ве́лічны, ‑ая, ‑ае.
1. Поўны велічы (у 2 знач.), урачыстасці; грандыёзны. Велічная мэта. Велічны помнік. Велічная дэманстрацыя. □ Плынь ракі, як заўсёды, была спакойная і велічная. Шамякін. У натхнёным, У велічным гімне неабсяжная наша зямля. Вітка. Велічныя капры ўзвышаюцца над усім наваколлем, і толькі новая тэлевізійная вышка можа трохі раўняцца з імі. Кулакоўскі.
2. Важны, горды; поўны ўласнай годнасці. Велічная поза. □ Цётка Палашка.. кідала велічны позірк на сваіх падначаленых. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атрыма́цца, ‑аецца; зак.
1. Выйсці, удацца, аказацца якім‑н. (у выніку якога‑н. дзеяння). Новая кватэра атрымалася даволі ўтульная. Шахавец. Жарту не атрымалася, атрымалася голая, суровая праўда. Васілевіч. // Разм. Стаць, зрабіцца кім‑н. З яго атрымаецца добры доктар.
2. Здарыцца, адбыцца як вынік чаго‑н. Як цікава атрымалася тады, у дзень.. першай, сустрэчы з Андрэем. Васілевіч. Ды толькі канфуз атрымаўся з пуцёўкаю — Не ў той, заблудзіўшы, ён [лектар] трапіў калгас. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мадэ́ль
(фр. modéle, ад лац. modulus = мера, узор)
1) узор якога-н. вырабу, узорны экзэмпляр для серыйнай вытворчасці (напр. новыя мадэлі абутку);
2) схема, макет чаго-н., звычайна ў зменшаным выглядзе (напр. м. ракеты);
3) тып, марка канструкцыі (напр. новая м. аўтамабіля).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
прэм’е́ра ж тэатр Premi¦ére f -, -n (новая пастаноўка); Úraufführung f - (першы паказ п’есы і г. д.); Érstaufführung f - (першае прадстаўленне п’есы і г. д. у якой-н краіне, горадзе і г. д.);
прэм’е́ра прайшла́ паспяхо́ва das Stück wurde erfólgreich érstaufgeführt [úraufgeführt]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Куко́ль 1 ’травяністая расліна сямейства гваздзіковых, Agrostemma L.’ (ТСБМ, Кіс., Шат., ТС, Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Мал., Яруш., Сцяшк.). Укр. кукіль, рус. куколь, балг. къкъл, серб.-харв. ку́кољ, славен. kókolj, польск. kąkol, чэш. konkol, славац. kúkoľ, в.-луж. kukel, н.-луж. kukel, палаб. kǫchüol. Прасл. kǫkolь адпавядае літ. kañkalas ’званочак’ (літ. kañkalijos), ’званочак (кветка)’ (Бернекер, 539; Махэк, Recherches, 71). Расліна названа так па кветках, якія маюць форму званочкаў. Больш новая этымалогія Махэка (Jména rostl., 77) вельмі ненадзейная (kǫkol‑ < kolkol‑ < *lolkol‑: ням. Lolch ’кукаль’); ст.-в.-ням. lolli запазычана з лац. lolium, а канцавы зычны ўзнік з йота ў с.-в.-ням. lulche, таму сувязі з kǫkolъ няма (параўн. Клюге, 445).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
захапі́ць, -хаплю́, -хо́піш, -хо́піць; -хо́плены; зак.
1. каго-што. Хапаючы, узяць, забраць, схапіць.
З. жменю зерня.
2. каго-што. Сілай авалодаць кім-, чым-н.
З. чужую тэрыторыю.
З. у палон.
З. ініцыятыву (перан.).
3. каго-што і чаго. Узяць з сабой.
З. плашч.
З. з сабой яды.
4. перан., каго (што). Вельмі зацікавіць, прымусіць поўнасцю аддацца якой-н. справе.
Новая ідэя захапіла яго.
5. перан., каго (што). Завалодаць увагай, зачараваць.
З. гледачоў ігрой.
6. каго (што). Раптоўна застаць.
З. каго-н. дома.
Навальніца захапіла нас у полі.
7. каго-што. Панесці з сабой, захапіўшы, падхапіўшы.
Цячэнне захапіла лодку.
|| незак. захо́пліваць, -аю, -аеш, -ае і захапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 4 і 5 знач.).
|| наз. захо́п, -у, м. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
original
[əˈrɪdʒənəl]
1.
adj.
1) спача́тны, першапача́тны, першапачатко́вы
the original settlers — першапача́тныя пасяле́нцы
2) но́вы
an original game — но́вая гульня́
3) тво́рчы; вынахо́длівы (пра ро́зум)
4) арыгіна́льны; самабы́тны
2.
n.
1) арыгіна́л, аўтэ́нтык -а m.
2) дзіва́к -а́ m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бядо́та, ‑ы, ДМ ‑доце, ж.
Разм.
1. Бяда, гора. Да ўсіх Галіных бядот дадалася новая, ужо зусім рэальная бяда: стараста паведаміў ёй, каб збіралася ў Германію. Няхай.
2. Матэрыяльныя нястачы, беднасць, галеча, бедната. І тут нейк сама сабою ўспомнілася Панямонь і марная страта грошай, праўда, невялікіх, але ў такой бядоце яны мелі б значную сілу. Колас. І там, дзе гібелі Ў бядоце бясконцай, Жыццё маладое ўстала Нанова. Броўка.
3. зб. Бедната, бедныя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́ра
(лац. aera)
1) момант, з якога вядзецца летазлічэнне і сама сістэма летазлічэння (напр. новая э);
2) вялікі гістарычны перыяд, які карэнным чынам адрозніваецца ад папярэдняга (напр. э. касманаўтыкі);
3) самая буйная адзінка храналагічнага падзелу геалагічнай гісторыі Зямлі (напр. мезазойская э., палеазойская э.); падраздзяляецца на геалагічныя перыяды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
chapter
[ˈtʃæptər]
1.
n.
1) разьдзе́л -у m. (кні́гі)
2) аддзе́л -у m. (арганіза́цыі, клю́бу)
3) Eccl. капі́тула f., нара́да вышэ́йшых духаўніко́ў
4) Figur. старо́нка f., пэры́яд -у m.
new chapter in history — но́вая старо́нка гісто́рыі
2.
v.
дзялі́ць на разьдзе́лы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)