но́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да ноша.

2. Ахапак, вязка (сена, саломы, дроў і пад.). Майскім вечарам Ірына несла на сабе з бліжняга алешніку ношку дроў. Даніленка. Пад’ёмны кран плаўна і лёгка апісаў дугу, быццам у яго клыках быў не дзевяцітонны груз, а ношка саломы. Гроднеў.

3. Здабыча пчалы за адзін вылет. Ліпавы цвет каштоўны не толькі тым, што ён дае мёд высокай якасці. З яго пчолы бяруць вельмі добрыя ношкі. Гавеман.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рубі́н, ’каштоўны камень чырвонага колеру’ (ТСБМ). Рус. руби́н, польск. rubin, чэш. rubín, серб.-харв. ру̀би̑н, балг. руби́н. Ст.-бел. рубинъ са ст.-польск. rubin < ням. Rubin < познелац. rubinus ’рубін’ < ruber або rubeus ’чырвоны’ < і.-е. *reudh‑, роднаснага да руды, гл. (Брукнер, 466; Фасмер, 3, 511; Булыка, Запазыч., 288).

Рубі́н 2, рубі́ха ’драўляны брусок з насечкамі для качання бялізны’ (Касп.). Ад рубіць ’сячы’ (гл.) са словаўтваральным значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’. Падобныя ўтварэнні з суфіксам ‑ін‑ (аднак, жаночага роду): лупіна, адбоіна ’адбіты кавалак’ і інш., з суфіксам ‑іх‑а (‑ых‑a): жаць (жмуць) — жмыха (магілёўскі рэгіянальны, нерэгулярны тып).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Juwél

n, m -s, -en

1) кашто́ўны ка́мень, кашто́ўнасць

2) n -s, -e перан. скарб; жамчу́жына

ein ~ von éinem Ménschen — залаты́ чалаве́к

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БАКАПЛА́Ў ПАЛА́СА

(Pallasea quadrispinosa),

беспазваночная жывёла сям. гамарыдаў атр. бакаплаваў. Пашыраны на Пн Еўропы. Па тэр. Беларусі праходзіць паўд. мяжа арэала віду. Знойдзены ў азёрах Браслаўскай групы, Лукомскім, Доўгае (Глыбоцкі р-н). Занесены ў Чырв. кнігу Беларусі.

Цела даўж. да 3 см, аранжавае, дугападобнай формы, сціснутае з бакоў, складаецца з 18 сегментаў. Жыве ў алігатрофных і мезатрофных азёрах сярод вышэйшай воднай расліннасці. Корміцца арган. часцінкамі грунту, расліннымі і жывёльнымі рэшткамі. Размнажаецца круглы год, найб. у асенне-зімовы перыяд. Каштоўны корм для рыб. На Беларусі ахоўваецца ў ландшафтным заказніку Міжазёрны (Віцебская вобл.).

т. 2, с. 229

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

precious [ˈpreʃəs] adj.

1. кашто́ўны;

precious stones кашто́ўныя камяні, самацве́ты;

precious metals высакаро́дныя мета́лы

2. дарагі́, любі́мы;

precious memories дарагі́я ўспамі́ны;

my precious darling мой лю́бы, дарагі́, мі́лы;

This doll is very precious to me because it was my mother’s. Гэтая лялька вельмі дарагая мне, таму што яна належала маёй маці.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

алма́з

(тат. almas < ар. älmās, ад гр. adamas = адамант)

1) мінерал, крыштальная кубічная мадыфікацыя самароднага чыстага вугляроду; каштоўны празрысты камень незвычайнай цвёрдасці;

2) тонкі асколак такога каменя ў аправе для рэзання шкла.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

rich

[rɪtʃ]

adj.

1) бага́ты, замо́жны

2) я́касны

rich soil — урадлі́вая гле́ба

3) бага́ты, кашто́ўны

a rich harvest — бага́ты ўраджа́й

rich dress — дарага́я суке́нка

4) здо́бны (пра пе́чыва)

5) густы́, насы́чаны (ко́лер); глыбо́кі (го́лас)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

precious

[ˈpreʃəs]

1.

adj.

1) кашто́ўны; бясцэ́нны

precious stones — кашто́ўныя камяні́

precious metals — высакаро́дныя мэта́лы (зо́лата, пла́ціна, серабро́)

2) ве́льмі дарагі́ (і пра асо́бу)

2.

adv., informal

ве́льмі

precious little money — ве́льмі ма́ла гро́шай

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

mounted

[ˈmaʊntəd]

adj.

1) ко́нны

mounted police — ко́нная палі́цыя

2) падрыхтава́ны

a mounted telescope — тэлеско́п, гато́вы для карыста́ньня

3) накле́ены на кардо́н або́ палатно́ (пра карці́ну)

4) аса́джаны, апра́ўлены

a mounted jewel — апра́ўлены кашто́ўны ка́мень

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ка́мень м. Stein m -(e)s, -e;

падво́дны ка́мень Riff n -(e)s, -e, Klíppe f -, -n;

будаўні́чы ка́мень Báustein m;

кашто́ўны ка́мень Édelstein m;

кашто́ўны ка́мень высо́кай про́бы ein hóchkarätiger Édelstein;

ны́рачны ка́мень мед. Níerenstein m;

◊

краевуго́льны ка́мень Grúndstein m, Éckstein m;

ка́мень спатыкне́ння Stein des Ánstoßes;

про́бны ка́мень Prüfstein m;

ка́меня на ка́мені не пакі́нуць kéinen Stein auf dem ánderen lássen*;

трыма́ць ка́мень за па́зухай éinen Groll háben (auf A), Groll hégen (gegen A);

у мяне́ на сэрцы ка́мень mir ist schwer ums Herz

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)