пячы́ся, пякуся, пячэшся, пячэцца; пячомся, печацеся, пякуцца; пр. пёкся, пяклася, няклося; заг. пячыся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Гатавацца сухім награваннем, без вады, на адкрытым агні, у духу або на патэльні (пра ежу). Пячэцца бульба. □ Дзень быў святы. Яшчэ ад рання Блінцы пякліся на сняданне, І ўжо пры печы з чапялою Стаяла маці... Колас. Вось гэтую хату і ўсё, што рабілася, гаварылася і пяклося ў ёй, я любіў шчыра і даўно. Сіпакоў.

2. Разм. Грэцца на сонцы, быць доўгі час пад праменямі сонца, у гарачым месцы. Пячыся ля печы. □ Дзеці цэлымі днямі пякліся на сонцы, з іх ужо разы тры злазіла скура. Хомчанка. Ясь пачаў сам «зарабляць хлеб»: летам і ўвосень ганяў на пашу вербаўскую жывёлу, пёкся цэлымі днямі на сонцы, мок на дажджы. Мележ.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мець здольнасць, уласцівасць паліць, абпальваць, жыгацца. Гарачая скаварада пячэцца. Крапіва пячэцца. □ Дзяўчаты працягваюць рукі, некаторыя ледзь не загортваюць агонь прыгаршчамі і раптам ускрыкваюць: пячэцца ўсё-такі! Кулакоўскі. / у безас. ужыв. Я бяру, абкруціўшы травою, каб не пяклося ў рукі, кацялок і бягу у буданчык. Сачанка.

4. Зал. да пячы (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тушы́ць 1 ‘гасіць, спыняць гарэнне’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк., Бяльк., Касп., Яруш., Сержп. Прымхі, ТС, Юрч. Сін., Вруб.): pierunovy ahoń hrech tuszyć (Пятк. 2), перан. ‘спыняць, заглушаць, не даваць развівацца’ (ТСБМ). Параўн. укр. туши́ти ‘гасіць, супакойваць’, рус. туши́ть ‘тс’, стараж.-рус. утушити ‘задушыць’. Прасл. *tušiti ‘тушыць, супакойваць, рабіць ціхім’ — каўзатыўны дзеяслоў у адносінах да *tuxnǫti (гл. тухнуць 1), з якім знаходзіцца ў этымалагічнай сувязі (Борысь, 655), роднасны ст.-прус. tusnan ‘ціхі’, літ. tausýtis ‘сціхнуць (пра вецер)’, ст.-інд. tosáyati ‘супакойвае’, што да < і.-е. *tou̯s‑ ‘ціхі, мірны’ (Скок, 3, 528; Фасмер, 4, 128; ЕСУМ, 5, 687). Сюды ж адносіцца запазычанае са ст.-польск. tuszyć ‘спадзявацца, мець надзею’ ст.-бел. тушити, тушыти ‘тс’ (1577 г., ГСБМ) з развіццём значэння ад ‘супакойвацца, суцішацца’ да ‘спадзявацца’ (Борысь, 655; ЕСУМ, 5, 689), што можа лічыцца семантычнай інавацыяй часткі іранска-праславянскага моўнага арэала (Трубачоў, Труды, 2, 83).

Тушы́ць 2 ‘варыць на малым агні ў закрытай пасудзіне’ (ТСБМ, Нас., ТС, Касп.). Укр. дыял. туши́ть ‘тс’, рус. туши́ть ‘тс’, польск. дыял. túszyć, побач з tusić, dusić ‘тс’, харв. túšiti, балг. задуша̀вам ‘тс’. Гістарычна фармальна ідэнтычнае прасл. *tušiti (гл. тушыць 1); варыянтнасць асновы слова ў розных славянскіх мовах тлумачыцца кантамінацыяй ці застаецца няяснай (Скок, 3, 528; Слаўскі, 1, 180; Махэк₂, 135).

Тушы́ць 3 ‘рабіць тухлым’, тушы́цца ‘рабіцца тухлым’ (Юрч. СНЛ). Да ту́хлы (гл.) з чаргаваннем х > ш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

pflégen

1.

vt дагляда́ць (каго-н.), клапаці́цца (пра каго-н.)

Rat ~ — ра́іцца

Fréundschaft mit j-m ~ — сябрава́ць з кім-н.

der Rúhe ~ — адпачыва́ць

2.

vi (+ inf з zu) мець звы́чай (рабіць што-н.)

um díese Zeit pflegt er noch zu schláfen — у гэ́ты час ён звыча́йна яшчэ́ спіць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Kónto

n -s, -ten, -tos i -ti раху́нак (у банку)

ein ~ eröffnen — адкрыва́ць раху́нак

auf dem ~ — на раху́нку

ein ~ bei der Bank háben — мець раху́нак у ба́нку

láufendes ~ — бягу́чы раху́нак

gespérrtes ~ — блакі́раваны раху́нак

óffenes ~ — адкры́ты раху́нак

◊ j-m etw. aufs ~ schréiben* — ста́віць што-н. каму́-н. у заслу́гу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Wíderstand

m -(e)s, -stände супраціўле́нне, адпо́р (gegen A – чаму-н.)

hinterháltender ~ — вайск. мане́ўраная абаро́на

j-m ~ léisten — аказа́ць супраціўле́нне каму́-н., не паддава́цца каму́-н.

den ~ áufgeben* — спыні́ць супраціўле́нне

kéinen ~ áufbringen* — не мець сіл да супраціўле́ння

den ~ bréchen* — злама́ць супраціўле́нне

auf ~ stóßen* — натра́піць на супраціўле́нне

2) эл. рэаста́т

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Gefühl

n -(е)s, -e

1) пачуццё, чуццё, адчува́нне (für A – чаго-н.); эмо́цыя

dúnkles ~ — невыра́знае [цьмя́нае] пачуццё

ein féines ~ háben — то́нка адчува́ць

j-s ~ verlétzen — абра́зіць каго́-н.

das ~ für Recht háben — мець пачуццё справядлі́васці

er ist ganz ~ — ён на́дта чуллі́вы

2) пачуццё [адчува́нне] до́тыку

nach ~ erkénnen* — пазна́ць наво́бмацак

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

accommodate

[əˈkɑ:mədeɪt]

1.

v.t.

1) зьмяшча́ць; мець ме́сца

This plane is large enough to accommodate 120 passengers — Гэ́ты самалёт дастатко́ва вялі́кі, каб зьмясьці́ць 120 пасажы́раў

2) рабі́ць паслу́гу, прыслу́жвацца каму́

3) дава́ць прыту́лак, разьмяшча́ць

4) дава́ць пазы́ку

5) дастасо́ўваць

We must accommodate ourselves to our changed circumstances — Мы му́сім дастасава́цца да на́шых зьме́неных абста́вінаў

6) сьціша́ць; суніма́ць

He tried to accommodate the dispute between the friends — Ён стара́ўся суня́ць спрэ́чку памі́ж сябра́мі

2.

v.i.

1) дастасо́ўвацца

2) пагаджа́цца; суніма́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

date

I [deɪt]

1.

n.

1) да́та f.; тэ́рмін -у m.

2) пэры́яд ча́су

at that date — тады́, у тым ча́се

3) informal

а) сустрэ́ча, спатка́ньне

б) асо́ба, зь яко́й ма́ецца спатка́ньне

2.

v.

1) ста́віць да́ту; усталёўваць да́ту чаго́

2) мець да́ту, быць датава́ным, датава́цца; адно́сіцца (да пэ́ўнага ча́су)

3) informal хадзі́ць на спатка́ньні

date someone — хадзі́ць зь не́кім

•

- out of date

- to date

- up to date

II [deɪt]

n.

1) фі́нік -а m.

2) фі́нікавая па́льма

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

smack

I [smæk]

1.

n.

1) пры́смак -у m.

2) сьлед -у m., адце́ньне n.

This apartment has a smack of tobacco about it — У пако́і аддае́ тытунём

2.

v.i.

мець пры́смак чаго́, аддава́ць чым

II [smæk]

1.

v.t.

1) цмо́каць (гу́чна цалава́ць)

2) ля́паць, пля́скаць, шлёпаць (асабл. дзіця́)

3) ля́скаць (пу́гаю)

2.

n.

цмок -у m. (гу́чны пацалу́нак)

3.

adv., informal

1) з трэ́скам

2) про́ста

smack in the middle — у са́мы цэ́нтар

III

n.

ма́лы ве́тразьнік; рыба́цкі чо́вен

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

удзе́л м

1. Téilnahme f -, -n, Betéiligung f -, -en, Ánteil m -(e)s, -e (у чым-н an D); Mítarbeit f - (супрацоўніцтва); Mítwirkung f - (у канцэрце і г. д.);

шыро́кі удзе́л bréite Téilnahme;

прыма́ць удзе́л sich betéiligen (у чым-н an D); mítmachen vt (разм); mítwirken vi (bei, in D); mit [von] der Partíe sein (bei D) (разм);

пры удзе́ле каго-н únter Betéiligung [Téilnahme] von (D);

мець пра́ва удзе́лу téilnahmeberechtigt sein;

гэ́та зда́рылася без яе́ удзе́лу sie hatte kéinen Ánteil darán;

удзе́л у вы́барах Wáhlbeteiligung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)