Вы́балачыць ’павыходзіць, з’явіцца’ (Сцяшк.). Няясна, магчыма, да валачыць ’цягнуць’ з распадабненнем в, б (гл.). Параўн. таксама рус. вы́болочься ’выскачыць (са скуры)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарамба́ніць ’несці, цягнуць цяжкае, вялікае, грузнае; тарабаніць’ (Сл. рэг. лекс.). Гл. тараба́ніць; устаўка м пад уплывам выклічніка тара́м, параўн. тарарам, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ушчапе́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Разм. Учапіцца, ухапіцца за што‑н. У стопцы стаіць каля засека дзед, а Мірон і Лазар схіліліся над мяшком, ушчаперыліся за яго рукамі, цягнуць яго кожны ў свой бок. Галавач. Людзі ў кузаве пасталі, ушчаперыліся за кабіну, адзін за другога і з захапленнем падставілі сустрэчнаму ветру твары. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адця́гнены ’абстрактны’ (БРС). Тэрмін уведзены М. Байковым (гл. Гіст. мовы, 2, 217). Да цягнуць, калька з лац. abstractus. Параўн. лац. abstrahere ’адцягваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самату́гам нареч.
1. (без помощи тягловой силы) на себе́;
цягну́ць воз с. — тащи́ть воз на себе́;
2. перен. свои́ми си́лами;
рабі́ць с. — де́лать свои́ми си́лами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Му́льгацца, му́ляцца ’цягнуць справу, адчуваючы непрыемнасць ад нежадання рабіць што-небудзь’ (Шат.). Да му́ліць, му́ляцца (гл.). Экспрэсіўны суфікс ‑г‑ падкрэслівае шматразовае кароткатрывалае дзеянне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тра́ктар
(англ. tractor, ад лац. trahere = цягнуць)
гусенічная або калёсная самаходная машына для перамяшчэння і прывядзення ў дзеянне прычэпленых да яе сельскагаспадарчых і іншых прылад, а таксама для буксіравання грузаў (напр. тралёвачны т.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., што.
Расставіць значкі, зрабіць меткі на чым‑н. з мэтай раздзелу, размеркавання і пад.; абазначыць, намеціць знакамі. Зноў загаманілі, закрычалі мужчыны. Нарэшце, размецілі шнуры, пачалі цягнуць ну маркі. Асіпенка. На вялікім перапынку Іван Сямёнавіч паклікаў вучняў на двор, каб разам размеціць, дзе зрабіць клумбы, а дзе распланаваць спартыўную пляцоўку. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
волочи́ть несов.
1. (таскать) валачы́ць, цяга́ць;
2. (тащить) валачы́, цягну́ць;
3. техн. валачы́ць;
волочи́ть про́волоку валачы́ць дрот;
◊
едва́ волочи́ть но́ги ледзь цяга́ць но́гі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ На́пінка ’накідка’ (ТС), напінинка, напінаха ’вялікая хустка’ (Ян.). Ад напінаць ’нацягваць, насоўваць, накрываць, надзяваць’; да пяць, пну ’цягнуць’ (гл.), параўн. насоў, напритка і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)