translation [trænzˈleɪʃn] n.
1. перакла́д; перакладны́ тэкст;
a rough/literal/exact/synchro nous translation гру́бы/літара́льны/дакла́дны/сінхро́нны перакла́д;
make/do a transla tion рабі́ць перакла́д;
in translation у перакла́дзе
2. працэ́с перакла́ду; пераклада́нне
3. ператварэ́нне;
the translation of theory into practice ператварэ́нне тэо́рыі ў пра́ктыку
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
кава́ны і ко́ваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад каваць (у 1, 2 і 3 знач.).
2. у знач. прым. Зроблены з металу каваннем. Каваны меч.
3. у знач. прым. Абабіты палосамі жалеза. Каваная скрыня. Каваныя драбіны.
4. у знач. прым. З падковамі, падкаваны. Каваныя коні. // З металічнымі падкоўкамі (пра боты, абцасы і пад.). Наперадзе, як ступа, Ішоў млынар Ігнат; Каваным ботам стукаў, Масніцы ўгінаў... Панчанка.
5. перан.; у знач. прым. Дакладны, выразны, пластычны (пра верш, стыль і пад.). Янка Купала з уласцівым яму майстэрствам перакладаў каваныя радкі «Меднага конніца». Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чака́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да чаканні (у 1, 2 знач.), прызначаецца для чаканні (у 1 знач.). Чаканная работа.
2. Выраблены шляхам чаканні (у 1 знач.); аздоблены чаканкай. Ды застываюць пальцы на эфесе З чаканнага крутога серабра... Блатун. Індыйская сялянка нясе ваду з калодзежа .. у спецыяльнай меднай пасудзіне, багата ўпрыгожанай чаканным узорам. «ЛіМ».
3. перан. Ясны, выразны, дакладны. Чаканны крок. □ Здавалася, што той, хто быў з гэтай кнігай у агні, гутарыць са мной яе чаканнымі вершамі. Гарбук. Чытаючы гэтыя ямбы, успамінаеш чаканны радок пушкінскага «Яўгенія Анегіна». Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Суш ’сухое без дажджоў надвор’е, засушлівы час, засуха’ (ТСБМ, Ласт., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ’што-небудзь пазбаўленае вільгаці, сухое (галінкі, паверхня зямлі)’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’сухая вашчына (пчаліныя рамкі з сотамі без мёду)’ (ТС; івац., жытк., Нар. сл., Скарбы, Сцяшк.), ’вашчына’ (брасл., шуміл., Сл. ПЗБ), сушь ’тс’ (Сл. Брэс., Анох.). Рус. сушь ’сухое надвор’е, засуха’, польск. susz, в.-луж., н.-луж. suš ’суш’, чэш. souš ’суша’, славац. súš ’суш’, славен. sȗš ’суша’. Прасл. *suxь, да сухі (гл.), што мае дакладны адпаведнік у літ. sausis ’сухая пара’ (Аткупшчыкоў, Этимология–1984, 193), параўн. літ. saũsis ’студзень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калі́бр
(фр. calibre, ад ар. kālib = форма, выгляд)
1) дыяметр канала ствала агнястрэльнай зброі;
2) дакладны размер якіх-н. прадметаў вытворчасці (напр. к. цвікоў);
3) перан. памер, велічыня, форма чаго-н. (напр. таленты рознага калібру).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
верне́е сравнит. ст.
1. нареч. правільне́й, дакла́дней, вярне́й, больш пра́вільна (дакла́дна, надзе́йна, пэ́ўна, адда́на); см. ве́рно;
2. прил. правільне́йшы, вярне́йшы, больш пра́вільны (ве́рны, дакла́дны, надзе́йны, пэ́ўны, адда́ны); см. ве́рный;
3. вводн. сл. праўдзі́вей;
верне́е говоря́ праўдзі́вей ка́жучы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Касцы́ ’пояс Арыёна’ (Касп., Сцяшк. МГ, Сл. паўн.-зах.). Параўн. для абазначэння сузор’я Арыёна польск. дыял. kosarze, kosiarze, kośniki, kośce, рус. дыял. косари́, укр. дыял. косарі́, славац. дыял. kosci, рус. дыял. косцы́, серб.-харв. kòsci, славен. kosci (Слаўскі, 2, 521). Для абазначэння сузор’я Арыёна ў польск. мове ўжываюцца таксама назвы: Kosa (часцей у мн. ліку Kosy), Skosy. У ст.-чэш. мове было Kosa, Kosy (сёння дыял.), таксама ў славац. і г. д. Дакладны агляд у Слаўскага, там жа, 516–517. Падрабязна ў Махэка₂, 280, які ўказвае на заблытаны характар назвы ў чэш. мове, якая адносілася да розных сузор’яў і іх частак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Непрылю́дны ’нелюдзімы’ (міёр., Нар. сл.), няпрылю́дны ’тс’ (Сл. ПЗБ), нэпрылю́дны ’непрыемны, няветлівы, дзіклівы’ (Полес. этнолингв. сб., 10), непрылю́дак ’маўклівы, дзікаваты чалавек’ (мядз., Нар. сл.), ’нелюдзень’ (Жд. 1). Можа разглядацца як недакладная беларуска-сербахарвацкая ізалекса, параўн. серб.-харв. неуљудан човек, якому адпавядае зах.-палеск. нэпрылюдна людына (Талстыя, Полес. этнолингв. сб., 10), што, аднак, не дае падстаў для рэканструкцыі адпаведнага праславянскага слова. Хутчэй за ўсё, самастойнае ўтварэнне на базе спалучэння пры людзе > прылюдна, як рус. при народе > принародно ’яўна, на вачах у людзей’, якое магло ўзнікаць у розныя перыяды ў асобных славянскіх мовах, параўн. дакладны адпаведнік славен. nepriljuden ’маўклівы, няветлівы, нелюдзімы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
porządny
1. акуратны; старанны, дакладны;
pokój czysty i porządny — чысты і акуратны пакой;
2. прыстойны;
porządny człowiek — прыстойны чалавек;
3. вялікі, страшэнны;
porządny leń — страшэнны лодар
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
nick1 [nɪk] n.
1. парэ́з; зару́бка, засе́чка, зазу́брына, шчарбі́на
2. the nick BrE, infml турма́, катала́жка;
three years in the nick тры гады́ ў турме́
3. дакла́дны мо́мант
♦
in the (very) nick of time infml якра́з у час/у пару́; у са́мы апо́шні мо́мант;
in good nick infml у до́брым ста́не
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)