1.(1і2ас.неўжыв.). Прадрацца ад трэння. Локці рукавоў працерліся. □ [Раман] сціскае ў руцэ халодны кашалёк. Вынасілася скура, зрудзела, працерлася.Пташнікаў.
2.Разм. Патраціць марна, без карысці час; прагуляць. Зойдзе [Якаў] сабе да Крывіцкага, суседняга лесніка, з ім пратрэцца дзень, потым да другога.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ме́рзнуць ’адчуваць холад’, ’гінуць ад марозу’, ’рабіцца халодным, дубець’ (ТСБМ, Яруш., ТС, Сл. ПЗБ), мёрзлы ’зацвярдзелы, сапсаваны ад марозу’, ’вельмі халодны’ (ТСБМ). Укр.ме́рзнути, рус.мёрзнуть, ст.-рус.мьрзнути, польск.marznąć, каш.mʼařǫc, н.-луж.marznus, в.-луж.mjerznyc, чэш.mrznout, славац.mrznuť, славен.mŕzniti, серб.-харв.мр̏знути, макед.мрзне, балг.мръзна, ст.-слав.мръзнѫти. Прасл.mьrznǫti, якое з’яўляецца інхаатывам ад mьrzěti: ст.-бел.меръзки(й), меръзокъ (спачатку) ’халодны’, потым ’гадкі, агідны, брыдкі, непрыстойны’ (Булахаў, Гіст., 130–131), рус.мерзкий, серб.-харв.мр̏зак, чэш., славац.mrzký, mrziti і г. д., аснова якога з’яўляецца другой ступенню кораня morz‑ (гл. мароз). Зычны ‑z‑ у ёй узыходзіць да і.-е.*‑g̑‑ у аснове *merg̑‑, параўн. ірл.meirc ’згорнуты ў складкі’, с.-в.-ням.murc > новав.-ням.morsch ’гнілы, стары, трухлявы, паморхлы’ (Скок, 2, 472–3). Аб прагерм.marzjan — пранікненні з прасл.mьrzěti, morziti гл. Мартынаў (Лекс. взаим., 218–220). Гл. таксама мерзці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bleak[bli:k]adj.
1. змро́чны, хму́рны; безнадзе́йны;
a bleak smile су́мная ўсме́шка;
bleak prospects безнадзе́йныя перспекты́вы
2.хало́дны, сцюдзёны;
a bleak winter’s day сцюдзёны зі́мні дзень
3. го́лы; пусты́ (без раслін); адкры́ты для ве́тру;
a bleak hillside го́лы схіл гары́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
nippy[ˈnɪpi]adj.infml
1. ве́льмі хало́дны;
a nippy morning хало́дная ра́ніца;
The weather is nippy today. Сёння марозіць.
2.BrE шпа́ркі, руха́вы;
You’ll have to be nippy if you want to be on time. Табе трэба варушыцца, калі не хочаш прыпазніцца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
cold
[koʊld]1.
adj.
1) хало́дны; сьцюдзёны
I am cold — Мне хало́дна
This coffee is cold — Гэ́тая ка́ва хало́дная
to get cold — астыва́ць
to get colder — халадне́ць
2) хало́дны, нячу́лы, беспачуцьцёвы
a cold greeting — хало́днае прывіта́ньне
3) абыя́кавы, без запа́лу
a cold nature — абыя́кавая нату́ра
4) бесстаро́нны, аб’екты́ўны
5) слабы́, кво́лы
cold comfort — слаба́я ўце́ха
cold scent of the fox — ледзь чу́тны лісі́ны пах
6) хало́дны(пра ко́лер)
2.
n.
1) хо́лад -у m., сьцю́жа f.; стынь f.
2) засту́да f.; ка́тар -у m.
•
- catch cold
- in cold blood
- in the cold
- pour cold water on
- throw cold water on
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
непадку́пны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога нельга падкупіць; чэсны. Непадкупны чалавек. □ Кароль быў непадкупны .. і яго ў брыгадзе пабойваліся.Карпаў.Памяць — гэта непадуладны і непадкупны суддзя.Кудравец.Снягоў раскінуўшы абрус, У небе дрэмлеш непадступна, Халодны, горды, непадкупны, Чаго пакрыўдзіўся, Эльбрус?Дукса.// Які ўласцівы такому чалавеку. Неўзабаве Кірылу Арлоўскаму давялося выбірацца ад брата. Тыя, хто адчуў на сабе непадкупны характар свайго старшыні, нават ўзрадаваліся.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падма́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.
1.Дзеяннепаводледзеясл. падмазаць (у 1 знач.).
2. Тое, чым падмазваюць што‑н. Влінец быў халодны, ранішні, але Міця, мусіць, не да такіх прывык ў час валацужніцтва. Нават і падмазку з’еў, што трапілася з блінцом.Арочка.А то другі раз аладкі возьмецца [жонка] пячы... Скаварада нагрэлася, сіпіць на ўсю хату, а яна яе падмазкай мазь, мазь.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сты́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які астыў, стаў халодным. Лезці на камбайн было нязручна: боты саслізгвалі з круглых поручняў, і Юхневіч ледзь не зваліўся далоў; стылае жалеза непрыемна апякала далоні.Савіцкі.На [Ледзю] дыхнула гарачынёй, вільгаццю, вострым пахам фармовачнай зямлі і стылага чыгуну.Карпаў.//Халодны, сцюдзёны. Мігаюць іскры белага агню, У твар сячэ сустрэчны вецер стылы.Грахоўскі.Сінее скрозь маўклівы стылы снег.Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Dúsche
f -, -n душ
in die ~ géhen* — ісці́ ў душ
wie éine kálte ~ auf j-n wírken — падзе́йнічаць на каго́-н. як хало́дны душ
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)