экало́гія, -і, ж.

1. Навука аб узаемадзеянні раслінных і жывёльных арганізмаў паміж сабой і з навакольным асяроддзем, а таксама іх стане.

Э. раслін.

Э. глебы.

Э. лесу.

2. перан. Чысціня, правільнасць, абумоўленыя гарманічнымі суадносінамі элементаў; клопат аб такой чысціні.

Э. культуры.

Э. мовы.

Сацыяльная э. (узаемадзеянне чалавека, грамадства і навакольнага асяроддзя).

|| прым. экалагі́чны, -ая, -ае.

Э. стан вадаёма.

Экалагічныя росшукі.

Экалагічная этыка.

Экалагічна (прысл.) чыстае асяроддзе.

Экалагічна (прысл.) чыстыя прадукты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стрэс

(англ. stress)

стан напружання арганізма, які ўзнікае пад уплывам моцных уздзеянняў (холаду, голаду, псіхічных і фізічных траўм).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Сяўба́ ’пасеў збожжа, час пасеву’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Касп., Стан., Шат., Сл. ПЗБ, Бяльк.), ’матэрыял (насенне, караняплоды, зерне) для пасеву’ (віл., Стан.; Сцяшк., Сл. ПЗБ), сеўба́ ’перыяд пасадкі караняплодаў’ (Арх. Вяр.), сылба́ ’ўсходы’ (зах.-палес., Выг.), ст.-бел. севба ’працэс пасеву і яго плён’: севба моя поспела, бочку севбы (1540 г.; Лінгв. дасл., 69). Дэрыват ад сеяць з суф. -ба, паводак Сцяцко (Афікс. наз., 33), з менай j/b у аснове.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́гі 1 мн. ’маленькі ручаёк, які сцякае па чым-небудзь’ (Янк. Мат.). Гл. рага.

Рэ́гі 2 мн. л. ’рогат’ (Стан.). Бязафікснае ўтварэнне ад рэгаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сця́глі, сця́глы, сця́гля ’каленныя сухажыллі’ (шчуч., іўеў., шальч., Сл. ПЗБ), сцягле́ ’суставы, што злучаюць галёнку са сцягном’ (беласт., Стан.), сця́гля ’сцягно’ (Сцяшк. Сл.). Гл. цяглі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сямна́ццаць, сямна́нцаць ’лічба 17’ (Карскі 2-3, 94), семна́ццаць ’тс’ (ТСБМ, Некр. і Байк., ТС), семна́нцаць ’тс’ (Некр. і Байк., Стан.). Гл. сем і -наццаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ублы́тацца, ублы́твацца

1. sich in éine Sáche verstrícken, sich (D) éine Geschíchte auf den Hals láden*; sich éinmischen (умяшацца);

2. зал. стан verwíckelt wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кармі́цца

1. sich nähren, spéisen vi; äsen vi (пра дзічыну);

2. (жыць чым-н) sich ernähren; sein Dásein frísten;

3. зал. стан ernährt [gefüttert] wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

назіра́цца

1. безас (адзначацца) zu vermérken sein;

назіра́ецца вага́нне тэмперату́ры éine Temperatúrschwankung ist zu vermérken;

2. зал. стан beóbachtet wérden, vermérkt wérden, féstgestellt wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паланіза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. паланізаваць і стан паводле знач. дзеясл. паланізавацца. Жывая народная беларуская мова ў старажытнасці была падвергнута лексічнай паланізацыі ў значна меншай меры, чым літаратурна-пісьмовая. Жураўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)