ка́ня, -і, мн. -і, -яў, ж.
1. Драпежная птушка сямейства ястрабіных, якая жыве на балотах, сырых лугах, крык якой нагадвае слова «піць»; сарыч, канюк.
Плачуць кані над балотам, просяць піць.
2. Назва кнігаўкі ў некаторых мясцовасцях Беларусі (разм.).
Енчыць, як к. на дождж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вядро́ н Éimer m -s, -;
◊ дождж лье як з вядра́ es régnet [gießt] in Strömen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
засяка́ць 1, ‑аго, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да засячы 1.
2. Пападаць, коса падаючы, секучы (пра дождж). Трэба заўважыць, што гуменныя шчыліны аднак пакідалі з такім меркаваннем, каб не засякаў дождж, а зімою вецер не наганяў снегу. Колас.
засяка́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да засячы 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падо́бна,
1. Прысл. да падобны.
2. у знач. вык. Нагадвае; як быццам. Падобна было, што збіралася на дождж. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыпану́цца, ‑нецца; зак. і аднакр.
Разм. Тое, што і сыпнуцца. Драбнюткае лісце, як жоўты дождж, сыпанулася з дрэва. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Міжэ́нь ’маленькі дождж’ (паўд.-усх., КЭС). Да мжэнь, імжа́ 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хваста́ць, хвашчу́, хво́шчаш, хво́шча; хвашчы́; хваста́ны; незак.
1. каго-што і па чым. Біць чым-н. гнуткім; сцябаць.
Х. дубцом.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каго-што, па чым і без дап. 3 сілай біць, сячы (пра вецер, снег, дождж і пад.).
Дождж хвошча па твары.
|| зак. вы́хвастаць, -вашчу, -вашчаш, -вашча; -вашчы; -вастаны (да 1 знач.; разм.).
|| аднакр. хвастану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; хво́снуць, -ну, -неш, -не; -ні і хвасяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, хвасеняце́, -ну́ць; -ні́ (разм.).
|| звар. хваста́цца, хвашчу́ся, хво́шчашся, хво́шчацца; хвашчы́ся (да 1 знач.).
|| наз. хваста́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Нахра́пнік ’зацяжны дождж’ (Ян.). Тлумачыцца, як пераноснае ўжыванне, відаць, ад нахрапнік ’нахабнік’: Вот ужэ дождж, такі нахрапнік, погноіць усе (там жа, 212), параўн. рус. нахрапник ’бессаромны чалавек, нахабнік’; аднак не выключана, што ў аснове дзеяслоў накра́пваць ’патроху капаць’, ад кра́паць ’капаць, імжэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
накра́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да накрапаць.
2. Падаць рэдкімі кроплямі (пра дождж). А дождж то сціхне, то накрапвае, То сыпане, як з поўнай жмені. Хведаровіч. / у безас. ужыв. Ціха, амаль непрыкметна, пачало накрапваць, але шуму дажджу не было чуваць, бо яго глушыў няўціхны гул рачных хваль. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапа́сці, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́; -па́ў, -па́ла; зак.
1. Выпасці (у 3 знач.), прайсці зрэдку (пра дождж, снег і пад.).
Перапалі дажджы.
2. асаб. і безас., каму. Дастацца на чыю-н. долю (звычайна пра нямногае).
Мне таксама крыху перапала.
|| незак. перапада́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)