Прыдо́брыцца ’выклікаць чыю-небудзь прыхільнасць да сябе, увайсці ў ласку да каго-небудзь, робячы паслугі, падарункі і пад.; паддобрыцца’ (ТСБМ), прыдабры́цца ’прыкінуцца добрым’ (ашм., Стан.). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад добр‑, гл. добры.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пярсцёнак ’упрыгожанне на пальцах’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат., Нік. Очерки, Бяльк., ТС; ашм., Стан.). З польск. pierścionek ’тс’ (Кюнэ, Poln., 86), што да *pьrstъ, *pьrstьnь ’тс’ (Банькоўскі, 2, 559). Параўн. персцень (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смя́так ‘згушчэнне чаго-небудзь вадкага; вільгаць толькі што зрубленага дрэва’ (Нас.), смя́тка ‘недавараная частка яйца’ (Сцяц.). Рус. смя́тка ‘вадкі, некруты стан (аб яйку)’. Ад месці (гл.); Праабражэнскі, 2, 343; Фасмер 3, 695.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спарыжава́ць ‘паралізаваць’ (Скарбы, Жд. 2), спарыжува́ць ‘тс’ (Мат. Гом.), спарыжова́ць ‘тс’, спарыжо́ваны ‘паралізаваны’ (ТС). Дэфармаванае спаралізава́ць ‘прывесці ў стан паралічу’, спаралізава́ны ‘пазбаўлены руху’ (ТСБМ) ці, хутчэй, польск. sparaliżować, sparaliżowany ‘тс’. Гл. параліч.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Суно́жаць ’сенажаць’ (мазыр., ГЧ). Ад больш ранняга сено́жаць (гл. сенажаць) з прыпадабненнем галосных. Параўн. таксама сенажа́ць ’тс’, санажа́тка ’тс’ (ашм., лаг., Стан.), што адзначаны ў дакументах XIII–XV стст. (Станкевіч, Язык, 986).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
куры́цца
1. sich ráuchen;
тыту́нь ке́пска ку́рыцца der Tábak raucht sich schlecht;
2. (пра туман, дым) ráuchen vi, dámpfen vi;
3. залежн. стан (пра перагонку) gebránnt [geschwélt] wérden
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
маладо́сць ж Júgend f -; Júngsein n -s (стан);
ра́нняя маладо́сць frühe Júgend;
◊ быць не пе́ршай маладо́сці über die érste Júgend hináus sein; nicht mehr der [die] Jüngste sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
рэгуліро́ўка, рэгуля́цыя ж
1. Regulíerung f -, Régelung f -, Régeln n -s;
рэгуліро́ўка (ву́лічнага) ру́ху Verkéhrsregelung f -;
2. (прывядзенне ў належны стан) Régelung f -; Erlédigung f -; Beréinigung f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
авало́даць, -аю, -аеш, -ае; зак.
1. кім-чым. Узяць сілай, захапіць, завалодаць.
А. крэпасцю.
2. перан., кім-чым. Падпарадкаваць сабе, надаць чаму-н. патрэбны кірунак.
А. увагай.
А. сабой (вярнуць самавалоданне, супакоіцца).
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., кім-чым. Ахапіць, апанаваць (пра стан, думкі, пачуцці).
Стома авалодала ўсім целам.
4. перан., чым. Трывала засвоіць што-н., вывучыць, навучыцца карыстацца.
А. замежнай мовай.
А. прафесіяй.
|| незак. авало́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. авало́данне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мабілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.
1. каго-што. Правесці (праводзіць) мабілізацыю (у 1 і 2 знач.) каго-, чаго-н.
М. у армію.
2. каго (што) на што. Правёўшы неабходныя мерапрыемствы, прывесці (прыводзіць) у актыўны стан для дасягнення якой-н. мэты.
М. шырокія масы на пасадку лесу.
|| зак. таксама адмабілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).
|| звар. мабілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся; зак. таксама адмабілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)