во́тум

(лац. votum = жаданне)

падача голасу на выбарах; рашэнне, прынятае галасаваннем;

в. давер’я — пазітыўнае рашэнне парламента аб дзейнасці ўрада ці яго членаў;

в. недавер’я — негатыўнае рашэнне парламента аб дзейнасці ўрада ці яго членаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наме́р, ‑у, м.

Жаданне, замысел што‑н. зрабіць. Добры намер. Варожы намер. Здзейсніць свае намеры. □ [Лабановічу] ўспаміналіся першыя дні прыезду сюды, яго намеры і планы. Колас. [Мікола:] Не было ў мяне намеру крыўдзіць цябе. Крапіва.

•••

З намерам — з пэўнай мэтай, знарок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гасці́ннасць, ‑і, ж.

Жаданне, гатоўнасць прыняць гасцей і пачаставаць іх; ветлівасць, сардэчнасць у абыходжанні з гасцямі. На твары [Дашчынскай] — бесклапотнасць і ветлівая гасціннасць гаспадыні, што ўзрадавана сябрам. Асіпенка. Пагасцілі госці Ды дзяўчыне кажуць: — Дзякуй за частунак, За гасціннасць вам. Русак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глядзе́цца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; незак.

1. у што. Глядзець на сваё адлюстраванне ў чым‑н. Глядзецца ў люстэрка. □ Глядзяцца дрэвы ў люстры вод, Галінкамі махаюць. Прыходзька.

2. Пра жаданне ці магчымасць глядзець што‑н. Спектакль глядзіцца з неаслабнай увагай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смешнава́та,

1. Прысл. да смешнаваты.

2. безас. у знач. вык., каму. Пра тое, што выклікае здзіўленне, жаданне смяяцца. Некаторыя камандзіры.. разумныя мальцы былі, а пачнуць яны меркаваць, дык мне спачатку смешнавата было на іхняе тыцканне пальцамі ў карту. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Но́раў ’характар; упарты характар з капрызамі’ (Нас., Яруш., Шат., Бяльк.), ’звычай’ (Нас.), но́роў ’нораў, звычка’ (ТС), наро́ў ’тс’ (Ян.), ’нораў, натурлівасць’ (ТС), ст.-бел. норовы (1562, Карскі, 1, 249), укр. но́ров ’характар; прыхамаць, капрызы’, рус. но́ров, на́ров ’характар; жаданне; прыступ да справы’, славац., чэш. nrav ’характар, звычка; звычай’, ст.-чэш. nrav ’тс’, славен. nrȁv ’звычка, характар’, серб.-харв. на́рав ’тс’, макед. нарав ’тс’, балг. нъра́в, дыял. нара́вие ’тс’, ц.-слав. нравъ. Прасл. *norvъ, роднаснае літ. nóras ’воля, жаданне’, norė́ti ’хацець’, грэч. νωρεῑ ’моц, сіла’; таго ж паходжання ст.-інд. nar‑ ’мужчына’, авест. nar ’тс’ і пад. (Фасмер, 3, 84; Бязлай, 2, 229).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

zrażać się

незак. do kogo/czego расчароўвацца ў кім/чым; страчваць ахвоту (жаданне) да чаго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Appetít

m -s, -e

1) апеты́т

gúten ~! — пры- е́мнага апеты́ту!

2) жада́нне, ахво́та

~ háben (auf A, nach D) — мець жада́нне [ахво́ту] (да чаго-н.)

j-m den ~ néhmen* — адбі́ць у каго́-н. ахво́ту

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

жадо́ба, ‑ы.

Разм.

1. ж. Моцнае жаданне чаго‑н. Жадоба подзвігу. □ Як ні стараўся бацька, усё роўна ў нас у жадобу была крошка хлеба. «Беларусь».

2. м. і ж. Скупы чалавек, скнара. [Віцька:] — Ого, спытацца! Скулу ты з яго возьмеш: жадоба. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шту́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш.-ласк. да штука (у 2–4 знач.). — На, Сымоне, маеш штучку! Грай здаровы! — дзед сказаў. Колас. Вярталася.. жаданне — побач з сур’ёзнаю справай выкінуць нейкую штучку. Брыль.

•••

Тонкая штучка — хітрун, спрытнюга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)