папацёмку, прысл.
У цемры, у цемнаце. Якая там была трава — добрая ці дрэнная? — папацёмку не разбярэш. Якімовіч. Каб не разбудзіць дзяцей электрычным святлом, .. [Саламон] апрануўся папацёмку. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dew [dju:] n. раса́; кро́пля (расы, поту);
wet with dew мо́кры ад расы́, абро́шаны;
The grass was wet with early morning dew. Трава была мокрая ад ранішняй расы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
со́рный
1. для сме́цця;
со́рная ку́ча сме́тнік;
со́рный я́щик скры́нка для сме́цця;
2. / со́рная трава́, со́рное расте́ние пустазе́лле;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ві́шар ’няскошаная трава, якая засталася зімаваць’ (Шат., Бес., Янк. I, Шатал.); ’топкае балота, дзе траву косяць толькі па лёдзе або яна там зазімоўвае’; ’трава ў выглядзе мурагу, якая не трэцца’, ’благое балотнае сена’ (Яшк.); ’гнілое сена’ (Шатал.); ’расліна пажарніца’ (Мат. Гом.). Укр. ви́шар ’леташняя трава’, польск. wiszar ’балотная трава, гушчар, мокры, зарослы травой луг’. Да віш 1 (Махэк₂, 691). Непрымальная думка Рудніцкага (1, 404) ад шар з прэфіксам ви‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Mahd
f -, -en
1) сенажа́ць, сенако́с, касьба́, пако́с
2) ско́шаная трава́; ско́шанае збо́жжа, ско́шаная збажына́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ні́кнуць, -ну, -неш, -не; нік, ні́кла; -ні; незак.
1. Схіляцца, нахіляцца, апускацца.
Нікнуць лозы да зямлі.
2. перан. Вянуць.
Нікне трава ад спёкі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Станавіцца слабейшым па сіле праяўлення; слабець.
Нікне памяць.
4. перан. Знікаць.
Нікнуць агні ў змроку.
|| зак. пані́кнуць, -ну, -неш, -не; -нік, -кла; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
змя́цца, самнецца; зак.
1. Стаць мятым, пакрыцца складкамі, маршчынамі. На вусатым хутаранцы даўнейшы пыльнік пацёрся, змяўся, пазелянеў. Чорны.
2. Прыгнуцца, прыбіцца да зямлі (пра расліны). Трава змялася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альсо́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і алёсавы. Паднялася ўжо альсовая трава, і навокал была такая духмянасць, што, здавалася, яе не толькі ўдыхаў бы, а піў бы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зе́лкі ’лекавыя травы’. Рус. урал. зело́к ’прут’, ярасл. ’трава’, зелки (ЛітССР) ’хвошч’, польск. ziołko ’трава’, ziele ’трава, лекавая трава’, серб.-луж. zełko ’траўка’, славен. zę̂lka ’Kräutchen’, балг. зѐлка ’качан капусты’, макед. зелка ’капуста, качан капусты’. Ст.-рус. зелка ’траўка’ (XVI ст.) Прасл. *zel‑ + ъk‑a з тым жа коранем, што ў зелле, зялёны (гл.): прасл. *zel‑ < і.-е. *gʼhl‑ і суфіксам ‑ък‑а. БЕР, 1, 633. Параўн. Трубачоў, ЭИРЯ, 2, 36–37.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Exspecta, bos, olim herbam
Карова, чакай у будучым травы.
Корова, жди в будущем травы.
бел. Пакуль сонца ўзыдзе, раса вочы выесць. Пакуль тыя барышы, у бацькоў не будзе і душы. Калі тое свята будзе.
рус. Пока трава зазеленеет, кобылка околеет. Пока солнце взойдёт, роса очи выест. Покуда у бабы поспеют кныши, у деда не будет души. Пока зацветут цветы, у нас не будет души. Улита едет, да когда то будет. Пока толстый похудеет, из тощих дух вон. Пока трава подрастёт, много воды утечёт.
фр. Attendre le boiteux (Ожидать хромого).
англ. While the grass grows the horse starves (Пока растёт трава, конь голодает).
нем. Indessen das Gras wächst, verhungert der Gaul (Пока вырастет трава, умрёт с голоду лошадь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)