засу́нуцькаму-н.у рот кляпj-n knébeln, j-m das Maul stópfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Раззе́ўрат (разьзеўрат) ’разява, разявака’ (Стан.), сюды ж разяўро́тны ’няўважлівы’ (Сцяшк. Сл.). Ад разявіць (гл.) і рот (гл.), параўн. Гл. ратазей, разява.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́цька ’разява’ (Касп.), ’няўважлівы чалавек’ (Жд. 2), ’дурань’ (міёр., З нар. сл.). Да рот (гл.). Суфікс ‑к‑а — з экспрэсіяй непахвальнасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прынука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Прымушаць, патрабаваць. Грыша пакрыўдзіўся на матчыну несправядлівасць і ўвесь дзень нічога ў рот не ўзяў, як ні прынукала маці.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацые́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Хворы ў адносінах да ўрача, у якога ён лечыцца. — Дзве гадзіны нічога не ешце, — сказала .. [Галіна Адамаўна] пацыенту, які паласкаў рот содавым растворам.Шамякін.
[Ад лац. patiens, patientis — які пакутуе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАБРУ́ЙСКАЕ ВЫСТУПЛЕ́ННЕ САЛДА́ТАЎ 1905,
рэвалюцыйнае выступленне салдатаў дысцыплінарнага батальёна ў Бабруйскай крэпасці, дзе за рэв. дзейнасць трымалі на суровым рэжыме 900 салдатаў (4 роты), у т. л. 300 матросаў Балтыйскага флоту. 5 снеж. салдаты 3 рот адмовіліся ісці на страявыя заняткі, захапілі зброю і запатрабавалі ў 5-дзённы тэрмін вырашыць пытанне аб іх вызваленні. На мітынгу выпрацаваны дадатковыя патрабаванні: неадкладная мабілізацыя прызваных у армію з запасу, скарачэнне тэрміну службы, адмена цялесных пакаранняў, ліквідацыя дысцыплінарных батальёнаў і штрафных рот, вызваленне паліт. зняволеных, перадача зямлі сялянам, 8-гадзінны рабочы дзень і інш. Віленскі ген.-губернатар накіраваў у Бабруйск карную экспедыцыю на чале з ген. Арловым, якая прымусіла паўстанцаў здацца. Па справе аб паўстанні было адсуджана 28 чалавек.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
касі́ць², кашу́, ко́сіш, ко́сіць; незак.
1.што. Рабіць касым, крывым; перакошваць.
К. рот.
2.што і чым. Глядзець коса, убок.
Конь касіў вокам на кучу канюшыны.
3. Быць касавокім, касым.
Левае вока косіць.
|| зак.скасі́ць, скашу́, ско́сіш, ско́сіць; ско́шаны (да 1 знач.) іпакасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны (да 1 знач.).
Скасіць вугал хаты.
Вокны пакасіла (безас.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ziewać
незак. пазяхаць;
ziewać od ucha do ucha — пазяхаць на ўвесь рот
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ачужэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Які страціў сувязь з блізкімі, знаёмымі, аддаліўся, стаў чужым. Тры дні.. [Даніла] тады нічога не браў у рот, а хадзіў, як разбіты, — пануры і ачужэлы.Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
батальён, ‑а, м.
Вайсковае падраздзяленне, якое звычайна складаецца з некалькіх рот і спецыяльных узводаў. Стралковы батальён. Санітарны батальён. Дысцыплінарны батальён. □ Асобны супрацьтанкавы батальён адыходзіў па палявой дарозе.Дудо.
[Фр. baraillon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)