захліпну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Міжвольна спыніць, затрымаць дыханне, папярхнуцца або памерці ад папаўшага ў рот імклівага струменю паветра, дыму і пад.
З. паветрам.
Атака ворага захліпнулася (перан.: пацярпела няўдачу).
2. Адчуць цяжкасць, перабоі ў дыханні (ад якога-н. моцнага пачуцця, смеху, плачу і пад.).
З. ад радасці.
З. ад смеху.
|| незак. захліпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
паласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны; незак., што.
1. Прамываць пасля мыцця, апускаючы ў чыстую ваду.
П. бялізну.
2. Прамываць для ачысткі, дэзынфекцыі або з лячэбнай мэтай.
П. рот пасля яды.
П. горла.
|| зак. вы́паласкаць, -лашчу, -лашчаш, -лашча; -лашчы; -ласканы (да 1 знач.), адпаласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны (да 1 знач.) і прапаласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны.
|| наз. паласка́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
воро́та мн.
1. варо́ты, -ро́т ед. нет; (глухие, крытые сверху) бра́ма, -мы ж.; (простые деревенские — ещё) ве́сніцы, -ніц ед. нет;
2. анат. варо́ты, -ро́т ед. нет;
3. спорт. варо́ты, -ро́т ед. нет;
футбо́льные воро́та футбо́льныя варо́ты;
◊
триумфа́льные воро́та трыумфа́льная бра́ма;
се́меро воро́т и все в огоро́д погов. сямёра варо́т і ўсе ў агаро́д;
от воро́т поворо́т погов. ад варо́т паваро́т.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
раскры́ть сов.
1. (коробку, дверь и т. п.) адчыні́ць, мног. паадчыня́ць; (широко) расчыні́ць, мног. парасчыня́ць;
2. (обнажить) раскры́ць, мног. параскрыва́ць;
3. (рот) разя́віць, мног. паразяўля́ць;
4. (глаза) расплю́шчыць, мног. парасплю́шчваць;
5. (книгу) разгарну́ць, мног. паразго́ртваць;
6. перен. (разоблачить) вы́крыць, мног. павыкрыва́ць; (тайну) раскры́ць;
◊
раскры́ть глаза́ (кому) адкры́ць во́чы (каму);
раскры́ть (чью) игру́ вы́крыць (чые) заду́мы (падко́пы);
раскры́ть рот разя́віць рот;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
gape
[geɪp]
1.
v.i.
1) шыро́ка раскрыва́цца, шыро́ка разява́ць рот; пазяха́ць
2) глядзе́ць, разя́віўшы рот ад зьдзіўле́ньня
3) (for) шука́ць, мо́цна хаце́ць чаго́
2.
n.
1) дзі́рка, адту́ліна, зе́ўра f.
2) разяўля́ньне n., пазяха́ньне n., по́зех -у m.
3) зьдзі́ўлены по́зірк
4) пра́га f. (ве́даў), хаце́ньне n.
•
- gapes
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
асца́, ‑ы, ж.
Абл. Сліна. Шмігельскі ледзь яблыкам не ўдавіўся. Асцы поўны рот набегла, і ён цвыркнуў на ток. Лобан. Ужо спаўдня і ўжо касцу Аж гоніць з голаду асцу. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кісля́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і кіслата (у 1 знач.). І любяць жа [Жэнька і Света] брусніцы. Адна кісля, а яны ядуць. Света дык прыгаршчамі будзе ў рот сыпаць і не зморшчыцца. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ара́льны
(н.-лац. oralis, ад лац. os, oris = рот)
біял. ротавы, размешчаны ў вобласці рота (параўн. абаральны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бо́ка
(іт. bocca = рот)
адтуліна на дне кратэра або на схіле вулкана, праз якую адбываюцца слабыя вывяржэнні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гіямандыбуля́рэ
(ад лац. hio = разяўляю рот + мандыбулы)
верхнія парныя косці пад’язычнай дугі ў рыб і іншых пазваночных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)