мянта́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Наждачная лапатка¹, якой востраць косы.

2. перан. Пра таго, хто многа і без толку гаворыць (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мяце́жны, -ая, -ае.

1. Які мае непасрэдныя адносіны да мяцяжу, заклікае да яго.

Мяцежныя прамовы.

2. перан. Трывожны, неспакойны, бурны.

М. характар.

|| наз. мяце́жнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надзьму́ты, -ая, -ае.

1. Важны, ганарысты, поўны пыхі.

Ён заўсёды нейкі н.

2. перан. Пакрыўджаны, незадаволены, сярдзіты, які выражае крыўду.

Н. выгляд.

|| наз. надзьму́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нано́сны, -ая, -ае.

1. Нанесены ветрам, цячэннем.

Н. пясок.

2. перан. Выпадковы, не ўласцівы каму-н. (разм.).

Наносныя матывы ў паэзіі.

Пазбавіцца ад усяго наноснага (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насме́рць, прысл.

1. Так, што надыходзіць смерць, да смерці.

Раніць н.

2. Не шкадуючы жыцця, да канца.

Стаяць н.

3. перан. Вельмі моцна (разм.).

Перапалохацца н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нацэ́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. Навесці зброю на цэль; прыцэліцца.

2. перан. Падрыхтавацца, сабрацца што-н. зрабіць.

Н. ў паездку.

|| незак. нацэ́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нашэ́сце, -я, н.

1. Напад ворага, запаланенне ім чужой тэрыторыі.

Варожае н.

2. перан. Нечаканы прыход, з’яўленне каго-н. у вялікай колькасці (разм., жарт.).

Н. гасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

невыла́зны, -ая, -ае.

1. Такі, па якім цяжка прайсці, з якога цяжка выбрацца; непраходны.

Невылазная гразь.

2. перан. Такі, ад якога цяжка, немагчыма вызваліцца.

Н. доўг.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нездаро́вы, -ая, -ае.

1. Хворы; выкліканы хваробай.

Н. колер твару.

2. Шкодны для здароўя.

Н. клімат.

3. перан. Шкодны ў грамадскіх і маральных адносінах.

Нездаровыя абставіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

непраніка́льны, -ая, -ае.

1. Праз які не пранікаюць вада, газы, гукі і пад.

Непранікальная перагародка.

2. перан. Недаступны разуменню, скрыты.

Непранікальная тайна.

|| наз. непраніка́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)