Verbum

негацыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Уст. Асоба, якая вядзе аптовы гандаль пераважна за межамі сваёй краіны. Група негацыянтаў.. складалася з банкіра Леапольда Краненберга, самай багатай кішэні па гэты бок Буга, Якуба Натансона і Рупрэхта. Караткевіч.

[Фр. négociant.]

няме́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да немцаў; які належыць немцам, уласцівы ім. Нямецкая мова. □ За гумном .. на высокім узгорку тырчыць аброслы бур’янам нямецкі дот, яшчэ з першай сусветнай вайны. Брыль.

•••

Нямецкі вугал гл. вугал.

паўме́сяца, м.

1. Палавіна месяца (у 2 знач.). Паўмесяца Мікола ўжо не выходзіў з чыгуначнага рэстарана. Новікаў. Міця атрымаў заработак — сто пяцьдзесят карбованцаў за паўмесяца. Навуменка.

2. Палавіна месяца (у 1 знач.); няпоўны дыск месяца.

піль, выкл.

Загад сабаку кінуцца на дзічыну. Так Воўк у «Гуманіста» гадаваўся... Калі ж спусцілі з ланцуга І закрычалі: — Піль! Цюга! Каб за суседа ён узяўся, А Воўк, бы ашалелы сатана, Наскочыў на... Апекуна... Валасевіч.

[Фр. pille.]

прады́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Дыхаючы, ачысціць што‑н. ад снегу, лёду і пад. За ноч вокны зацягнула марозам, і першае, што зрабіла Надзя, ускочыўшы з пасцелі, — прадыхала на шыбе невялікае «вечка». Бураўкін.

прыку́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да прыкусіць.

2. Адкусваць што‑н. невялікімі часткамі ў дадатак да якой‑н. іншай яды. Душачыся гарачай бульбай, прыкусваючы смачным гурком, [Хведзька] выбіраў з кацялка бульбіну за бульбінай. Мележ.

сталя́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сталяра, звязаны з рамяством сталяра. Сталярныя вырабы. Сталярная справа. // Прызначаны для працы сталяра. Сталярная майстэрня. □ Ладымер моўчкі, як і заўсёды, пройдзе ў сваё месца за сталярным варштатам. Чорны.

уна́ймы, прысл.

У часовае карыстанне за пэўную плату. Здаць пакой унаймы.

•••

Ісці ўнаймы (уст.) — наймацца на работу, ісці ў парабкі. Чым ты засееш паласу сваю? Які ўраджай з дажынак прынясеш? Унаймы можа прыйдзецца ісці? Танк.

чарнасо́ценства, ‑а, н.

Гіст. Ідэалогія чарнасоценцаў; рэакцыйнасць і шавінізм. Лабановіч стаў за стол і пачаў пісаць невялічкае апавяданне, вельмі памяркоўнае, не было ў ім рэвалюцыйнасці, але не мела яно і нічога агульнага з чарнасоценствам. Колас.

чарно́та, ‑ы, ДМ ‑ноце, ж.

Разм. Тое, што і чарната. Быццам чарноты з аслеплае ночы Шэпт гэты ўраз пазрываў, пазнімаў. Чарнушэвіч. Косы дзёрзкія звоняць супраць белае шляхты, супраць царскай чарноты за праўду чырвоных! Летка.