Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Афро́нт, у запісах Федароўскага: «Тры афронты качароў, дзевіць вецей лебядзей» (VI, 105), па семантыцы не можа ўзыходзіць да польск.afront (франц.afront) ’знявага, паклёп’. Відаць, скажонае акрэнт ’карабель’, польск.okręt, параўн. іншыя запісы той жа песні ў Федароўскага: «Дзевяць віцін лебядзей, тры акрэнты качэрэй» (VII, 254).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
авіятра́нспарт
(ад авія- + транспарт)
1) сродкі перавозу паветраным шляхам пасажыраў, грузаў, пошты;
2) ваенны карабель для перавозкі самалётаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
неф
(фр. nef, ад лац. navis = карабель)
выцягнутая ўдоўжкі, звычайна прамавугольная частка памяшкання, абмежаваная радам калон або слупоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
трые́ра
(гр. trieres)
ваенны карабель з трыма радамі вёслаў, размешчаных адно над другім, у старажытных грэкаў (параўн.трырэма).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сяро́д, прыназ. з Р.
1. У прамежку паміж краямі якой-н. прасторы, пераважна пасярод яе.
Палянка с. лесу.
2. У акружэнні каго-, чаго-н. (якіх-н. аднародных прадметаў, з’яў, асоб); паміж кім-, чым-н.
Карабель с. ільдоў.
3. Між канцом і пачаткам якога-н. часавага перыяду, у сярэдзіне.
Прачнуцца с. ночы.
4. У асяроддзі каго-н., у складзе якога-н. мноства.
Агітацыйная работа с. выбаршчыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ліне́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лініі (у 1 знач.). Лінейная геаметрыя.
2. Які мае выгляд лініі, складаецца з ліній. Лінейны арнамент.
3. Прызначаны для абслугоўвання лініі сувязі ці шляхоў зносін. Лінейны дыспетчар. Лінейны манцёр.
4.Уст. Які складае аснову баявых злучэнняў арміі; рэгулярны. Лінейныя войскі.// Які складае аснову баявых злучэнняў флоту. Лінейны крэйсер.
5.узнач.наз.ліне́йны, ‑ага, м. Салдат, які пасылаецца ў час парадаў для ўказання лініі і напрамку пастраення і ўрачыстага марту войск.
•••
Лінейная скорасць (спец.) гл. скорасць.
Лінейны карабельгл.карабель.
Лінейныя мерыгл. мера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фла́гман, ‑а, м.
1. Камандуючы буйным злучэннем ваенных караблёў (атрадам, эскадрай, дывізіяй).
2. Вядучы карабель ці самалёт у калоне суднаў (самалётаў), на борце якога знаходзіцца камандуючы; самы лепшы або самы буйны карабель (самалёт) якога‑н. флоту, флатыліі.
3.перан. Пра што‑н. самае буйное, галоўнае сярод падобных. Флагман беларускай тэкстыльнай прамысловасці, які ўзвялічыў у нашай краіне і за яе межамі славу беларускага лёну, — так выглядае Аршанскі льнокамбінат у рэспубліканскім аспекце.Палтаран.
4. Персанальнае воінскае званне асоб вышэйшага начальніцкага саставу ў Ваенна-марскім флоце СССР у перыяд 1935–1940 гг.
[Гал. vlagman.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. (патапіць) versénken vt; in den Grund bóhren (карабель)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВА́ЙПРЭХТ (Weyprecht) Карл
(8.9.1838, Кёніг, зямля Гесен, Германія — 28.3.1881),
аўстрыйскі палярны даследчык. У 1872—74 узначаліў разам з Ю.Паерам экспедыцыю на судне «Тэгетгоф», якая павінна была прайсці Паўн.-ўсх. праходам з Баранцава м. Ў Берынгаў праліў. Каля Новай Зямлі карабель быў зацёрты льдамі і 371 сут дрэйфаваў на Пн і ПнУ. У гэты час быў адкрыты архіпелаг, названы Зямлёй Франца-Іосіфа. Падарожнікі прайшлі па архіпелагу да 83° паўн. ш. У час зімоўкі Вайпрэхт правёў геафіз. даследаванні і вывучыў прыроду палярных ільдоў. На Новай Зямлі экспедыцыю падабраў рус.карабель.
Літ.:
Пайер Ю. 725 дней во льдах Арктики: Пер. с нем. Л., 1935.