘струп’, стараж.-рус. трупъ ‘мёртвае цела’, ‘ствол дрэва, пень’, польск. trup, н.-луж. tšup ‘мярцвяк’, в.-луж. trup ‘струп’, ст.-чэш. trup ‘пень’, ‘ствол’, чэш. trup, славац. trup ‘тулава, корпус’, славен. trúp ‘тулава’, ‘корпус карабля’, харв. trûp, серб. труп ‘тс’, ‘пень, калода’, макед. труп ‘тулава’, ‘мёртвае цела’, ‘пень, пацурбалак’, ‘даўбешка’, балг. труп ‘тулава’, ‘ствол дрэва’, ‘мёртвае цела’, ст.-слав. троупъ ‘мёртвае цела’, зборн. троупиѥ. Прасл. *trupъ роднаснае літ. traupùs ‘крохкі’, trupė́ti ‘крышыцца, гніць, драбніцца’, trùpas ‘старац’, ст.-прус. trupis ‘калода’ — на думку Мілеўскага (SOc, 18, 29), запазычана з польскай; лат. satrupēt ‘гніць, згніваць’, ‘спарахнець’, ст.-грэч. τρΰπη ‘дзірка’, τρυπάω ‘свідрую’, якія ўзыходзяць да і.-е. *trou‑po‑/‑s ‘пень, калода’ < і.-е. *ter‑/*treu̯/*trou̯‑ ‘церці, расціраць’, ‘свідраваць’ (Фасмер, 4, 109; Голуб-Копечны, 392; Брукнер, 578; Младэнаў, 640; Буга, РФВ, 75, 151; Скок, 3, 516; Каруліс, 2, 433; ЕСУМ, 5, 657; Сной₂, 789; Борысь, 645). Паводле Махэка₂ (655), прасл. *trupъ мела першаснае значэнне ‘спарахнелы ствол дрэва’, параўн. каш. trëpa ‘спарахнелае бервяно, асабліва ў тарфянішчы’ (SEK, 5, 166), польск. trupieć ‘трухлявець, дзеравянець’. Гл. таксама меркаванні пра зыходнае значэнне ‘частка, кавалак’ на падставе балг. разтру́пя ‘парубаць дрэва на часткі’ (Новое в рус. этим., 239), параўн. таксама харв. rastrupati ‘разбіць на кавалкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

niedobrze

нядобра, дрэнна; кепска;

czuć się niedobrze — адчуваць (пачуваць) сябе нядобра (дрэнна);

robi mi się niedobrze — мне становіцца кепска; мяне нудзіць;

prowadzić się niedobrze — паводзіць (трымаць) сябе дрэнна;

mieć niedobrze w głowie — з галавой не ў парадку;

niedobrze mu patrzy z oczu — ён задумаў нядобрае

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

odwaga

odwag|a

ж. адвага, смеласць, мужнасць;

~a cywilna — грамадзянская мужнасць;

nabrać ~i — адважыцца, асмеліцца;

brak mi ~i — мне не хапае смеласці;

mieć ~ę co zrobić — мець адвагу (мужнасць; смеласць) зрабіць што;

zdobyć się na ~ę — сабрацца з духам, насмеліцца, наважыцца;

~i! — смялей!; будзь мужны!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

winien

1. вінаваты;

sam sobie winien — сам вінаваты;

kto temu winien — хто ў гэтым вінаваты;

2. вінен;

winien mi jest 100 złotych — ён вінен мне 100 злотых;

3. павінен;

winien to uczynić — ён павінен гэта зрабіць;

4. бух. дэбет;

Bogu ducha winien — не вінаваты

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

żal, ~u

м.

1. жаль, журба, туга, жальба, смутак;

żal po niewczasie — запознены жаль;

żal mi go — мне яго шкада;

żal za braćmi — туга па братах;

2. нараканне;

rozwodzić ~e — наракаць;

3. крыўда;

mieć do kogo żal — крыўдзіцца на каго;

4. шкадаванне, раскаянне, дакор

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

vórkommen

* vi (s)

1) выхо́дзіць напе́рад

2) (bei D) захо́дзіць (да каго-н.)

3) сустрака́цца (пра слова ў тэксце і г.д.)

4) адбыва́цца, здара́цца (пра выпадак)

das darf nicht mehr ~! — каб гэ́тага бо́лей не было́!

5) (D) здава́цца

er kommt mir bekánnt vor — мне здае́цца, што я яго́ ве́даю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

involve [ɪnˈvɒlv] v.

1. (in/with) уця́гваць, далуча́ць;

I don’t want to get involved in this business. Я не хачу ўблытвацца ў гэту справу;

He became involved with an actress. Ён звязаўся з актрысай;

This will not involve you in any expense. Гэта не ўвядзе вас у расходы.

2. цягну́ць за сабо́й, мець вы́нікам; выкліка́ць; быць звя́заным (з чым-н.);

It would involve my living in London. Мне прыйшлося б жыць у Лондане;

I want to know what is involved. Я хачу ведаць, з чым гэта звязана.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

place​2 [pleɪs] v.

1. ста́віць, кла́сці; змяшча́ць;

place a notice in a newspaper змяшча́ць аб’я́ву ў газе́це;

place an order with smb. заказа́ць што-н. у каго́-н.;

I would place her among the best singers. Я лічу яе адной з лепшых спявачак.

2. па́мятаць; успаміна́ць;

I know her face but I can’t place her. Яе твар мне знаёмы, але я не магу ўспомніць, дзе яе бачыў.

♦

be well/ideally/better placed for smth./to do smth. до́бра/ідэа́льна/ле́пей падыхо́дзіць да чаго́-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)