рулява́ць

(фр. rouler = каціць)

1) кіраваць рулём, задаючы самалёту, судну, аўтамабілю патрэбны напрамак руху;

2) рухацца па зямлі, вытрымліваючы напрамак пры дапамозе руля (у тым ліку і пра самалёт перад узлётам).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Абвурга́ніваць ’абыгрываць’, абвурганівацца ’прайграваць’ (Нас.). Няясна. Ці існуе сувязь з варган, ст.-рус. оръганъ, польск. organy, чэш. varhany ’прымітыўны музыкальны інструмент’, гл. Шварц, AfslPh, 40, 290, напрамак запазычання лац. > ням.-бав. > чэш. > ст.-рус. Параўн. пач. v‑ у бел., укр. і літ. адпаведніках. Або да варганіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непажада́ны, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога не жадаюць, які не адпавядае чыім‑н. жаданням, інтарэсам. Непажаданы госць. □ Гутарка прымае непажаданы напрамак. Сергіевіч. Калі выяўляліся непажаданыя настроі.., дык адразу прымаліся і належныя меры. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барацыклано́метр

(ад бара + цыклон + -метр)

прыбор, які паказвае набліжэнне цыклону і яго напрамак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

біянавега́цыя

(ад бія- + навігацыя)

здольнасць жывёл выбіраць напрамак руху пры рэгулярных сезонных міграцыях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэламарфо́з

(ад гр. telos = канец + -марфоз)

напрамак эвалюцыі арганізмаў у бок вузкай спецыялізацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

саветало́гія, ‑і, ж.

Рэакцыйны напрамак у сучаснай буржуазнай грамадскай навуцы, прапагандзе, ідэалогіі, які з тэндэнцыйных пазіцый вывучае і асвятляе жыццё СССР і іншых сацыялістычных краін, іх эканамічны і палітычны лад, гісторыю і культуру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нігілі́зм, ‑у, м.

1. Адмаўленне грамадскіх каштоўнасцей, норм, прынцыпаў маралі, законаў; скептыцызм.

2. Напрамак у асяроддзі рускай разначыннай інтэлігенцыі 60‑х гг. XIX ст., прыхільнікі якога адмоўна ставіліся да буржуазна-дваранскіх традыцый і прыгонніцтва.

[Ад лац. nihil — нішто.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схала́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Галоўны напрамак сярэдневяковай ідэалістычнай філасофіі, які стварыў сістэму штучных, чыста фармальных лагічных аргументаў для тэарэтычнага апраўдання рэлігійных догматаў.

2. Фармальныя веды, адарваныл ад жыцця і практыкі; начотніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утылітары́зм, ‑у, м.

1. Прынцып ацэнкі ўсіх з’яў з пункту гледжання іх карыснасці, магчымасці служыць сродкам для дасягнення якой‑н. мэты.

2. Напрамак у этыцы, які лічыць карысць асновай маральнасці і крытэрыем чалавечых паводзін.

[Ад лац. utilitas — карысць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)