Тру́маль ‘бітон’, труме́льчык ‘невялікая каструлька з ручкай’ (Рэг. сл. Віц.), сюды ж тру́ман ‘паходны жалезны чайнік з вузкім горлам і шырокім дном’ (Касп.), параўн. рус. пск. тру́моль ‘чайнік’. Рэгіянальнае запазычанне з лат. trumulis ‘конусападобны бляшаны сасуд, банка, чайнік’, якое з н.-ням., усх.-фрыз. trummel ‘барабан або іншы шумны моцны інструмент’, ‘бляшаны посуд з накрыўкай’, параўн. таксама ням. Trommel ‘барабан, вал, цыліндр’, якія праз ст.-в.-ням. trumba ўзыходзяць да франц. trompe ‘медны рог, труба, горн’ < італ. tromba ‘труба’ (Каруліс, 2, 432; Васэрцыер, 237).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гідраса́льпінкс
(ад гідра- + гр. salpinks = труба)
запаленчае захворванне матачнай трубы са збіраннем у яе прасвеце серознай вадкасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
duct
[dʌkt]
n.
1) труба́ f., про́вад -у m.
2) прато́ка f., кана́л -у m.
tear ducts — сьлёзныя прато́кі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
trąba
ж.
1. труба;
2. хобат;
3. вір; завіхрэнне;
trąba powietrzna — смерч, віхор
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kanalizacyjny
kanalizacyjn|y
каналізацыйны;
rura ~a — каналізацыйная труба;
instalacja wodno-~a — сантэхнічнае абсталяванне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
tunel, ~u
м. тунэль;
tunel aerodynamiczny спец.. аэрадынамічная труба;
tunel kolejowy — чыгуначны тунэль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ру́пар
(гал. roeper)
1) труба з расшыраным канцом для ўзмацнення гуку;
2) перан. той, хто распаўсюджвае якія-н. ідэі, погляды.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Trompéte
f -, -n труба́
die ~ blásen* — трубі́ць
◊ mit Páuken und ~en — з вялі́кім шу́мам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Zúleitung
f -, -en
1) тэх. (электры́чны) про́вад
2) (водаправо́дная) труба́
3) давядзе́нне да ве́дама
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
расшырэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расшыраць — расшырыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. расшырацца — расшырыцца. // Паталагічнае павелічэнне памераў (сэрца, сасудаў і пад.). Расшырэнне вен.
2. Расшыраная частка чаго‑н. Труба з расшырэннем.
•••
Расшырэнне Сусвету — павелічэнне з цягам часу адлегласці паміж касмічнымі аб’ектамі (зоркамі, галактыкамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)