сфе́ра, -ы, мн. -ы, сфер, ж.

1. Вобласць, межы распаўсюджання чаго-н.

С. вытворчасці.

С. абслугоўвання.

2. Грамадскае акружэнне, асяроддзе.

Навуковая с.

Вышэйшыя сферы (пра кіруючыя, арыстакратычныя колы грамадства).

3. Замкнутая паверхня, усе пункты якой аднолькава аддалены ад цэнтра; паверхня і ўнутраная прастора шара (спец.).

|| прым. сферы́чны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

наме́сніцтва, ‑а, н.

1. Вобласць, якой кіруе намеснік (у 4, 5 знач.). Паехаць у намесніцтва.

2. Сістэма кіравання на чале з намеснікам (у 4, 5 знач.).

3. Стан знаходжання на пасадзе намесніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зо́на, -ы, мн. -ы, зон, ж.

Поле, паласа, прастора паміж якімі-н. межамі, дзвюма лініямі ці ўздоўж якой-н. лініі, а таксама наогул пэўная тэрыторыя, вобласць, што характарызуецца якой-н. агульнай прыметай.

Пагранічная з.

Прыгарадная з.

Бяз’ядзерная з.

З. тундры.

З. адпачынку.

|| прым. зо́нны, -я, -ае і зана́льны, -ая, -ае.

Зонны тарыф.

Занальная доследная станцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ца́рства, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Дзяржава, якой кіруе цар (уст.).

2. Час праўлення цара (царыцы); цараванне.

3. перан., чаго або якое. Сфера, вобласць прыроды.

Птушынае ц.

Ц. кветак.

◊

Соннае царства (разм., жарт.) — спакой, цішыня, калі ўсе спяць.

Царства Нябеснае каму (разм.) — гаворыцца пры добрым упамінанні нябожчыка.

Цёмнае царства — сімвал некультурнага, невуцкага грамадскага асяроддзя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

анта́рктыка

(гр. antarktikos = які знаходзіцца насупраць поўначы)

паўднёвая палярная вобласць зямнога шара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кандыба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Ісці кульгаючы або павольна, з цяжкасцю перастаўляючы ногі. Панурыя, засмучаныя, устрывожаныя і абураныя такою несправядлівасцю, кандыбаюць сяляне пад казацкім канвоем. Колас. Часта кандыбае стары Міхайла ў вобласць. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзіра́, -ы́, мн. дзіры́ і (з ліч. 2, 3, 4) дзіры́, дзір, ж.

1. Вялікая дзірка ў вопратцы або адтуліна ў чым-н.

Залатаць дзіры на локцях.

Залажыць дзіры цэглай.

2. Далёкае ад культурных цэнтраў месца (разм.).

Жыве ён у такой дзіры, што свет не бачыў.

○

Чорная дзіра (спец.) — вобласць у касмічнай прасторы з надзвычай магутным гравітацыйным прыцягненнем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

автоно́мный аўтано́мны;

автоно́мная о́бласть аўтано́мная во́бласць;

автоно́мная респу́блика аўтано́мная рэспу́бліка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Талды́-Курга́нская о́бласть ист. Талды́-Курга́нская во́бласць; см. Алмати́нская о́бласть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Ташау́зская о́бласть ист. Ташау́зская во́бласць; (ныне) Дашогу́зский велая́т Дашагу́зскі велая́т.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)