1) ігра́ць на жале́йцы, дудзе́ або́ на які́м-н. духавы́м музы́чным інструмэ́нце
2) сьвіста́ць, пяя́ць, як пту́шка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ме́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Зроблены з медзі. Уліта Антонаўна падала на стол стары медны самавар і талерку, напоўненую свежым бурштынавым мёдам.Шамякін.
2. Які мае адносіны да медзі; звязаны з апрацоўкай медзі. Меднае ліццё.// У склад якога ўваходзіць медзь. Медная ру да.
3. Які характарызуецца паяўленнем прылад працы, зброі і ўпрыгожанняў з медзі. Медны век.
4. Уласцівы медзі; такі, як у медзі.
5. Падобны колерам на медзь; чырвона-жоўты. Спадае медны ліст каштанаў На жоўты стоптаны мурог.Танк.
•••
Медны лобгл. лоб.
Прайсці (праз) агонь, ваду і медныя трубыгл. прайсці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
труна́, ‑ы; мн. труны, трун; ж.
1. Сацыяльная скрынка, у якой хаваюць памёршага. Неўзабаве была гатова труна. Сасновая, з выгаблеваных дошак, якія пахлі смалой.Дайліда.Назаўтра хавалі забітых. За трунамі ішло паўгорада. Плакалі трубы аркестра, плакалі людзі, плакаў і Сцёпка.Хомчанка.
2.узнач.вык. Пагібель, канец; вельмі дрэнна. Чалавек ледзь дацягнуўся да хаты, і праз два тыдні — труна.Машара.
•••
Гнаць у трунугл. гнаць.
Да труны — да смерці (не забыцца, помніць).
Загнаць (увагнаць, звесці) у трунугл. загнаць.
Легчы ў трунугл. легчы.
Труна чакае — пара паміраць.
Хоць у труну кладзігл. класці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кале́наср.
1. (мн. кале́ні) анат. коле́но;
уда́рыць к. — ушиби́ть коле́но;
сядзе́ць у каго́-не́будзь на ~нях — сиде́ть у кого́-л. на коле́нях;
2. (мн. кале́ны) в разн. знач. коле́но;
к. трубы́ — коле́но трубы́;
салаве́й заспява́ў на сем кале́н — солове́й запе́л на семь коле́н;
кале́ны бамбу́ку — коле́нья бамбу́ка;
◊ мо́ра па к. — мо́ре по коле́но (по коле́на);
паста́віць на ~ні — поста́вить на коле́ни;
вераб’ю па к. — воробью́ по коле́но;
станаві́цца на ~ні — преклоня́ться (перед кем);
вы́ламаць з к. — добы́ть невозмо́жное;
по́ўзаць на ~нях — (перад кім) пресмыка́ться (перед кем)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кана́л
(іт. canale, ад лац. canalis = труба)
1) напоўненае вадой штучнае рэчышча для суднаходнай сувязі паміж вадаёмамі, а таксама для водазабеспячэння, арашэння і інш. (напр. Панамскі к., абвадняльны к.);
2) вузкая пустая прастора ўнутры чаго-н. у выглядзе трубы, трубкі (напр. к. ствала гарматы);
3) перан. шлях, сродак для дасягнення чаго-н. (напр. дыпламатычны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
труба́ж
1. Rohr n -(e)s, -e; Röhre f -, -n;
аэрадынамі́чная труб а́ Wíndkanal m -s, -näle;
падзо́рная труба́ Férnrohr n;
труба́ арга́наÓrgelpfeife f -, -n;
2.муз Trompéte f -, -n;
◊ вы́лецець у трубу́разм ruiníert sein;
прайсці́ (праз) аго́нь, ваду́ і ме́дныя трубы ≅ mit állen Wássern gewáschen sein; mit állen Húnden gehétzt sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВО́ЛКАЎ Віталь Васілевіч
(н. 16.6.1939, г. Екацярынбург, Расія),
бел. выканаўца на трубе. Засл.арт. Беларусі (1980). Скончыў Уральскую кансерваторыю (1964). У 1968—88 саліст і канцэртмайстар групы труб Дзярж.акад.сімф. аркестра Рэспублікі Беларусь, з 1990 — мінскага духавога аркестра «Няміга». Адначасова педагог Бел. акадэміі музыкі (праф. з 1991), Мінскага ін-та культуры (1976—78). Выступае як трубач-саліст. Яго выкананне адметнае сакавітым, прыгожым гучаннем інструмента, тэхн. свабодай. Першы выканаўца многіх твораў для трубыбел. кампазітараў М.Аладава, А.Туранкова, П.Падкавырава, А.Мдывані, У.Дамарацкага і інш. Аўтар апрацовак бел.нар. мелодый, аранжыровак і транскрыпцый для духавога аркестра, саліруючых інструментаў і ансамбляў рознага складу. Чл.Сусв. гільдыі трубачоў (1995).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУ́ДНІК Уладзімір Іванавіч
(н. 28.4.1949, г. Жыткавічы Гомельскай вобл.),
бел. кампазітар. Скончыў Бел. кансерваторыю (1975, клас А.Багатырова). У 1979—84 заг.муз. часткі Бел. т-ра імя Я.Купалы. Асн. творчыя дасягненні ў масавых жанрах, у музыцы для дзяцей. Сярод твораў: кантата «На магіле партызана» на словы К.Кублінскага і сімфонія (1975), сімф. паэма «Сказ пра Палессе» (1990), сюіты для фп. (1990), трубы і фп. (1992), габоя і фп. (1993), прэлюдыя і фуга для квартэта драўляных духавых інструментаў (1977), Дзіцячая сюіта і струнны квартэт (1978), прэлюдыі (1979), «Школьны сшытак» (1980) для фп., песні, музыка да драм. спектакляў і радыёпастановак. Прэмія Ленінскага камсамола Беларусі 1982.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРО́ДЗЕНСКІЯ ВОДАНАПО́РНЫЯ ВЕ́ЖЫ,
помнікі вытворчай архітэктуры; 2 вежы, пабудаваныя ў канцы 19 — пач. 20 ст. ў Гродне ў эклектычным стылі. Мураваныя 8-гранныя ў плане збудаванні (выш. 22 м) падзелены па вышыні на 6 частак. Кожная з іх мае звязаныя паміж сабой 4 адсекі (размешчаны інж. абсталяванне і службовыя памяшканні). У цэнтры — трубы для падачы вады ў рэзервуар у верхняй частцы вежы.
Фасады паўн. вежы, пабудаванай у 1910-я г., багата дэкарыраваны. Карнізы з арнаментамі, паясы, дэнтыкулы падзяляюць будынак знадворку на 4 ярусы. Спалучэнне чырвонай цэглы і белай тынкоўкі надае пабудове маляўнічасць. Паўд. вежа, пабудаваная ў 19 ст., мае падобную структуру. Дэкор яе фасадаў больш стрыманы.