дзічэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.

1. Станавіцца дзікім, перараджацца.

Дрэвы дзічэюць.

Без нагляду лес дзічэў.

2. перан. Станавіцца нелюдзімым, дзіклівым.

Д. у адзіноце.

|| зак. адзічэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е і здзічэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.

|| наз. дзічэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́крут, -у, М -круце, мн. -ы, -аў, м.

1. Незвычайны паварот.

Сцежка з выкрутам.

Скокі з выкрутамі.

2. перан. Прыём з хітрыкамі, які прымяняецца з мэтай дасягнуць чаго-н. або ўхіліцца ад чаго-н.

Гавары без выкрутаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

паўзу́чы, -ая, -ае.

1. Які поўзае, перамяшчаецца шляхам поўзання.

Паўзучыя гады (пра змей).

2. Які сцелецца па зямлі або чапляецца за што-н.

Паўзучыя расліны.

Паўзучы эмпірызм (кніжн., неадабр.) — няўмелае апісанне фактаў без іх аналізу і абагульнення.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. перажыць.

2. за каго-што і без дап. Хвалявацца, нервавацца з прычыны чаго-н., быць у стане душэўнага неспакою ў

сувязі з чым-н.

Пасварылася з суседкай, а цяпер перажываю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перацярпе́ць, -цярплю́, -це́рпіш, -це́рпіць; -цярпі́; зак.

1. што. Перанесці; выцерпець многае; церпячы, пераадолець што-н.

П. усе нягоды.

П. спакусу.

2. чаго і без дап. Зазнаць шмат пакут, гора і пад.

Колькі ён перацярпеў за свой век!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перачака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго-што і без дап.

Прабыць дзе-н., у якіх-н. умовах і пад., чакаючы заканчэння чаго-н. або пакуль хто-н. закончыць што-н.

П. дождж.

Усіх не перачакаеш.

П. паўгадзіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рашу́чы, -ая, -ае.

1. Цвёрды ва ўчынках, без хістанняў.

Р. чалавек.

2. Які не дапускае пярэчанняў, цвёрды.

Р. адказ.

Рашучыя меры.

3. Найбольш важны, які вызначае далейшы ход, развіццё чаго-н.

Р. момант.

|| наз. рашу́часць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

скаро́дзіць, -ро́джу, -ро́дзіш, -ро́дзіць і скарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; незак., што і без дап.

Разрыхляць бараной зямлю.

|| зак. паскаро́дзіць, -ро́джу, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны і заскаро́дзіць, -ро́джу, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны.

|| наз. скаро́джанне, -я, н. і скарадзьба́, -ы́, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Не́цепка, паводле апісання: «изба без топки печи, находящаяся чрез сени часто без печи, хотя и с приготовленным фундаментом для неё, служащая отчасти кладовою, а отчасти (летней порою) спальнею, так как здесь меньше мух и блох» (Нік. Очерки, 1, 103). З ⁺не‑цепл‑ка, вытворнае ад цепліць ’ацяпляць, паліць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мя́каць1 ’мяккая частка пладоў ягад, клубняў, цела жывёлы або чалавека’, ’мяса без касцей’, ’што-небудзь рыхлае, мяккае’ (ТСБМ), ’ралля, якая без перапынку ўзорваецца некалькі год запар’ (паўн.-усх., КЭС), мя́кець ’мякаць’ (Ян.). Да мя́ккі (гл.). Суфікс ‑tь (рус. мякоть, укр. мʼякіть) утварыўся, відаць, з ‑ostь і ‑ota.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)