БУ́ДАЛ (Budal) Андрэй

(31.10.1889, в. Штандраж, каля г. Гарыцыя, Італія — 7.6.1972),

славенскі пісьменнік, публіцыст, крытык, перакладчык. Д-р філал. н. (1913). Пісаў на славенскай і італьян. мовах. Аўтар зб-каў апавяд. «Жупан Жагар» (1927), «Бедны Уштын» (1928), «Чыя ты?» (1930), «Між сэрцам і зямлёю» (1932), «З таго боку магілы» (1934), «На кані» (1938), гіст. аповесці «Хрэсны ход Пятра Купленіка» (1924). Перакладаў з раманскіх і славянскіх моў. Адзін з першых у Славеніі перакладчыкаў і даследчыкаў бел. л-ры. У зб. «Прамень» (1933) апублікаваў грунтоўны артыкул «Пра беларусаў і беларускую літаратуру», дзе змясціў і пераклад верша Я.Купалы «А хто там ідзе?». Пераклаў і выдаў асобнай кнігай творы Я.Коласа («Малады дубок і іншыя апавяданні», 1933).

І.А.Чарота.

т. 3, с. 307

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

обраба́тывать несов.

1. апрацо́ўваць;

обраба́тывать мета́лл апрацо́ўваць метал;

обраба́тывать статью́ апрацо́ўваць арты́кул;

2. (землю) апрацо́ўваць, урабля́ць;

3. (воздействовать на кого, что) разг. настро́йваць, угаво́рваць;

4. (с выгодой для себя делать) прост. абла́джваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Kritík

f -, -en

1) кры́тыка

in Áuswertung der ~ — улі́чваючы [прыма́ючы пад ува́гу] кры́тыку

der ~ unterzíehen* — крытыкава́ць

únter áller ~ — ніжэ́й за ўся́кую кры́тыку

2) рэцэ́нзія, крыты́чны арты́кул

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

únterbringen

* vt

1) змяшча́ць, друкава́ць (артыкул)

2) размяшча́ць, ста́віць, укла́дваць (рэчы дзе-н.); размяшча́ць, устро́йваць, уладко́ўваць (людзей дзе-н.)

3) укла́дваць, змяшча́ць (капітал)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Кала́ ’каля’ (Бяльк., Жд. 2; капыл., Жыв. сл., мсцісл., З нар. сл.; Сержп. Прымхі, Сцяц., Шат.). Рус. зах.-бран. кала, калуж. кала, кыла ’тс’, апошняе супадае з усх.-бел. формамі: кыла (Бяльк., З нар. сл.). СРНГ не фіксуе шэрагу адпаведнікаў да бел. лексемы, што дазваляе меркаваць аб магчымым беларускім паходжанні калуж. слова (вынік міграцыі насельніцтва). Сустракаецца ў гаворках акала ’каля’. Этымалагічна бел. кала — склонавая форма лексемы кола ’кола’, канцавое ‑а не вельмі яснае. Лексема фіксуецца ў ст.-бел. гаворках і гэта не выключае магчымага працэсу ўплыву на засведчанае ў шэрагу моў коло ’каля’ бел. прыназоўніка каля. Форма коло адзначаецца ў паўдн.-зах. гаворках, адносна каля гл. адпаведны артыкул. З літ. гл. Копечны, ESSJ, SG, I, А, 88. 89.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГАРА́ЙН Юльян

(1821, г.п. Радашковічы Маладзечанскага р-на Мінскай вобл. — 28.3.1883),

пісьменнік, падарожнік. Пісаў на польск. мове. Скончыў Мінскую гімназію. Вучыўся ў Маскоўскім ун-це. У 1840—50-я г. жыў у Мінску. Сябраваў з В.Дуніным-Марцінкевічам. На пастаноўку яго «Ідыліі» адгукнуўся артыкулам «Фізіялогія прыказак» у газ. «Dziennik Warszawski» («Варшаўскі дзённік», 1852, № 99—100). Той самы артыкул змешчаны ў празаічным зб. Гарайна «Затрачаныя хвіліны» (Вільня, 1857). Аўтар успамінаў пра У.Сыракомлю «З жыцця паэта» (Львоў, 1886), дзе падрабязна апісаў знаходжанне паэта ў Мінску і абставіны яго знаёмства з Дуніным-Марцінкевічам. У 1870-я г. жыў у ЗША, дзе сустракаўся з Г.Сянкевічам, выдаў аповесць «5П-1Р» (Чыкага, 1878). Выкарыстаў бел. нар. паданні, пісаў пра цяжкае жыццё бел. прыгоннага сялянства (аповесць «Д’ябал фарэйтарам»).

А.В.Мальдзіс.

т. 5, с. 49

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

náchschleifen

*

I

vt падто́чваць (напільні- кам); падпраўля́ць (артыкул і да т.п.)

II

1.

vt валачы́ за сабо́й

2.

vi валачы́цца (пра сукенку і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

падва́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да падвала (у 1 знач.). Падвальнае акенца. □ — Вы што тут робіце? — нахіліўшыся над падвальнай дзіркай, крычыць.. [жанчына]. Гарбук. // Размешчаны ў падвале. Частка рабочых з двара і падвальных кватэр перабралася наверх. Бядуля. У падвальным памяшканні — сталоўка. Таўлай. // Які ўласцівы падвалу; такі, як у падвале. Падвальная сырасць. Падвальная цемра. // у знач. наз. падва́льны, ‑ага, м. Рабочы, які працуе ў вінным падвале. — [Ясь:] .. у мяне спірытус астаўся яшчэ з таго часу, як падвальным быў. Чарнышэвіч.

2. Які займае падвал у газеце. Падвальны артыкул.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

entry [ˈentri] n.

1. увахо́д; уе́зд;

No entry (надпіс). Увахо́д/уе́зд забаро́нены;

an entry visa уязна́я ві́за

2. (into) увахо́джанне, уступле́нне;

the entry into war уступле́нне ў вайну

3. за́піс (у кнізе, дзённіку і да т.п.)

4. арты́кул (у слоўніку);

The dictionary has 30,000 entries. Слоўнік змяшчае 30 000 слоў.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

bland

[blænd]

adj.

1) даліка́тны, лаго́дны

a bland speech — даліка́тная прамо́ва

a bland smile — лаго́дная ўсьме́шка

2) мяккі́, даліка́тны, прые́мны

a bland summer breeze — даліка́тны ле́тні ве́трык

3) бяз сма́ку (пра е́жу), без вастрыні́, на́ціску (пра прамо́ву, арты́кул)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)