развядзён, ‑а, м.

Разм. Разведзены з жонкай мужчына. — Хто гэта паквапіцца цябе браць з дзіцем? Хіба які ўдавец ці развядзён, дык цяпер іх не вельмі стае — удаўцы ўсе на тым свеце, адны ўдовы асталіся. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

увы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. увык, ‑ла; зак.

Абл. Прывыкнуць да чаго‑н. — Увыкла... Смаліць, як мужчына, проста сорам... Нядаўна заходжу дома на кухню, а .. [жонка] сядзіць і смокча: з маіх недакуркаў зрабіла папяроску. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Віромка ’?’ у кантэксце «…Нарабіла такой атруты і просіць: каторы старшы віромка, ідзця на водку…» (КЭС). Няясна. Магчыма, звязана з віра3 (гл.), якое з’яўляецца роднасным з літ. výras, лат. vīrs ’(дарослы) мужчына’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жана́цік ’жанаты чалавек; той, хто хоча жаніцца’ (Юрч., Жд. 3). Рус. разм. жена́тик ’тс’. Ад жанат‑ы з дапамогай суфікса ‑ік у выніку кандэнсацыі выразу тыпу жанаты мужчына, відаць, паралельна з рус.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напаўляжа́ць, ‑ляжу, ‑ляжыш, ‑ляжыць; ‑ляжым, ‑лежыце; незак.

Ляжаць у такім становішчы, калі верхняя частка тулава прыпаднята і на што‑н. абапіраецца. Напаўляжаць на падушках. □ На канапе, тварам да святла, напаўляжыць чарнявы таўставаты мужчына, чытае кнігу. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аха́йны, ‑ая, ‑ае.

Старанна прыбраны; чысты, акуратны. Алесь і Зіна — самі сіроты — кожны па-свойму адчулі ў гэтым ахайным прыемным чалавеку [Нікіфаровічу] нешта бацькоўскае. Броўка. За.. [Міколам Лазнюком] крочыў майстар Красовіч — пажылы каржакаваты мужчына ў ахайным форменным гарнітуры. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муж, ‑а; мн. мужы, ‑оў; м.

1. Жанаты мужчына ў адносінах да сваёй жонкі. Харошы быў гарманіст Ігнась — муж Ірынкі, майстар на працу і на весялосць. Лынькоў.

2. Кніжн. Дзеяч у якой‑н. галіне. Муж навукі. Дзяржаўны муж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чорнабаро́ды, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае чорную бараду, з чорнай барадой. Піліп — трыццацігадовы мужчына, чорнабароды асілак — меў ужо ладную сям’ю. Чарнышэвіч. / у знач. наз. чорнабаро́ды, ‑ага, м. Маладзейшы маўчаў, бо чорнабароды ўвесь час на яго зыркаў вачыма. Мяжэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Малоец ’паважаны малады чалавек, хлопец’ (КЭС, лаг.). Укр. молодець, рус. молодец, славен. mládec, серб.-харв. mladac ’тс’, ’жанаты малады мужчына’, mlaci ’маладыя (на вяселлі)’. Да прасл. mold‑ьcь. Аб мене ‑дз‑ > ‑й‑ гл. Карскі, 1, 351.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мусяля́к (груб.) ’нязграбны чалавек’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Рус. пск., цвяр. мусли́к, мусля́к ’неахайны чалавек’, уладз., казан. муслюм ’нязграбны, дурнаваты мужчына, сапляк’. Апошняе, аднак, Корм (AfslPh, 9, 657) выводзіць з араб.-тур. muslim ’мусульманін’. Да мусоліцца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)