Verbum

пазаго́ртваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Горнучы, згрэбці ў адно месца ўсё, многае.

П. вуголле ў пячурку.

2. каго-што. Ахінуць, абкруціць з усіх бакоў усё, многае ці пакрыць чым-н. сыпкім усё, многае.

П. пакункі.

П. бульбу прыскам.

3. што. Закрыць усё, многае.

П. кнігі.

назбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. чаго і што. Сабраць за некалькі прыёмаў у нейкай колькасці.

Н. вядро ягад.

2. каго. Запрасіць сабрацца ў адно месца для арганізацыі чаго-н.

Н. народу.

3. чаго. Паступова збіраючы або адкладваючы, назапасіць значную колькасць чаго-н.

Н. грошай на кватэру.

заме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; замёў, -мяла́, -ло́; -мяці́; -ме́цены; зак.

1. што. Падмятаючы, сабраць у адно месца ці аддаліць убок.

З. смецце ў куток.

2. каго-што. Пакрываючы чым-н. сыпкім, закрыць, засыпаць.

Мяцеліца замяла дарогу.

З. сляды злачынства (перан.: утаіць).

|| незак. замята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

замясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; -ме́шчаны; зак.

1. каго-што кім-чым. Паставіць на чыё-н. месца, замяніць.

На фізічна цяжкіх участках з. жаночы персанал мужчынскім.

2. што. Заняць свабодную пасаду, вакансію.

З. вакантныя адзінкі.

|| незак. замяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. замяшчэ́нне, -я, н.

Конкурс на з. пасады загадчыка аддзела.

звалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., каго-што (разм.).

1. Цягнучы, зняць з чаго-н.

З. мех з воза.

2. Валочачы, знесці ў адно месца.

З. галлё ў кучу.

3. Знесці куды-н. далёка.

Дзеці звалаклі граблі.

|| незак. звалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

дадрукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак., што.

1. Надрукаваць да канца або да якога-н. месца.

Д. кнігу.

Д. старонку да палавіны.

2. Надрукаваць дадаткова.

Д. сто экзэмпляраў тэзісаў.

|| незак. дадруко́ўваць, -ваю, -ваеш, -вае.

|| наз. дадруко́ўка, -і, ДМ -ко́ўцы (да 2 знач.), ж. і дадруко́ўванне, -я, н.

дане́сці¹, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; зак.

1. каго-што. Несучы, даставіць да якога-н. месца.

Д. рэчы да вагона.

2. што. Зрабіць чутным (пра гукі, пах і пад.).

Вецер данёс смалісты пах дыму.

3. перан. Давесці да свядомасці, зрабіць зразумелым.

Д. думку да слухача.

|| незак. дано́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.

адлучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак.

1. Пакінуць якое-н. месца на нейкі час; часова выйсці.

А. на мінутку з дому.

2. Аддзяліцца, адысці ад каго-, чаго-н.

А. ад калоны людзей.

|| незак. адлуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адлу́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Самавольная а.

пара́дкавы, -ая, -ае.

1. Які паказвае месца ў якім-н. радзе і адказвае на пытанні: які, каторы па парадку.

П. нумар.

П. лік.

2. У граматыцы: парадкавы лічэбнік — слова, якое паказвае на парадак пры лічэнні і абазначае прымету як адносіны да колькасці, ліку (напр.: першы, дзясяты, соты, тысячны).

расступі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -сту́піцца; -сту́пімся, -сту́піцеся, -сту́пяцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адышоўшы ў бакі, даць месца для праходу, праезду.

Народ расступіўся.

2. Утварыць трэшчыны, разысціся ў бакі (пра зямлю, скалы, хвалі і пад.).

|| незак. расступа́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца.