бел. Сам на сябе нож точыць. Сам на сябе вяроўку ўе. На суку стаіць і сук сячэ.
рус. Подрезать сук, на котором сидишь. Самому себе рыть яму. Он сам на себя нож точит. Он сам на себя плеть свил. Сам свою бороду оплевал.
фр. Scier la branche sur laquelle on est assis (Пилить ветку/сук, на которой/-ом сидишь).
англ. Don’t make a rod for your own back (He делай палку на свою спину).
нем. Den Ast absägen, auf dem man sitzt (Отпилить сук, на котором сидишь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Non coquus semper, cui longus culter adhaeret
Не заўсёды кухар той, у каго доўгі нож.
Не всегда повар тот, у кого длинный нож.
бел. Не ўсякі хворы, хто стогне. Не ўсе птушкі лётаюць. Каб голас быў ‒ і рыбка песню спела б.
рус. Не все те повара, у кого ножи длинные. Приметы в свете часто лгут: не всякий плут, кто видом худ (И. Крылов).
фр. Ce n’est pas la robe qui fait le médecin (Не платье/одежда делает врачом).
англ. It’s not the hood that makes the monk (Монаха делает не клобук).
нем. Es sind nicht alle Köche, die lange Messer tragen (Не все повара носят длинные ножи).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
склада́ны, -ая, -ае.
1. Які складаецца з некалькіх частак, разнастайны па складзе частак і сувязей паміж імі.
Складанае рэчыва.
С. сказ.
2. Цяжкі для разумення, ажыццяўлення і пад.
Складаная матэматычная задача.
Складанае становішча.
Складаная аперацыя.
3. Які спалучае ў сабе розныя, часта супярэчлівыя бакі, рысы (пра характар і пад.).
Складаныя пачуцці і думкі.
4. Які можна складваць дзякуючы рухомаму злучэнню частак.
С. нож.
Складанае крэсла.
|| наз.склада́насць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
chopper
[ˈtʃɑ:pər]
n.
1) вялі́кі нож, сяке́ра f.
2) той, хто сячэ́, рэ́жа
3) Sl. верталёт -а m., гэліко́птар -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
залама́цьсов.
1.в разн. знач. заломи́ть;
з. галі́нку — заломи́ть ве́точку;
2. (воткнув, обломать) слома́ть;
~ма́ў нож у дрэ́ве — слома́л нож, завя́зший в де́реве;
3. (о болезненном ощущении) нача́ть ломи́ть;
~мі́ла ў кале́нях — на́чало ломи́ть в коле́нях;
◊ з. ру́кі — заломи́ть ру́ки;
з. ша́пку — заломи́ть ша́пку;
з. цану́ — заломи́ть це́ну
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сцізо́рык ’невялікі складаны кішэнны нож’ (ТСБМ, Шн. 2, Сержп.), сцызо́рык ’тс’ (Мядзв.), сузо́рак ’тс’ (Касп.), слюзо́рык (Шымк. Собр.), цызо́рык ’тс’ (Некр. і Байк.). З польск.scyzoryk < лац.scisorium < scindere ’краіць’ з суфіксам ‑yk, як у nożyk ’ножык’; гл. Брукнер, 483–484.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́хва, ‑ы, ж.
1. Уваходная частка жаночых палавых органаў.
2. Ніжняя частка ліста, якая ў выглядзе трубкі ахоплівае сцябло ў некаторых раслін.
3. Тое, што і ножны 1. [Тапурыя] выняў з похвы і заткнуў за пояс нож.Самуйлёнак.[Мікола] выцягнуў з похвы фінку, адкрыў бляшанку кансерваў, адрэзаў хлеба.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ске́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., без дап. і (радзей)што.
Разм. Зразумець, разабрацца, сцяміць. Пятрок бы нож пачуў у сэрцы І скеміў зразу, ў чым тут справа.Колас.Я неяк не скеміў спачатку, куды Рыгор вядзе гаворку, але даходзіць яснасці і перапытваць у яго не пасмеў.Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапо́жная мазь (ва́кса) мазь (ва́кса) для бо́таў (абу́тку);
сапо́жный това́р тава́р на бо́ты;
сапо́жная щётка шчо́тка для бо́таў (абу́тку).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ланцэ́т ’невялікі хірургічны нож, востры з двух бакоў’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 88), прыйшло з рускай мовы. Аднак рэальна магло быць запазычана праз польскую мову. Першакрыніцай з’яўляецца франц.lancette ’тс’ < lance ’піка, дзіда’ < лац.lancea ’тс’ (Фасмер, 2, 458; Слаўскі, 4, 44).