home​4 [həʊm] adv.

1. до́ма; дамо́ў, дадо́му, даха́ты;

Is she home yet? Яна дома?

2. у цэль, у са́мую кро́пку;

The remark went home. Заўвага патрапіла ў цэль.

♦

bring/come home to smb. тлума́чыць каму́-н., даво́дзіць да свядо́масці каго́-н., дахо́дзіць да чыёй-н. свядо́масці;

hit/strike home зразуме́ць, дапя́ць; дайсці́ (да чыёй-н. свядомасці)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

leg [leg] n.

1. нага́; ла́па, ла́пка

2. но́жка (мэблі)

3. кало́ша, калашына́

4. эта́п, ча́стка даро́гі або́ маршру́ту

5. sport тур, круг, эта́п (у эстафеце)

♦

not have a leg to stand on infml не мець магчы́масці даказа́ць што-н.;

pull smb.’s leg infml дуры́ць каго́-н.;

be on its last legs infml кана́ць; дайсці́ да ру́чкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

упа́сці

1. (зваліцца) (hín)fállen* vi (s);

2. (уваліцца, запасці ўнутр) éinfallen* vi (s), éinsinken* vi (s) (пра шчокі, вочы);

3. разм (дайсці да цяжкага стану) geráten* vi (s);

◊ упа́сці ў ро́спач in Verzwéiflung geráten*;

упа́сці ў дзяці́нства kíndisch wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Скіпе́ць 1 ‘ускіпець, адкіпець, сплысці пры кіпенні, зварыцца (пра малако)’ (Бяльк., Сцяц., Сл. ПЗБ; мядз., Нар. словатв., Федар. 4; драг., Ск. нар. мовы; Юрч. Вытв.). Да кіпе́ць (гл.).

Скіпе́ць 2 ‘згарэць яркім полымем’ (ТСБМ, Юрч. Вытв., Сл. ПЗБ), ‘разнервавацца, абурыцца’ (ТСБМ, Арх. Федар., Бяльк.), ‘зайсціся ад плачу’ (Бяльк., Юрч. Вытв.), ‘прапасці, згінуць’ (ТС), ‘раптоўна памерці, хутка скончыцца (пра жывёлу)’ (Сцяц. 2, Сцяшк. Сл.), скіпець на нажы ‘загінуць ад нажа, ад нажавой раны, вакол якой спяклася кроў’ (ТСБМ, Бяльк., Юрч. Вытв., Нар. Гом., ТС). Да скіпець 1; спецыфічнае значэнне ў выразе скіпець на нажы вядома ва ўкр. скипі́ти на ножы ‘тс’ і ўзнікла, паводле Ларына (История, 34), на базе пераносных значэнняў *kipěti (гл. кіпець), што перадаюць душэўны стан: ‘дайсці да шаленства, лютасці’, ‘так раз’юшыцца, што схапіцца за нажы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спусці́цца, спушчу́ся, спу́сцішся, спу́сціцца; зак.

1. з чаго. Перамясціцца зверху ўніз.

С. з гары.

Сонца спусцілася ніжэй.

2. на што і без дап. Пра птушак, насякомых, лятальныя апараты: прызямліцца, сесці.

Верталёт спусціўся на пляцоўку.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Пра ноч, імглу, туман і пад.: наступіць, насунуцца.

На зямлю спусцілася ноч.

4. з чаго. Дайсці да заняпаду, разарыцца (разм.).

Трэба гаспадарку трымаць, каб не с. з яе.

5. Сарвацца з чаго-н., што ўтрымлівае.

Курок спусціўся сам па сабе.

◊

Спусціцца на зямлю — вызваліцца ад мар, летуценняў, вярнуцца да рэчаіснасці.

|| незак. спуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. спуск, -у, м. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазахо́дзіцца, ‑ходзіцца; ‑ходзімся, ‑ходзіцеся, ‑ходзяцца; зак.

Разм.

1. Дайсці да самай высокай ступені праяўлення якога‑н. пачуцця, стану і пад. — пра ўсіх, многіх. Колькі ні было моладзі, усе аж пазаходзіліся, смеючыся. Дубоўка. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Анямець — пра ўсё, многае. Пазаходзіліся пальцы ад холаду.

2. Памерці — пра ўсіх, многіх. [Ніна:] — Памучылася маці з .. [дзецьмі] за вайну, як яны там з голаду не пазаходзіліся. Арабей. [Паўлісе] таксама пара на сваю ферму: каб хаця дзяўчаты не забылі паналіваць вады куранятам, а то пазаходзяцца ад смагі — гарачыня такая!.. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упа́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

1. Дайсці да гатоўнасці ў выніку парання. Буракі добра ўпарыліся. □ Выме [баба] чыгунок цёплай вады з печы, укіне пучок травы, пакрые чыгунок зверху скавародкай, каб лепш упарылася тое зелле. Паўлаў.

2. Спацець ад напружанай дзейнасці, цяжкай працы; вельмі стаміцца. Пакуль выкінулі гной з кароўніка ды пакідалі вазы, — упарыліся. Ермаловіч. — А няхай ты скісні! Замарыў мяне, аж лабаціна ўпарылася, — гаворыць Янка і выцірае хустачкаю лоб. Колас. [Ігнат Пятровіч:] — Не крой душы, Вася.. Дапамажы перанесці ў машыну рэчы. Упарыўся адзін... Шашкоў. // Узмыліцца. Упарыліся коні ад шпаркага бегу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

kłębek

kłęb|ek

м. клубок;

zwinąć się w ~ek — скруціцца абаранкам (клубком);

~ek nerwów — камок нерваў;

dojść po nitce do ~ka — па нітцы дайсці да клубка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dojść

зак.

1. дайсці;

dojść do lasu — дайсці да лесу;

dojść do skutku — здзейсніцца, адбыцца;

dojść do zgody — прыйсці ад згоды;

doszedł go list — да яго дайшоў ліст;

2. даведацца;

dojść tajemnicy — дазнацца (даведацца) таямніцу;

doszło do tego, że ... — дайшло да таго, што...;

3. czego дамагчыся; дашукацца;

4. паспець, выспець;

żyto już doszło — жыта ўжо паспела

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пераме́сці, ‑мяту, ‑мяцеш, ‑мяце; ‑мяцём, ‑мецяце, ‑мятуць; пр. перамёў, ‑мяла, ‑мяло; заг. перамяці; зак., што.

1. Падмесці нанава, яшчэ раз. Мама і стол заслала настольнікам, і хату разы два перамяла, і хвартух новы падвязала. Брыль.

2. Падмесці ўсё, многае. Перамесці ўсе пакоі.

3. Падмятаючы, перамясціць куды‑н., цераз што‑н. Перамесці смецце цераз парог.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Замесці, засыпаць снегам упоперак (дарогу, шлях і пад.). Мяцеліца перамяла дарогу. / у безас. ужыв. Заняткі скончыліся раней, каб слухачы з іншых вёсак маглі дайсці дадому, покуль не перамяло дарог. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)