прасе́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; -дзь; -джаны і прасядзе́ць, -яджу́, -ядзіш, -ядзіць; -ядзім, -едзіце́, -ядзя́ць; -ядзі; -е́джаны; зак.
1. Правесці які-н. час седзячы або прабыць дзе-н. (дзе можна сядзець).
П. у гасцях да поўначы.
2. што. Працерці або праціснуць доўгім сядзеннем (разм.).
П. штаны. П. крэсла.
|| незак. прасе́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прасе́джванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.
1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.
Зямля ўвабрала ваду.
2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.
У. кашулю ў штаны.
3. што. З’есці без астатку (разм.).
У. місу капусты.
4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).
Разведчыкі ўвабралі фашыста.
|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ласі́на, ‑ы, ж.
1. Вырабленая скура лася ці аленя. Папружка з ласіны.
2. Мяса лася. Тут .. на ражне ласіна вяліцца — Дабаўка да пайка сухога. Хведаровіч.
3. толькі мн. (ласі́ны, ‑сі́н). Штаны з ласінай скуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
часучо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да часучы. Часучовая вытворчасць. Часучовы цэх. // Зроблены з часучы. Часучовы гарнітур. □ Сакалоў, апрануты ў белыя часучовыя штаны і блакітную майку, ляжаў на спіне, падаслаўшы пад сябе газету. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́мні ’штаны’ (Сл. Брэс.). Да польск. spodnie ’тс’; відаць, адбыўся шэраг фанетычных змен: прыпадабненне сподні > спанні, як у спадніца > спанніца (ДАБМ), далей зноў распадабненне, але з іншым месцам утварэння помні > помні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
праце́рці сов.
1. в разн. знач. протере́ть; (с целью очистить — ещё) вы́тереть;
п. папе́ру гу́мкай — протере́ть бума́гу рези́нкой;
п. акно́ — протере́ть (вы́тереть) окно́;
п. штаны́ — протере́ть штаны́;
п. на друшля́к — протере́ть на дуршла́г;
2. (нек-рое время — лён, пеньку) промя́ть;
◊ п. во́чы — протере́ть глаза́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́гнюсіць, ‑гнюшу, ‑гнюсіш, ‑гнюсіць; зак., каго-што.
Разм.
1. Забрудзіць што‑н. з усіх бакоў. Хлапчукі падкасваюць штаны, а дзяўчынкі, ідучы ззаду, падымаюць сукенкі, каб не выгнюсіць іх рудою. Васілевіч.
2. перан. Абгаварыць, абалгаць, аблаяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Наўдолькі ’ў абход’ (смарг., Сл. ПЗБ). Магчыма, ад удоль ’наўсцяж’, параўн. рус. вдоль ’тс’, або з *на‑ўдалекі, гл. далёкі, з «узнаўленнем» о пад націскам, параўн. дыял. штаны, але штонікі і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
проси́живать несов., в разн. знач. прасе́джваць;
проси́живать часа́ми прасе́джваць гадзі́намі;
проси́живать кре́сла разг. прасе́джваць крэ́слы;
проси́живать брю́ки разг. прасе́джваць штаны́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папраціра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Працерці што‑н. у многіх месцах, працерці ўсё, многае. Папраціраць штаны на каленях. □ Папрацірала [Ганька] старонкі: ніяк не намалюе.. майскага жука. Васілевіч.
2. Выціраючы, зрабіць чыстым усё, многае. Папраціраць шыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)