1. Схільны навязваць сваю волю, загадваць, падначальваць сабе; які выражае ўладу, волю, рашучасць, уладарны.
У. чалавек.
У. позірк.
2. (звычайна з адмоўем). Які мае права, уладу што-н. рабіць.
Не ўладны загасіць такі агонь.
3.перан. Неадольны, усемагутны.
Уладнае пачуццё.
|| наз.ула́днасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тума́нны, -ая, -ае.
1.гл. туман.
2. Ахутаны, засланы туманам.
Т. бераг ракі.
Туманная раніца.
3. Расплыўчаты, няясны; бачны як цераз туман.
Вырысоўваліся туманныя сілуэты будынкаў.
4.перан. Які мае няясны сэнс; незразумелы.
Туманныя разважанні.
5.перан. Невыразны, цьмяны.
Туманныя вочы.
Т. позірк.
|| наз.тума́ннасць, -і, ж. (да 3—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́зірк, ‑у, м.
Абл. Погляд, позірк убок, назад. Можа тысячны раз прабег ён [Няслаўскі] вокам па гэтым бяскрыўдным лістку паперы паміж боязных возіркаў на вокны.Мурашка.
•••
Без возірку — без аглядкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкава́цца, ‑куецца; зак.
1. Прымацавацца шляхам коўкі.
2.перан. Стаць неадрыўна пакіраваным на каго‑, што‑н. (пра ўвагу, погляд і пад.). Позірк .. вачэй [Аляксея] прыкаваўся да маленькай маўклівай дзяўчынкі.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утаро́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., што.
Уставіць вочы, позірк на каго‑, што‑н. Усе паднялі галовы, утаропілі позіркі на камісара.Шамякін.Аграном сядзеў моўчкі, утаропіўшы вочы ў стол.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)