нямі́ла,
1. Прысл. да нямілы (у 3 знач.).
2. безас. у знач. вык. Не падабаецца, не да сэрца. Як я цяпер разумею, бацьку няміла было леснікоўства, цягнула праца на зямлі. Лужанін. Было маркотна і няміла У тым пустым, здзічэлым полі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няспры́тны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае спрыту ў рухах; непаваротлівы, нялоўкі. Загрубелыя і няспрытныя пальцы .. [Аксёна] з намаганнем трымалі асадку, сціскаючы яе, як абцугамі. Колас. Без работы .. [Цімох] быў марудны, няспрытны, а на працы, калі яна прыходзілася яму па душы, кіпеў. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагрузі́ць, ‑гружу, ‑грузіш, ‑грузіць; зак., каго-што.
1. Змясціць на які‑н. транспарт груз, людзей і пад. Пагрузіць у машыны людзей. Пагрузіць дровы. □ Мінута — батальён на нагах.. Пагрузілі на лодкі ўсе кулямёты. Колас.
2. і без дап. Грузіць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падбрэ́хіч, ‑а, м.
Пагард. Той, хто ўгодліва, з якой‑н. мэтай дагаджае каму‑н., падтрымлівае каго‑н. Васіль Бусыга быў яго [пана] верным памочнікам. Калі пан Крулеўскі вёў рэй галоўнага свата польскасці, то роля Васіля Бусыгі зводзілася да ролі панскага падбрэхіча. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгні́сці, ‑гніе; зак.
1. Згніць знізу, у ніжняй частцы. Дрэва падгніло. □ Падгніе, упадзе слуп — паваліцца і ўвесь плот. Карпаў.
2. Крыху, злёгку загніць. Яблык падгніў. □ Падлога падгніла, і дошкі хістаюцца пад нагамі. Колас. // перан. Прыйсці ў заняпад, вырадзіцца. Капіталістычны свет падгніў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падку́рчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Сагнуўшы або падагнуўшы, прыціснуць. да сябе, пад сябе (пра часткі цела). Ігнась падкурчыў ногі і схаваўся пад халацік. Мурашка. Певень, праходзячы каля прызбы, спыніўся, падкурчыў адну нагу і строга зірнуў на беднага Чы-Ліна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакла́сціся, ‑кладзецца; ‑кладзёмся, ‑кладзяцеся, ‑кладуцца; зак.
Палегчы, улегчыся — пра ўсіх, многіх. Не запальваючы святла, [члены сям’і] павячэралі, а потым і спаць паклаліся. Сабаленка. Нагуляюцца [мужчыны] бывала так, што калі пакладуцца вечарам спаць, дык і шахматная дошка, і фігуры .. доўга стаяць у вачах. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паружаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць ружовым, ружавейшым. Шчокі дзяўчыны паружавелі ад хвалявання, і гэта прыдавала ёй асаблівую прываблівасць. Колас. У цёмным небе зорка праляціць, Паружавее неба на Усходзе, І сонца будзе кожны дзень свяціць І ўпершыню для некага ўзыходзіць. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патараба́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм. Панесці, пацягнуць. Дома рыбу перабралі. Драбнейшую пакінулі сабе, адборную ж Андрэй і Янка патарабанілі ў Панямонь. Колас. Зрэзалі .. [сасну] з пня, ацерабілі, адшмулялі ад камля, колькі каму трэба было, і патарабанілі ў вёску. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патаўчы́, ‑таўчу, ‑таўчэш, ‑таўчэ; ‑таўчом, ‑таўчаце, ‑таўкуць; зак., каго-што.
1. Стаўчы што‑н. Калі бульба зварылася, бабка патаўкла яе, дадала пшанічнай мукі ды ўбіла пару яечак. Колас.
2. Разм. Пабіць, разбіць. Патаўчы гаршкі.
3. і без дап. Таўчы некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)