Свя́та ‘урачысты дзень; культавая ўрачыстасць’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Шат.), дыял. свя́то, сʼя́то ‘тс’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ, ТС), ст.-бел. с(вѧ)то ‘тс’ (Альтбаўэр). Да святы (гл.) першапачаткова, відаць, як азначэнне да назоўніка ніякага роду, магчыма, з *svęto vermę, параўн. адно са значэнняў ст.-бел. веремѧ ‘свята’ (Альтбаўэр) і святдзень ‘тс’ (Ласт.). Адносіны да польск. swięto ‘свята’, якое разглядаецца як рэліктавая форма Н. скл. адз. л. н. р. назоўнікаў (Длугаш-Курчабова, 491), застаюцца нявызначанымі. Параўн. таксама прыметнік светны́, сʼетны́ ‘святочны’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сядаві́ць ’садзіць’ (Сцяшк.), сядаві́цца ’сядаць, садзіцца’ (Сцяшк., Сл. ПЗБ), сядовэ́тыся ’тс’ (кам., Сл. ПЗБ), седаві́цсе (siedawicsie) ’тс’ (Федар. 1). Каўзатыў ад сядаць (гл.) са значэннем ’прапанаваць сесці; рабіць так, каб нехта сеў’, параўн. адносіны ставіць і стаяць (гл.). Відаць, не можа разглядацца асобна ад садавіць ’дапамагаць, прапанаваць сесці’ (гл.), для якога дапускаецца запазычанне з польскай, што нельга выключыць па лінгвагеаграфічных прычынах, аднак магчымы і другасны каўзатыў ад саджаць, садзіць, гл. Да словаўтварэння параўн. ст.-бел. седовати, седывати ’паседжваць’ (Сл. Скар.), суфікс якіх перадаваў шматкратнасць дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
измени́тьI сов. (сделать иным) змяні́ць; (видоизменить) відазмяні́ць, перайна́чыць; (переменить — ещё) разг. перамяні́ць;
измени́ть вне́шний вид змяні́ць зне́шні вы́гляд;
измени́ть соотноше́ние кла́ссовых сил змяні́ць суадно́сіны кла́савых сіл;
измени́ть констру́кцию маши́ны змяні́ць канстру́кцыю машы́ны;
измени́ть жизнь перайна́чыць жыццё;
измени́ть отноше́ние перамяні́ць адно́сіны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
антыпратазо́йны
(ад анты + лац. protozoa = прасцейшыя)
які мае адносіны да рэчываў, што прыгнечваюць жыццядзейнасць прасцейшых і выкарыстоўваюцца для лячэння і прафілактыкі захворванняў, выкліканых гэтымі мікраарганізмамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
артысты́чны
(фр. artistique)
1) які мае адносіны да артыста, уласцівы яму (напр. а-ыя здольнасці, а-ая натура);
2) які вызначаецца артыстызмам, высокім майстэрствам, віртуознасцю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бактэрыя́льны
(ад бактэрыі)
1) які мае адносіны да бактэрый, выклікаецца бактэрыямі (напр. б-ая інфекцыя);
2) які вырабляецца з дапамогай бактэрый (напр. б-ыя ўгнаенні).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гіпнаты́чны
(гр. hypnotikos)
1) які мае адносіны да гіпнозу (напр. г. сон);
2) перан. здольны моцна ўздзейнічаць на каго-н. (напр. г-ая сіла музыкі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інты́мны
(фр. intime, ад лац. intimus = асабісты, унутраны)
1) глыбока асабісты, патаемны; сардэчны (напр. і-ыя перажыванні);
2) блізкі, прыязны, таварыскі (напр. і-ыя адносіны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гнездавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да гнязда (у 1 знач.). Гнездавы перыяд.
2. Які мае адносіны да гнязда (у 3, 4 знач.). Гнездавы спосаб сяўбы. Гнездавое заляганне руд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
метафізі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да метафізікі, да метафізіка (у 1 знач.).
2. Які мае адносіны да метафізікі (у 2 знач.).
3. перан. Абстрактны, не заснаваны на вопыце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)