кро́сны, красён; адз. няма.

1. Ткацкі станок. Ставіць кросны. □ І маці праз доўгія, сумныя вёсны Ткуць пояс квяцісты герою на кроснах. Броўка.

2. Ніцяная аснова, якая навіваецца на навой станка. Снаваць кросны. Навіваць кросны.

3. Палатно, тканіна. Ткаць кросны. □ Гэлька кросны тчэ на коўдру, на бялізну, на радно. Сташэўскі. / у перан. ужыв. [Апанаска] добра бачыў кроплі расы на кроснах, вытканых павукамі. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Банбе́нак ’бубен, барабан; чалавек, што гучна гаворыць’ (мазыр., Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.). Польск. bębenek (bęben ’бубен’; прасл. аснова bǫb‑). Параўн. бамбэ́нак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зві́вач, зві́тач ’дрэва з пакручастымі валокнамі’ (КСТ). Да віць > звіць з суфіксам ‑ач. Аснова ў першым выпадку звіваць, у другім дзеепрыметнік звіты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карнаву́хі ’з адрэзанымі або абвіслымі вушамі’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк., Гарэц., Др.-Падб., Жыв. сл.). Складаны прыметнік. Першая аснова да карна́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Памошнік ’пылюшнік вузкалісты, Thalictrum angustifolium Jacq.’ (Кіс., Касп.; КЭС, лаг.). Да мох (гл.); словаўтваральная аснова (па)мош‑, параўн. замошша, миіара і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

база́льны

(лац. basalis, ад гр. basis = аснова)

асноўны, якт адносіцца да асновы, размешчаны каля асновы або павернуты да яе (напр б-ае цельца).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

базіпета́льны

(ад гр. basis = аснова + лац. petere = накіроўваецца)

накіраваны ад вершаліны да асновы (пра развіццё бакавых галінак або частак якога-н. органа расліны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

theme [θi:m] n.

1. тэ́ма, прадме́т (размовы, твора);

lectures on such themes ле́кцыі на гэ́тыя тэ́мы

2. mus. маты́ў, тэ́ма;

variations on a the me варыя́цыі на тэ́му

3. ling. асно́ва; тэ́ма;

theme and rheme тэ́ма і рэ́ма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

трагі́зм

(фр. tragisme, ад гр. tragikos = трагічны)

1) трагічная аснова мастацкага твора;

2) безвыходнасць, цяжкасць душэўнага стану, што прыводзіць да катастрофы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Пе́чак ’фундамент печы’ (Ян.). З апечак ’цагляны ці металічны падмурак печы’. Параўн. ст.-рус. опечекь аснова для печы1 (1561 г.). Да печ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)