сваво́лле, ‑я, н.
Разм. Тое, што і свавольства. Не абыходзілася [у семінарыі] без юначага сваволля. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смарка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што і без дап.
Тое, што і смаркацца. Смаркаць нос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смуглатва́ры, ‑ая, ‑ае.
Са смуглым тварам. І без таго смуглатварая Аляксандра Ніканаўна аж пачарнела. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шахава́ць, шахую, шахуеш, шахуе; незак., што і без дап.
Разм. Аб’яўляць шах каралю. Шахаваць караля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сырамало́т ’малацьба збожжа без папярэдняй сушкі’ (ТСБМ, Касп., Некр., Серб. Вічын), ’зерне, збожжа з абмалоту без прасушкі’ (Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ), сырамало́там ’малацьба снапоў спешна шляхам аббівання іх аб калоду, дошку, у выніку снапы застаюцца не да канца вымалачанымі’ (Нік. Очерки). Ад сыры і малаціць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́клік ’безрукаўка’ (Мат. Маг.). Параўн. польск. kika ’чалавек без рукі’ (Да прасл. kuka).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́мзіна ’доўгая тонкая галіна без лісцяў, дубец’ (карэліц., Янк. Мат.). Да лемег (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Галя́ць ’бегаць (без занятку)’ (Сцяц. Словаўтв.). Няяснае слова; няма дадатковых даных, роднасных лексем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
захо́д, -ду м.
1. в разн. знач. захо́д;
з. у тыл во́рага — захо́д в тыл врага́;
без ~хо́ду ў порт — без захо́да в порт;
2. приём;
перане́сці груз у два захо́ды — перенести́ груз в два приёма;
◊ адны́м ~дам — а) заодно́, попу́тно; б) в оди́н приём
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пле́мя (род. пле́мя и пле́мені, дат. пле́мю и пле́мені, вин. пле́мя, тв. пле́мем и пле́менем, предл. (аб) пле́мі и (аб) пле́мені) ср., в разн. знач. пле́мя;
◊ арлі́нае п. — орли́ное пле́мя;
на п. — с.-х. на пле́мя;
без ро́ду і ~мені — без ро́ду и пле́мени
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)