перанасе́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад перанасяліць.

2. у знач. прым. Населены густа, звыш меры, з лішнім насельніцтвам. Перанаселены раён.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Найса́ма ’звыш меры’: найсамо хужэй (ТС). Найвышэйшая ступень параўнання ад займенніка сам (сама), які сам ужываецца для перадачы найвышэйшай ступені прызнака, адпавядаючы па функцыі часціцы (прэфіксу) пай‑: само больша ’найбольшая’, само трудней ’цяжэй за ўсё’, тады найсамо хужэй ’звыш меры дрэнна’. Гл. ESSJ SG, 2, 591.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

на́дта прысл

1. sehr, höchst, überáus;

2. (звыш меры) zu, zu viel, zu sehr; állzu

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

э́кстра

(лац. extra = звыш меры, занадта)

самы высокі, самы лепшы (пра сорт тавару; напр. масла э.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

палаві́нчаты, ‑ая, ‑ае.

1. Спец. Які складаецца з дзвюх розных частак, палавін.

2. перан. Пазбаўлены паслядоўнасці; кампрамісны. Палавінчатыя меры. Палавінчаты характар буржуазнай рэвалюцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. Прагуляць вельмі доўга, звыш меры, больш, чым патрэбна.

2. Згуляць паўторна, яшчэ раз. Перагуляць партыю ў шахматы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Перахро́ны ’грамаадвод; супрацьпажарныя меры’ (Сцяшк. Сл.)· З польск. piorunochron ’грамаадвод’ пры ад’ідэацыі бел. перасцярога (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лан

1. Стар. Адзінка пазямельнай меры.

2. Вялікае поле ў адным участку (К. Буйла. Выбр. тв., 1954, 146).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

нако́лькі, прысл.

1. У якой ступені, меры.

Буду працаваць, н. хопіць здароўя.

2. Ужыв. як злучальнае слова:

а) у даданых дапаўняльных сказах.

Усё залежыць ад таго, н. пісьменнік можа выкарыстаць свой творчы патэнцыял.

б) у даданых дзейнікавых сказах.

Дзіўна, н. дажджлівае надвор’е адпавядала яго настрою.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́ра, -ы, мн. -ы, гір, ж.

1. Металічны груз пэўнай вагі, які выкарыстоўваецца ў якасці меры пры важанні, а таксама спартыўная прылада для практыкаванняў у цяжкай атлетыцы.

2. Вісячы груз для процівагі або прывядзення ў рух механізма.

Гадзіннік з гірамі.

|| прым. гірaвы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)