souther
[ˈsʌðər]
n.
паўдзённы ве́цер або́ навальні́ца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
trade wind
паса́т -у m. (ве́цер)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
развява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Калыхаць, распускаць, разносіць у розныя бакі. Вецер .. развяваў сіні дым .. [Тамашовай] папяросы. Чорны. Вецер развяваў рознакаляровыя сцягі на мачтах. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухаве́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сухавею, з’яўляецца сухавеем. Штодзень у сінеч даль адзета, З адной дзьме вецер стараны, Ды вецер зыркі, сухавейны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
weathercock [ˈweðəkɒk] n. флю́гер;
He’s like a weathercock. Куды вецер дзьме, туды і ён.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
заці́хнуць, -ну, -неш, -не; заці́х, -хла; -ні́; зак.
1. Перастаць утвараць якія-н. гукі; перастаць шумець.
Зала заціхла.
Дзеці заціхлі.
2. перан. Аслабіць або спыніць сваю дзейнасць.
Вецер заціх.
|| незак. заціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
у², выкл.
1. Выражае здзіўленне, здагадку, пазнаванне, папрок, пагрозу, абурэнне, гнеў і пад.
У, які ты дужы!
У, забойца.
2. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння гудзення, свісту, выцця (вымаўляецца працяжна).
У-у-у!
Гудзе вецер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Вятры́ска ’моцны вецер’ (КТС, Сцяшк.). Польск. wiatrzysko, wietrzysko ’віхар’, в.-луж. wětrisko ’жахлівы вецер’ н.-луж. wētśisko ’навальніца’ (Швеля), чэш. дыял. vétřisko ’моцны вецер’. Думку аб супольнай інавацыі гл. Цыхун, Бел.-польск. ізал., 146–147. Адносна суфікса, які лічыцца запазычаннем у бел. мове з польск. (ГБМ, 1, 97), гл. Слаўскі, SP, 96. Адносна геаграфіі суфікса параўн. АЛА, мат. і дасл., 1971, к. 23.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шква́льны прям., перен. шква́льный;
ш. ве́цер — шква́льный ве́тер;
ш. аго́нь — шква́льный ого́нь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Нячуйве́цер ’цмен пясчаны, Helichrysum arenarium (L.)’ (гродз., Кіс.), нічуйвецер ’старасцень вясенні, Senecio verna- lis W. et К·’ (брэсц., Федар.), параўн. укр. нечуйвітер ’расліны Hieratium Filosella, Beilis perennis і інш.’ Магчыма, табуізаваная назва («жаб яе вецер не пачуў?»), што выклікана лекавымі ўласцівасцямі раслін, параўн. польск. powietrzne ziele (ад powietrze ’паветра; пошасць’), паралельнае да suchotne ziele ’гарлянка’. Аднак не выключана, што тут маюцца на ўвазе некаторыя фізічныя ўласцівасці раслін, параўн. чуй‑вецер ’цмен’ (валож., ТЗб. ”84), узвей‑вецер (взвѣи‑ вѣцеръ) ’ветрагон’ (Нас.), сухавейка ’цмен’ (гродз. Кіс.) і пад. Гл. чуць, вецер; параўн. нічавей (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)