предоставля́ть несов.
1. (давать в пользование чего-л., давать возможность обладания) дава́ць; аддава́ць; уступа́ць;
предоставля́ть возмо́жность дава́ць магчы́масць;
предоставля́ть ме́сто дава́ць ме́сца;
предоставля́ть свою́ кварти́ру в чьё-л. распоряже́ние аддава́ць (уступа́ць) сваю́ кватэ́ру ў чыё-не́будзь распараджэ́нне;
2. (давать возможность делать что-л., распоряжаться чем-л.) дава́ць (магчы́масць, пра́ва, дазво́л і да таго́ падо́бнае); пакіда́ць; дазваля́ць;
предоставля́ть все удо́бства дава́ць усе́ выго́ды;
предоставля́ть вы́бор дава́ць магчы́масць (пра́ва) выбіра́ць (вы́браць);
предоставля́ть реше́ние вопро́са кому́-л. пакіда́ць вырашэ́нне пыта́ння на каго́-не́будзь, дава́ць магчы́масць (пра́ва) вы́рашыць пыта́нне каму́-не́будзь;
предоставля́ть чьему́-л. усмотре́нию пакіда́ць на чыё-не́будзь меркава́нне (вырашэ́нне);
предоставля́ть до́брой во́ле пакіда́ць на до́брую во́лю;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уби́тый
1. (умерщвлённый) забі́ты, мног. пазабіва́ны;
2. перен. (уничтоженный) зні́шчаны;
3. перен. (глубоко огорчённый чем-л., приведённый в отчаяние) прыбі́ты, прыгне́чаны, прыве́дзены ў ро́спач; (ошеломлённый) ашало́млены;
4. перен. (потраченный на что-л.), разг. патра́чаны; (издержанный — ещё) расхо́даваны, вы́даткаваны; (о времени) змарнава́ны;
5. (уплотнённый, утрамбованный) разг. убі́ты, утрамбава́ны;
6. (покрытый) карт., разг. пабі́ты;
7. (выражающий огорчение, отчаяние, подавленность) прыгне́чаны, прыбі́ты, су́мны;
уби́тый вид прыгне́чаны (су́мны) вы́гляд;
8. сущ. забі́ты, -тага м.;
у проти́вника большо́е коли́чество уби́тых у праці́ўніка вялі́кая ко́лькасць забі́тых;
◊
спит как уби́тый спіць як забі́ты;
молчи́т как уби́тый маўчы́ць як забі́ты;
хо́дит как уби́тый хо́дзіць прыгне́чаны (прыбі́ты, су́мны);
уби́тый го́рем прыгне́чаны (прыбі́ты) го́рам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хвати́тьI сов.
1. (схватить) разг. хапі́ць, хваці́ць; ухапі́ць;
хвати́ть за рука́в хапі́ць за рука́ў; см. хвата́тьI;
2. (испытать) разг. набра́цца, зазна́ць;
хвати́ть го́ря, стра́ху набра́цца го́ра, стра́ху;
3. (ударить) разг. сту́кнуць, уда́рыць; (бросить) бра́знуць, ля́снуць;
хвати́ть кулако́м по столу́ сту́кнуць (уда́рыць) кулако́м па стале́;
хвати́ть об пол бра́знуць (ля́снуць) аб падло́гу;
4. (поразить) хапі́ць; (повредить) пабі́ць; (прихватить) прыхапі́ць;
его́ хвати́л уда́р яго́ спаралізава́ла, яго́ хапі́ў уда́р;
моро́зом хвати́ло посе́вы маро́зам пабі́ла (прыхапі́ла) пасе́вы;
5. (выпить) прост. хапі́ць; ця́пнуць;
хвати́ть рю́мку хапі́ць (ця́пнуць) ча́рку;
6. (сделать что-л.) прост. урэ́заць, адпалі́ць;
хвати́ть плясову́ю пусці́цца ў ско́кі;
◊
хвати́ть че́рез край перабра́ць ме́ру (ме́рку) (далёка хапі́ць).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бага́та нареч.
1. бога́то;
б. жыць — бога́то жить;
2. (о большом количестве, о множестве чего-л.) бога́то; оби́льно; изоби́льно;
зямля́ б. ро́дзіць — земля́ бога́то (оби́льно, изоби́льно) роди́т;
3. (об отделке или о дорогом материале) бога́то; роско́шно; наря́дно;
б. ўбраць што-не́будзь — бога́то (роско́шно, наря́дно) убра́ть что́-л.;
б. апра́нуты — бога́то (роско́шно, наря́дно) оде́тый;
4. мно́го; (в сочетании с вопросительными мест. в знач. частиц — ещё) мно́гое, мно́гие;
б. блука́ць па све́це — мно́го блужда́ть по све́ту;
б. чаго́ змяні́лася — мно́гое измени́лось;
б. чаго́ зве́даць — мно́гое узна́ть;
спраў было́ ве́льмі б. — дел бы́ло о́чень мно́го;
б. хто загі́нуў у бая́х — мно́гие поги́бли в боя́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбі́цца сов.
1. (отломиться) отби́ться;
2. (защититься от нападения) отби́ться; (избавиться — ещё) отде́латься;
а. ад нападзе́ння — отби́ться от нападе́ния;
а. ад наве́двальнікаў — отби́ться (отде́латься) от посети́телей;
3. (отстать) отби́ться;
каро́ва ~бі́лася ад чарады́ — коро́ва отби́лась от ста́да;
4. (перестать делать что-л.) отби́ться;
а. ад вучо́бы — отби́ться от учёбы;
5. (о лучах, звуках и т.п.) отрази́ться, отда́ться;
6. (изобразиться) отрази́ться, отпеча́таться; запечатле́ться;
7. (оказать влияние, воздействие) отрази́ться, сказа́ться; отозва́ться;
а. на здаро́ўі — отрази́ться (сказа́ться) на здоро́вье;
8. (остаться после кого-, чего-л.) отпеча́таться;
◊ а. ад рук — отби́ться от рук;
ад до́му (сям’і́) а. — от до́ма (семьи́) отби́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адкры́ты
1. прич. откры́тый; (о частях тела — ещё) обнажённый; см. адкры́ць;
2. прил. (искренний) открове́нный; прямо́й;
а. чалаве́к — открове́нный (прямо́й) челове́к;
3. прил. (явный, не скрываемый) откры́тый, открове́нный, неприкры́тый;
~тая варо́жасць — откры́тая (открове́нная, неприкры́тая) вражде́бность;
4. прил. (не закрытый) откры́тый;
○ ~тае галасава́нне — откры́тое голосова́ние;
~тае мо́ра — откры́тое мо́ре;
~тае пісьмо́ — откры́тое письмо́;
~тае пыта́нне — откры́тый вопро́с;
а. склад — лингв. откры́тый слог;
а. ўрок — откры́тый уро́к;
◊ з ~тымі вача́мі — (рабіць што) с откры́тыми глаза́ми (делать что);
з ~тай душо́й — с откры́той душо́й;
пад ~тым не́бам — под откры́тым не́бом;
ісці́ ў ~тую — идти́ в откры́тую;
з ~тым сэ́рцам — с откры́тым се́рдцем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адкры́ць сов., в разн. знач. откры́ть; (поделиться с кем-, чем-л. — ещё) посвяти́ть (кого во что); (части тела — ещё) обнажи́ть;
а. засло́ну — откры́ть за́навес;
а. гру́дзі — откры́ть (обнажи́ть) грудь;
а. сход — откры́ть собра́ние;
а. тэа́тр — откры́ть теа́тр;
а. пакла́ды руды́ — откры́ть за́лежи руды́;
а. но́вую плане́ту — откры́ть но́вую плане́ту;
а. свае́ пла́ны каму́-не́будзь — откры́ть свои́ пла́ны кому́-л., посвяти́ть в свои́ пла́ны кого́-л.;
а. сакрэ́т каму́-не́будзь — откры́ть секре́т кому́-л.;
○ а. аго́нь — воен. откры́ть ого́нь;
а. раху́нак — откры́ть счёт;
◊ а. Аме́рыку — откры́ть Аме́рику;
а. во́чы — (каму) откры́ть глаза́ (кому);
а. душу́ — откры́ть ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адцягну́ць сов.
1. (отодвинуть, переместить; насильно отвести в сторону) оттащи́ть, оттяну́ть;
2. (отвести, отвлечь) оттяну́ть;
а. сі́лы з фла́нга — оттяну́ть си́лы с фла́нга;
3. (на прежнее место) оттащи́ть;
а. са́ні на ме́сца — оттащи́ть са́ни на ме́сто;
4. (сделать отвислым) оттяну́ть;
а. кішэ́ні — оттяну́ть карма́ны;
5. (что-л. натянутое) оттяну́ть;
а. шнур — оттяну́ть шнур;
а. ску́ру на жываце́ — оттяну́ть ко́жу на животе́;
6. тех. (удлинить путём ковки) оттяну́ть;
7. перен. (отклонить от чего-л.) отвле́чь;
а. ува́гу — отвле́чь внима́ние;
8. перен. (отнести на более длительный срок) оттяну́ть;
а. вынясе́нне прыгаво́ру — оттяну́ть вынесе́ние пригово́ра;
◊ за ву́шы не адця́гнеш — за́ уши не отта́щишь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́па ж.
1. в разн. знач. ла́па; (железный шип — ещё) сковоро́дник м.; ско́вородень м.;
ла́пы мядзве́дзя — ла́пы медве́дя;
у яго́ не ру́кі, а сапра́ўдныя ла́пы — у него́ не ру́ки, а настоя́щие ла́пы;
на ла́пах е́лкі ляжы́ць снег — на ла́пах ёлки лежи́т снег;
л. культыва́тара — ла́па культива́тора;
2. (инструмент для выдёргивания гвоздей) дерга́ч м.; гвоздодёр м.;
◊ папа́сціся (тра́піць) у ла́пы — попа́сть (попа́сться) в ла́пы;
налажы́ць ла́пу — (на што) наложи́ть ла́пу (на что);
даць па ла́пах — дать по рука́м;
даць у ла́пу — дать в ла́пу;
у ла́пах — (каго, чыіх) в ла́пах (у кого, чьих);
запусці́ць ла́пу — запусти́ть ла́пу;
смакта́ць ла́пу — соса́ть ла́пу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
драць несов.
1. (разрывать на куски) рвать, драть;
2. (изнашивать до дыр) трепа́ть, драть;
3. (кору и т.п.) драть;
д. лы́ка — драть лы́ко;
4. драть; терза́ть;
каршу́н дзярэ́ кураня́ — я́стреб дерёт цыплёнка;
5. (о притупившихся инструментах) драть, цара́пать;
бры́тва дзярэ́ — бри́тва дерёт (цара́пает);
6. тере́ть (картофель);
7. (гречиху, просо и т.п.) ру́шить;
8. разг. (раздражать) драть;
пе́рац дзярэ́ го́рла — пе́рец дерёт го́рло;
9. разг. (дорого просить за что-л.) драть;
д. гро́шы (працэ́нты, цану́ і да т.п.) — драть де́ньги (проце́нты, це́ну и т.п.);
◊ д. го́рла — драть го́рло (гло́тку);
д. шку́ру — драть шку́ру;
д. сем шкур — драть семь шкур;
д. нос — драть нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)