БАЛО́МЕТР

(ад грэч. bolē прамень + ...метр),

прылада для вымярэння энергіі эл.-магн. выпрамянення. Асн. частка — тэрмаадчувальны элемент, эл. супраціўленне якога мяняецца пад уздзеяннем выпрамянення.

Бываюць балометры металічныя (тонкія чэрненыя метал. плёнкі), паўправадніковыя (гл. Тэрмарэзістар) і дыэлектрычныя (слаі сегнетаэлектрыкаў або аксідаў тытану ці крэмнію). Створаны звышправодныя балометры. Памеры і формы адчувальнага элемента вызначаюцца прыродай крыніцы выпрамянення; для спектральных вымярэнняў вырабляецца з 2 аднолькавых палосак (выпрамяненне накіроўваецца толькі на адну). Выкарыстоўваюцца балометры ў інфрачырв. спектраметрыі, радыё- і піраметрыі.

т. 2, с. 256

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІСКАЗІ́МЕТР

(ад віскоза + ...метр),

прылада для вымярэння вязкасці вадкасцей і газаў. Бываюць капілярныя (найб. пашыраныя; вызначаецца час працякання зададзенага аб’ёму вадкасці праз капіляр), ратацыйныя (вымяраецца вярчальны момант або вуглавая скорасць аднаго з сувосевых цел, паміж якімі знаходзіцца даследаваная вадкасць або газ), шарыкавыя (вымяраецца час падзення шарыка паміж 2 меткамі) і ультрагукавыя (вымяраецца скорасць затухання ваганняў у даследаванай вадкасці). Выкарыстоўваецца для вымярэння вязкасці пры розных т-рах металаў, буд. матэрыялаў, хім. і харч. прадуктаў і інш. Гл. таксама Вісказіметрыя.

т. 4, с. 194

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

арыфмо́метр

(ад гр. arithmos = лік + -метр)

настольная лічыльная машына для механічнага выканання чатырох арыфметычных дзеянняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

газаме́тр

(ад газ​1 + -метр)

лабараторны прыбор для збірання, захоўвання і вымярэння аб’ёмаў розных газаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

грамаме́тр

(ад грам + -метр)

дынамометр для вымярэння невялікіх намаганняў у розных прыборах і механічных сістэмах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

катэто́метр

(ад гр. kathetos = адвес + -метр)

фіз. прыбор для вымярэння вертыкальнай адлегласці паміж двума пунктамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мініме́тр

(ад лац. minimus = найменшы + -метр)

прыбор для вымярэння кантактным метадам лінейных памераў дакладных дэталей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

панто́метр

(ад гр. pan, -ntos = усё + -метр)

лёгкі вугламерны інструмент, які выкарыстоўваецца пры тапаграфічнай здымцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

псіхро́метр

(ад гр. psychros = халодны + -метр)

прыбор для вымярэння тэмпературы паветра і адноснай вільготнасці паветра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экспано́метр

(ад лац. exponere = выстаўляць, паказваць + -метр)

прылада для вызначэння экспазіцыі пры фота- і кіназдымцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)