kursíeren
vi
1) быць у абарачэ́нні (пра манеты, каштоўныя паперы)
2) хадзі́ць, курсі́раваць (пра транспарт)
3) хадзі́ць, пашыра́цца, цыркулява́ць (пра чуткі)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дасягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ну́ў, -ну́ла, -лі́; -ні́; -ся́гнуты; зак., чаго.
1. Дайсці, даехаць і пад. да пэўнага месца.
Лодка дасягнула сярэдзіны ракі.
2. Распаўсюджваючыся, дайсці да якога-н. месца, да чаго-н. (пра гукі, пахі і пад.).
Пах з кухні дасягнуў пакоя.
Чуткі дасягнулі вёскі.
3. Дайсці да якога-н. узроўню ў сваім развіцці, праяўленні, у якіх-н. зменах.
Мароз дасягнуў 30°.
4. Дажыць да якога-н. узросту.
Д. паўналецця.
Д. глыбокай старасці.
5. Дамагчыся чаго-н., якой-н. мэты.
Д. згоды.
Д. поспехаў у навуцы.
|| незак. дасяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. дасягне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бе́гчы, бягу́, бяжы́ш, бяжы́ць; бяжы́м, бежыце́, бягу́ць; бег, -гла; бяжы́; незак.
1. Хутка рухацца, перамяшчацца, рэзка адштурхоўваючыся ад зямлі нагамі.
Б. па вуліцы.
Б. трушком.
2. перан. Імкліва перамяшчацца ў якім-н. напрамку, несупынна цячы патокам.
Кроў бяжыць па жылах.
3. перан. Праходзіць, працякаць (пра час, жыццё).
Бягуць гады.
4. Ратавацца ўцёкамі.
Б. з палону.
5. Пашырацца, даносіцца, далятаць, распаўсюджвацца (пра чуткі, звесткі).
Добрая вестка ляжыць, а дрэнная па дарозе бяжыць (прыказка).
◊
Бегма (бягом) бегчы (разм.) — вельмі спяшацца; не ісці, а бегчы.
Бегчы без аглядкі (разм.) — вельмі хутка бегчы.
Бегчы (ісці) куды вочы глядзяць (разм.) — без пэўнага кірунку, не выбіраючы шляху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Úmlauf
m -(e)s, -läufe
1) цыркуля́цыя, абаро́т (грошай)
in ~ sein — быць у абаро́це
in ~ kómmen* — паступа́ць у абаро́т; распаўсю́джвацца, быць агульнапрыня́тым; распаўсю́джвацца (пра чуткі)
in ~ bríngen* [sétzen, gében*] — пуска́ць у абарачэ́нне [абаро́т]; распаўсю́джваць (паведамленні і г.д.), распуска́ць (чуткі, пагалоскі)
2) астр. рух [абарачэ́нне] плане́т
3) цыркуля́цыя (крыві)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
знясла́віць, ‑слаўлю, ‑славіш, ‑славіць; зак., каго-што.
Распаўсюдзіць благія чуткі пра каго‑, што‑н.; зганьбіць, ачарніць. — Два гады кіраваў, стараўся, гаспадарку ладзіў, пра рэпутацыю дбаў, а тут ушчалося напасце. Зняславілі, зганьбілі, раскрытыкавалі... Быкаў. Яго, лепшага брыгадзіра, знялі з пасады, зняславілі на ўвесь калгас ды яшчэ ў раённай газеце распісалі. Б. Стральцоў. // Сваімі паводзінамі, учынкамі пазбавіць добрага імя; абняславіць. — Я табе аддала ўсё. А ты... зняславіў, насмяяўся... З дзіцем хочаш пакінуць? Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распаўсю́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
Ахапіць сабой большы круг з’яў, асоб або прадметаў, большую тэрыторыю; пашырыцца. Пасевы бавоўны распаўсюдзіліся ў Савецкім Саюзе параўнальна нядаўна. Стаханаўскі рух распаўсюдзіўся і ў сельскай гаспадарцы. // Стаць вядомым многім. Хутка распаўсюдзіліся чуткі, што савецкія войскі ўжо каля Мінска. Дзюбайла. Такія паэтычныя творы бываюць асуджаны па тое, што яны астаюцца каштоўнасцю адной краіны, аднаго народа, калі ў іх наогул ёсць сіла распаўсюдзіцца ў дадзенай краіне. Клышка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дане́сціся
1. разм (хутка даехаць, дабегчы) in schnéller Fahrt [in schnéllem Lauf] erréichen;
2. (зрабіцца вядомым) zu Óhren kómmen* (чуткі, весткі);
3. (наблізіўшыся, зрабіцца чутным) dríngen* vi (s); hállen vi; herüberklingen* vi (пра гукі, пахі)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
wieść 2
wieś|ć 2
ж.
1. вестка; паведамленне;
2. ~ci мн. чуткі; погалас;
zginąć bez ~ci — прапасці без весткі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Весць ’паведамленне, вестка’ (КТС, БРС, Яруш.), весьць ’весці, навіна’ (Бяльк., Кр.), укр. вість, рус. весть ’тс’, ст.-рус. вѣсть ’вестка, навіны, чуткі; плёткі; знак, сігнал’, ст.-слав. вѣсть, польск. wieść ’паведамленне, вестка; легенда, паданне’, каш. vjesc, н.-луж. wěsc ’(па)знанне, веды, вестка’, в.-луж. powěsć ’паведамленне, вестка’; ’аб’ява, плёткі, слава’, чэш. věst (< рус. весть), славац. кніжн. уст. vesť, славен. vẹ̑st ’уменне, веданне’, серб.-харв. ве̑ст, vȉjest ’паведамленне, вестка, чутка’, макед. вест, балг. вест ’тс’. Прасл. лексема, якая ўтварылася пры дапамозе суф. ‑tь, далучанага да асновы věd‑ (< věděti): věd‑tь > věttь > věstь (Фасмер, 1, 304; Праабражэнскі, 1, 108; Шанскі, 1, В, 75; Траўтман, 338; БЕР, 1, 137). Роднаснае са ст.-інд. vitti‑, авест. visti (< і.-е. *woidti‑s).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пране́сціся
1. (праімчаць) vorbéisausen vi (s) vorbéirasen vi (s), vorbéifliegen*, vorǘberstürmen vi (s) (міма чаго-н, міма каго-н an D);
пране́сціся пе́рад вача́мі an den Áugen vorüberziehen* [vorüberjagen];
2. (пра чуткі, навіны) sich wie im Láuffeuer verbréiten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)