пакале́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Скалечыць сябе або каго‑, што‑н., зрабіць калекай. Пакалечыць коней. Пакалечыць дрэвы. □ У Карэлічах няма такой хаты, каб каго не пакалечылі або не забілі фашысты. Гурскі. / у безас. ужыв. [Клава:] — Пакалечыла як цябе!.. Божа!.. А ў нас казалі, што цябе забілі. Асіпенка. // перан. Маральна сапсаваць каго‑н. — Эх ты, Антон! Як не сорам, — пачырванеўшы, загаманіў настаўнік, — час цябе пакалечыў, зусім інакшым быў даўней. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
stargać
зак. падраць, падзерці, парваць;
stargać zdrowie — падарваць здароўе;
stargać nerwy — сапсаваць нервы;
stargać więzy — парваць аковы (путы)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zwarzyć
zwarzy|ć
зак.
1. памарозіць;
mróz ~ł kwiaty — кветкі памарозіла;
2. (малако) адтапіць;
~ć humor — сапсаваць настрой
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пабі́ць, -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́; -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -бі́; -бі́ты; зак.
1. гл. біць.
2. каго (што). Забіць у якой-н. колькасці, перабіць.
Ён сотні ворагаў пабіў.
3. каго (што). Перамагчы ў спаборніцтве, гульні, спрэчцы.
У штурханні ядра ён пабіў усіх.
4. што. Пашкодзіць (пасевы і інш.).
Град пабіў жыта.
5. што. Разбіўшы, знішчыць, паламаць што-н. адно або ўсё, многае.
П. талерку.
П. пасуду.
6. што. Сапсаваць, пашкодзіць (пра воспу, моль і пад.).
Моль пабіла паліто.
Воспа пабіла твар.
7. што. Узнікнуць; усыпаць або пакрыцца чым-н.
Бровы пабіла сівізна.
8. што. У картачнай гульні: пакрыць карту партнёра старшай картай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
повреди́ть сов.
1. (кому, чему) пашко́дзіць;
со́лнце вам не повреди́т со́нца вам не пашко́дзіць;
2. (испортить) папсава́ць, сапсава́ць; пашко́дзіць; (искалечить) пакале́чыць;
повреди́ть механи́зм папсава́ць механі́зм;
◊
не повреди́т (не помеша́ет) не пашко́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
zuschánden, zu Schánden
~ máchen — сапсава́ць, разла́дзіць, правалі́ць (планы і г.д.)
ein Pferd ~ réiten* [fáhren*] — загна́ць каня́
sich ~ hében* [árbeiten] — надрыва́цца на рабо́це
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перабялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑баліць; зак., што.
1. Пабяліць нанава, яшчэ раз. А што я зрабіў кепскае? Столь упрыгожыць кветкамі хацеў? Дык я ж мог сам перабяліць, калі б сказалі. Нядзведскі.
2. Пабяліць усё, многае. Перабяліць усе пакоі ў доме.
3. Разм. Сапсаваць празмерным бяленнем. Перабяліць палотны хлёркай.
4. Перапісаць з чарнавіка начыста. — От я зараз усыплю вам абодвум, — сказаў.. [Канстанцін Міхайлавіч], пачынаючы нешта накідваць алоўкам. Потым перабяліў напісанае на двух аркушыках і адсунуў убок. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапсава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сапсаваць.
2. у знач. прым. Які зрабіўся, стаў непрыгодным для ўжывання, карыстання; няспраўны. [Міхалковіч:] На дарозе правілі сапсаваны трактар. Чорны. // Які стаў нясвежым (аб прадуктах).
3. у знач. прым. Які стаў хваравітым. Сапсаваныя нервы.
4. у знач. прым. Які змяніўся на горшае, стаў дрэнным. [Фінцю Паўлаўну] не пакідаў сапсаваны настрой. Грамовіч.
5. у знач. прым. З дрэннымі схільнасцямі, распушчаны. — Няўдзячныя, сапсаваныя дзеці! — сказала Наталка, ідучы да Веры. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
verháuen
* vt
1.
1) пабі́ць, набі́ць
2) сапсава́ць, загубі́ць (справу); патра́ціць (грошы)
2.
(sich)
разм. (in, mit D) зрабі́ць памы́лку, даць ма́ху
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
зрок, ‑у, м.
1. Адно з пяці знешніх пачуццяў, органам якога з’яўляюцца вочы; здольнасць бачыць. Органы зроку. Сапсаваць зрок. □ У майстэрні цемнавата, а зрок у Абрама ўжо быў прытуплены. Дачка запаліла.. лямпу. Пестрак. Нават вачам стала лягчэй, нібы пяшчота свежага вясенняга цяпла прыбавіла ім зроку. Кулакоўскі.
2. Разм. Погляд, позірк. На ганак са стрэльбаю выйшаў стары. Абвёў цівуноў грозным зрокам. Танк.
•••
Бінакулярны зрок — звычайнае бачанне абодвума вокамі.
Поле зроку гл. поле.
(Як) зрокам абняць гл. абняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)