табаку́р, ‑а, м.
Разм. Той, хто курыць табаку (у 2 знач.); курэц. Раптам чамусьці ад кніг сын адбіўся І табакурам заўзятым зрабіўся. Панчанка. За паперай заняліся [вяскоўцы], асабліва табакуры. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гічаны́, ‑оў; адз. гічан, ‑а, м.
Абл. Націнне буракоў, бручкі. Я — мужык, Я — сын пакуты, На мякіне вырас я, Гічанамі пуза ўздута, Ногі ў лапцікі абуты, Бедна вопратка мая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дваццаціпяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовая служба.
2. Узростам у дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовы сын.
3. Які мае адносіны да дваццаціпяцігоддзя (у 2 знач.). Дваццаціпяцігадовы юбілей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наадпачыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Добра адпачыць. Старая ішла ўгору поруч з.. [Зыбіным], і калі сын запытаўся, ці не спыніцца, перадыхнуць, адказала, што і так — у цягніку — наадпачывалася добра. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́дзеліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Выйшаўшы з саставу чаго-н., адасобіцца, стаць самастойным.
Старэйшы сын выдзеліўся з сям’і.
2. Вылучыцца якім-н. чынам сярод іншых.
В. смеласцю.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці з арганізма.
Выдзелілася макрота.
|| незак. выдзяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. выдзяле́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.)
|| прым. выдзяля́льны, -ая, -ае (паводле 3 знач.).
В. працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́спех, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Удача ў дасягненні чаго-н.
Дабіцца поспеху. 3 тым жа поспехам. (перан.: з такім жа вынікам).
2. Агульнае прызнанне.
Кніга мае п.
3. мн. Добрыя вынікі ў рабоце, вучобе і пад.
Сын робіць поспехі па фізіцы.
Як вашы поспехі? (як справы?; разм.).
◊
З поспехам — лёгка, паспяхова, без цяжкасцей.
Тут можна з поспехам прымяніць гэты метад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Arbor mala, mala mala
Благая яблыня ‒ благія яблыкі.
Плохая яблоня ‒ плохие яблоки.
бел. Якое дрэва, такі і клін, які бацька, такі і сын. Якое карэнне, такое насенне. Ад злой маткі злыя дзеткі. Ад дрэннага гругана дрэнныя і яйкі. Ад дурнога куста і дубец крывы, і ягада пуста. Лысая карова лысае цяля прывядзе.
рус. От худой курицы худые яйца. У худой птицы и худые вести. У горького бортника и мёд горек. Каковы сами ‒ та ковы и сани.
фр. Tel père tel fils (Каков отец, таков и сын).
англ. Like father, like son (Как отец, так и сын). The evil field will evil yield (Худое поле родит худое).
нем. Von böser Kuh kommt kein gutes Kalb (У злой коровы не появится хороший телёнок/От злой коровы не родится хороший телёнок). Schlechtes Ei, schlechte Kücken (Плохое яйцо ‒ плохие цыплята).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
аддзялі́цца сов.
1. в разн. знач. отдели́ться;
жаўто́к ~лі́ўся ад бялка́ — желто́к отдели́лся от белка́;
не́калькі чалаве́к ~лі́лася ад кало́ны — не́сколько челове́к отдели́лось от коло́нны;
сын ~лі́ўся ад ба́цькі — сын отдели́лся от отца́;
2. отдели́ться, отсоедини́ться, отчлени́ться;
паўво́страў ~лі́ўся ад мацерыка́ — полуо́стров отдели́лся (отсоедини́лся, отчлени́лся) от материка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
павярта́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і паварочаць 1. Павяртаць людзей дамоў.
павярта́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і паварочваць (гл. павярнуць у 3, 4 знач.). Ах, сын мой, сын! Каб ведаў ты, як зашчымела, як сціснулася ў мяне сэрца, калі я зноў ступіў на тую дарогу, што павяртае са шляху ў самую вёску. Сачанка. Абходзячы вабны над хатай дымок, Ранец павяртае ізноў у лясок. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гламаздава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. пагард. Нязграбны, няўклюдны. Марцін павярнуўся да гламаздаватага, самаробнага стала і кіўком галавы паклікаў Міхалькова. Кавалёў. Успамінаўся [Васілю] чамусьці.. [Клыбікаў] бацька, гэткі ж высокі і гламаздаваты, як сын. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)