пярэ́сціцца, ‑ціцца; незак.
Тое, што і пярэсціць 1 (у 3 знач.). Рознакаляровыя хусткі і шапкі блішчаць на сонцы, пярэсцяцца, нібы невядомыя расліны на дзівосным полі. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сталёвы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і стальны. Сталёвая машына няўмольна рухалася .. [Зернавому] насустрач, не збаўляючы хуткасці. Нядзведскі. Прышпорваў я сталёвага каня, Што бушаваў, нібы гарачы кратэр. Макаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фігуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Спартсмен, які займаецца фігурным катаннем. Рукі [Паўла] былі пластычныя, прыгожыя, нібы ў гімнаста-фігурыста, і Валя, выпадкова зірнуўшы ў акно, залюбавалася. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змарне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Змучыўшыся, страціць свежасць; схуднець. Сілу ўсю сваю аддаў на пана І змарнеў, нібы трава, стары. Смагаровіч. За якую-небудзь гадзіну твар урача змарнеў так, нібы ён цяжка перахварэў і нядаўна ўстаў са шпітальнага ложка. Алешка. // Спыніць развіццё, рост; зачахнуць, звяць (пра расліны). Калі на няшчасце раннія каліўцы падмерзнуць ці па якой прычыне змарнеюць, то застанецца надзея яшчэ на познія каліўцы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
беласце́нны, ‑ая, ‑ае.
З белымі сценамі; які складаецца з такіх пабудоў. Выплыў насустрач палац беласценны. Цвірка. Нібы з дзівоснай казкі ўстае перад вачамі новы беласценны горад. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паланкі́н, ‑а, м.
Крытыя насілкі, якія служаць экіпажам у некаторых краінах Усходу і Паўднёвай Амерыкі. За .. [мандарынам] чатыры чалавекі неслі паланкін, нібы будку, з сіняй шаўковай занавескай. Маўр.
[Партуг. palanquim з малайск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папачака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што, чаго і без дап.
Разм. Чакаць доўга, неаднаразова. Плаваў доўга, нібы знарок бавіўся: няхай цяпер там яны папачакаюць, папашукаюць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тамта́м, ‑а, м.
Ударны музычны інструмент, разнавіднасць гонга. У цяжкаватых .. рытмах гэтага верша нібы адчуваецца няўхільнае нарастанне глухога гулу, трывожнага і пагрозлівага, як гукі славутых тамтамаў. Бугаёў.
[Фр. tam-tam з інд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электры́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Разм.
1. Электрычная чыгунка.
2. Поезд такой чыгункі. Спазніцца на электрычку. □ Да перона, нібы віхор, падляцела электрычка. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Алю́дзець ’вырасці, зрабіцца больш развітым’ (Шат.). Магчыма, з гоц. liudan ’расці’, бо ў славянскіх і балтыйскіх мовах і.-е. *leu̯dh‑ нібы не мае значэння ’рост, расці’, толькі ’людзі’. Параўн., аднак, серб.-харв. љӳда, љӳдина ’штосьці вялізнае, волат, гігант’ (бел.-серб. ізалекса?). Нарэшце, не выключана яшчэ адна версія алюдзець — зрабіцца людзьмі (у сэнсе ’зрабіцца дарослымі’) (Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 16–17).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)