улича́ть несов.

1. (изобличать) выкрыва́ць; (обвинять) абвінава́чваць; (ловить) лаві́ць;

улича́ть кого́-л. во лжи выкрыва́ць чыю́-не́будзь хлусню́, лаві́ць каго́-не́будзь на хлусні́;

2. (свидетельствовать против кого-л., доказывать) све́дчыць; даво́дзіць, дака́зваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

камандзіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. камандзіраваць.

2. Службовае заданне, даручэнне, звязанае з паездкай куды-небудзь. Атрымаць камандзіроўку. □ [Тэхнолаг] літаральна за дзень да перавыбарнага сходу раптам па камандзіроўцы выехаў на месяц на Яраслаўскі аўтамабільны завод. Карпаў. // Паездка куды-небудзь са службовым даручэннем. Паехаць у камандзіроўку. Доўгатэрміновая камандзіроўка. □ Апошнія дні бацькі дома няма: ён у камандзіроўцы. Якімовіч.

3. Разм. Камандзіровачнае пасведчанне. Выпісаць камандзіроўку. □ Васіль паказаў .. камандзіроўку райкома камсамола, і чалавек прапусціў яго без слова. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шко́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

Прыносіць шкоду ​1 (у 1 знач.), наносіць урон, страту. [Слаўка:] — Мы павінны прыстасавацца да новых умоў і як мага больш шкодзіць ворагу. Новікаў. Але на практыцы выходзіць, Што і цялятам часта шкодзіць Залішне многа малака. Крапіва. // Перашкаджаць, замінаць. Хацеў садоўнік што-небудзь зманіць, які-небудзь незвычайны камплімент чалавеку сказаць, — не выйшла. Слоў не знайшлося, і шкодзіла пачуццё няёмкасці, якога ён даўно не адчуваў. Лось.

•••

Не шкодзіць (не шкодзіла б) каму з інф. — патрэбна, неабходна; нядрэнна б зрабіць што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спина́ ж. спі́на, -ны ж.; пле́чы, род. плячэ́й и плеч;

взвали́ть но́шу на́ спину узвалі́ць но́шу на пле́чы;

распрями́ть спи́ну вы́прастаць спі́ну (пле́чы);

◊

на со́бственной спине́ (испыта́ть, узна́ть что́-л.) на ўла́снай спі́не (зазна́ць што-не́будзь);

выезжа́ть на чье́й-л. спине́ выязджа́ць на чыёй-не́будзь спі́не;

гнуть спи́ну гнуць спі́ну;

за спино́й (у кого-л.) де́лать (что-л.) за пляча́мі (у каго-небудзь) рабі́ць (што-небудзь);

поверну́ться спино́й (к кому-л.) павярну́цца пляча́мі (да каго-небудзь);

показа́ть спи́ну паказа́ць спі́ну;

нож в спи́ну нож у спі́ну.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́думшчык, ‑а, м.

Разм.

1. Той, хто выдумвае што‑н.; жартаўнік. Выдумшчык забаў. □ Гэты выдумшчык [Цімошка] дзеля жарту кожны раз грыміраваўся, пераймаў паходку, голас, жэсты якога-небудзь добра вядомага ўсім вясковага дзеда. Краўчанка.

2. Хлус, пляткар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абы-які́, ‑ая, ‑ое, займ. няпэўны.

1. Які-небудзь, які-папала. Абы-якая замінка ці маленькая няўпраўка,.. [Уладзімір Аляксеевіч] ужо там [на полі]. Пальчэўскі.

2. Разм. Звычайны, усякі. [Тамаш:] — Раней, дык я мог і ў абы-якіх ботах зімаваць. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасваво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.

Сваволіць некаторы час. Пеця любіў пасваволіць, а часам і пакрыўдзіць каго-небудзь з аднагодкаў. Сіняўскі. Толькі бліснуць маланкі, Віхор Раскалыша Нарачы далі, Выплывае з глыбіняў вугор Пасваволіць на хвалі. Зарыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пражыць, перабыць як-небудзь нейкі час. Здавалася, .. [Параску] зусім не цікавіла, дзе яе гаспадар перакідаецца ноч. Лобан.

перакіда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

1. Незак. да перакінуцца.

2. Зал. да перакіда́ць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчаро́ўваць

‘выбаўляць ад чараў, чараўніцтва каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. адчаро́ўваю адчаро́ўваем
2-я ас. адчаро́ўваеш адчаро́ўваеце
3-я ас. адчаро́ўвае адчаро́ўваюць
Прошлы час
м. адчаро́ўваў адчаро́ўвалі
ж. адчаро́ўвала
н. адчаро́ўвала
Дзеепрыслоўе
цяп. час адчаро́ўваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бязлю́дзіць

‘пазбаўляць людзей, жыхароў што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. бязлю́джу бязлю́дзім
2-я ас. бязлю́дзіш бязлю́дзіце
3-я ас. бязлю́дзіць бязлю́дзяць
Прошлы час
м. бязлю́дзіў бязлю́дзілі
ж. бязлю́дзіла
н. бязлю́дзіла
Дзеепрыслоўе
цяп. час бязлю́дзячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)